Εντελώς λανθασμένη εντύπωση φαίνεται πως έχουν οι πολίτες για βασικές πληροφορίες σχετικά με τη χώρα τους, όπως υποδεικνύει διεθνής έρευνα κατά την οποία οι πολίτες από 33 χώρες ερωτήθηκαν για καίρια κοινωνικά ζητήματα όπως η μετανάστευση, ο πλούτος και η ισότητα μεταξύ των δύο φύλων.
Σύμφωνα με την έρευνα της Ipsos σε χώρες, το Μεξικό βρίσκεται στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης των πιο «ανίδεων» πολιτών, ενώ πιο ενημερωμένοι εμφανίζονται οι Νοτιοκορεάτες. Τη δεύτερη και τρίτη θέση της λίστας της «ασχετοσύνης» καταλαμβάνουν η Ινδία και η Βραζιλία. Στη 13η θέση βρίσκεται η Μεγάλη Βρετανία.
Μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα:
- Οι Βραζιλιάνοι νομίζουν πως η μέση ηλικία ανέρχεται στα 56 έτη, ενώ η πραγματικότητα είναι τα 31 έτη.
- Οι Ρώσοι πιστεύουν ότι το 31% των πολιτικών της χώρας είναι γυναίκες, ενώ το πραγματικό ποσοστό ισούται με 14%.
- Οι Βρετανοί θεωρούν ότι το 1% των πιο εύπορων νοικοκυριών κατέχει το 59% του συνολικού πλούτου της χώρας, ενώ στην πραγματικότητα κατέχουν «μόλις» το 23%.
- Οι Αμερικανοί, με τη σειρά τους, πιστεύουν ότι το 33% των πολιτών είναι μετανάστες, ενώ στην πραγματικότητα το συγκεκριμένο ποσοστό είναι 14%.
- Στην Ινδία, οι πολίτες έχουν την εντύπωση ότι το 60% του πληθυσμού έχει πρόσβαση στο Διαδίκτυο, ενώ μόλις το 19% χρησιμοποιεί στην πραγματικότητα τις διαδικτυακές υπηρεσίες.
Γιατί οι πολίτες πέφτουν τόσο… έξω;
Σύμφωνα με το δημοσίευμα του Guardian, η «θολή» εικόνα που έχουμε για βασικά μεγέθη της χώρας στην οποία ζούμε οφείλεται στη δυσκολία μας να αντιληφθούμε βασικές έννοιες ή μαθηματικά μεγέθη και στην παρερμηνεία τους.
Για παράδειγμα, οι περισσότεροι λαοί υποτιμούν τη θέση της θρησκείας στη ζωή των πολιτών: σε σύνολο 33 χωρών, οι ερωτηθέντες εκτιμούν ότι το 37% των πολιτών δεν δηλώνουν πιστοί ενώ το πραγματικό ποσοστό είναι 18%. Η απόκλιση αυτή οφείλεται στο ότι οι περισσότεροι εκλαμβάνουν τους πιστούς ως αυτούς που εφαρμόζουν τις τελετουργίες της θρησκείας τους, ενώ η ερώτηση αφορά αυτούς που δηλώνουν κάποια θρησκεία στα έντυπα της εθνικής απογραφής.
Σύμφωνα με τους κοινωνικούς ψυχολόγους, όταν κάνουμε εκτιμήσεις πραγματικών μεγεθών, παρουσιάζουμε «κοινωνικό αναριθμητισμό». Αυτό σημαίνει ότι μέσω της εκτίμησής μας, στέλνουμε ένα μήνυμα για όσα μας προβληματίζουν, στην προσπάθειά μας να λάβουμε απαντήσεις. Αυτό λειτουργεί ως φαύλος κύκλος: οι προβληματισμοί μας οδηγούν σε παρανοήσεις και την ίδια ώρα οι παρανοήσεις μας μας προβληματίζουν.
Σε άλλα πράγματα, βέβαια, δεν προβληματιζόμαστε όσο θα έπρεπε. Σύμφωνα με την έρευνα, ένα τέτοιο παράδειγμα είναι η παχυσαρκία. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η Σαουδική Αραβία, όπου οι πολίτες νομίζουν ότι μόνο το 28% είναι υπέρβαροι, ενώ το πραγματικό ποσοστό είναι 71%. Οι Βρετανοί νομίζουν πως το 44% των πολιτών είναι υπέρβαροι ενώ στην πραγματικότητα είναι το 62%.
