Πηγές της ΕΕ προειδοποίησαν ότι αυτό το διάστημα δίδεται μία τελευταία ευκαιρία για να αξιοποιηθεί πλήρως το Ταμείο Ανάκαμψης, έστω και σε χρηματικούς όρους (δηλαδή, να μη χαθούν κοινοτικά κονδύλια, ειδικά στο σκέλος των επιδοτήσεων των 18 δισ. ευρώ που δεν χτυπάνε στο χρέος). Ο χρόνος τελειώνει τελεσίδικα στις 31 Αυγούστου του 2026 και δεν υπάρχει καμία περίπτωση για παράταση, αφού ακόμη και αν υπήρχε κάποια πρόθεση, θα έπρεπε κάτι τέτοιο να περάσει επιτυχώς από τα κοινοβούλια 24 κρατών επί συνόλου 27 (συμπεριλαμβανομένων και των κρατών του Βορρά).
Άλλωστε, όπως τόνισαν οι πηγές της ΕΕ, πρέπει να ξεμπερδεύουμε το 2026 με το Ταμείο Ανάκαμψης. Δεν θα μας έκανε καλό μία παράταση. Γιατί; Διότι υπάρχει και το ΕΣΠΑ που θα μείνει πίσω το επόμενο διάστημα (αφού οι φορείς υλοποίησης θα τα δώσουν όλα για τα κλείσουν τα έργα του Ταμείου Ανάκαμψης).
Θα πρέπει, όμως, μετά να γίνει «catch up», όπως είπαν, γιατί περνά ο χρόνος και για το ΕΣΠΑ 2021 2027 (έχει δικαίωμα πληρωμών έως το 2030). Πρέπει, δηλαδή, και αυτά τα κονδύλια να αξιοποιηθούν. Και μετά… τελειώνει όπως το ξέρουμε το ΕΣΠΑ, όπως τελειώνει και η ΚΑΠ. Μετά έρχεται ακόμη πιο μεγάλη «προσεδάφιση».
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ταμείο Ανάκαμψης: H ώρα της κρίσης για ΒΟΑΚ, Αμφιλοχία, Κοινωνική αντιπαροχή, Οργανόγραμμα ΟΣΕ, Προσωπικό Ιατρό, Ψηφιακές Επενδύσεις
Καθώς το «μετά» δεν είναι πολύ ευοίωνο, όσο η Ευρώπη τηρεί την παρούσα στάση, έχει μεγάλη σημασία το «παρόν». Το μήνυμα από τις Βρυξέλλες ήταν όλοι οι αρμόδιοι να σηκώσουν τα μανίκια, να γίνουν οι σωστές «αποβολές» ή περικοπές έργων και να κατατεθεί ένα αναθεωρημένο πρόγραμμα μέσα στον μήνα που να μπορεί να υλοποιηθεί, ενισχύοντας την επενδυτική και την αναπτυξιακή προσπάθεια της χώρας.
Όσο για τον μαραθώνιο που θα ακολουθήσει για το ΕΣΠΑ (το οποίο επίσης αναθεωρείται), πηγές της ΕΕ λένε πως θα κάνει καλό γιατί θα αποτελέσει ένα φράγμα στο απότομο τέλος των κονδυλίων του Ταμείου Ανάπτυξης. Δηλαδή, το 2027 σε αυτό το σενάριο δεν θα έχουμε ελεύθερη πτώση κονδυλίων και επενδύσεων αλλά πιο… ομαλή προσγείωση. Το στοίχημα εκεί, βέβαια, είναι να μην «μπουκώσει» το ΕΣΠΑ από έργα που θα πάρουν αποβολή από το Ταμείο εμποδίζοντας άλλες επενδύσεις που πρέπει να γίνουν.
Αλλά, εξίσου σημαντικό είναι να μην υπάρξει «ατύχημα» και έργα μείνουν εκτός Ταμείου και εκτός ΕΣΠΑ (αυτό μπορεί να συμβεί -λόγου χάριν- αν μία επένδυση έχει ξεκινήσει να τρέχει στο Ταμείο και έτσι δεν μπορεί να μπει στο ΕΣΠΑ γιατί τότε θα θεωρηθεί διπλή χρηματοδότηση -που δεν επιτρέπεται-). Τότε, είτε δεν θα γίνει το έργο, είτε θα χρηματοδοτηθεί από το εθνικό ΠΔΕ. Δηλαδή, θα καλυφθεί το κόστος από τον κρατικό προϋπολογισμό με ό,τι επιπτώσεις θα έχει αυτό σε δημοσιονομικό επίπεδο.
- ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 2+1 κρίσιμες ευρωπαϊκές επισκέψεις σε 40 μέρες
Η συζήτηση για όλα αυτά θα συνεχισθεί μέσα στον Οκτώβριο και με στελέχη αρμόδια για το ΕΣΠΑ που θα έρθουν στην Αθήνα, αλλά και με την ομάδα που σχεδιάζει την μετά ΕΣΠΑ - ΚΑΠ εποχή με λιγότερα και διαφορετικού τύπου κοινοτικά κονδύλια.
Το καμπανάκι για τις επενδύσεις και τη σύγκλιση
Το μέγα ερώτημα είναι πώς θα τροφοδοτούνται οι επενδύσεις τα επόμενα χρόνια για να στηρίζεται η ανάπτυξη. Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή εκτιμά πως φέτος επιτυγχάνουμε 2,2% ρυθμό ανόδου του ΑΕΠ, αλλά θα βαίνει μειούμενος μετά το τέλος των κονδυλίων, αν δεν βρεθούν άλλες πηγές αύξησης των επενδύσεων.
Πηγές που χρειαζόμαστε γιατί δεν έχουμε κάνει comeback από τα μνημόνια στο βιοτικό μας επίπεδο: εκτιμά πως το διαθέσιμο εισόδημα είναι στο 70% του μέσου κοινοτικού όρου, έναντι 80% με 85% πριν τις δημοσιονομικές περιπέτειες. Για να γυρίσουμε εκεί, στο καλό σενάριο της ανάπτυξης, με ρυθμό πάνω από 2% θα χρειαστούμε 10 με 15 χρόνια. Για την πλήρη πραγματική σύγκλιση με την ΕΕ, αν είναι εφικτή, απαιτούνται πολλά περισσότερα χρόνια, δεκαετίες ολόκληρες…
