Φοροδιαφυγή και σπατάλη οι δεξαμενές για μέτρα στήριξης

Δήμητρα Καδδά
Viber Whatsapp
Μοιράσου το

Ο πρώτος 4ετής προϋπολογισμός  (Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό- Διαρθρωτικό Σχέδιο 2025-2028) εστάλη στις Βρυξέλλες στο πλαίσιο των νέων δημοσιονομικών κανόνων που ισχύουν και για τα 27 κράτη ΕΕ, επιβεβαιώνοντας ακόμα πιο ξεκάθαρα και την -πολύ καλή- πρόοδο της Ελλάδας, αλλά και μια νέα πραγματικότητα: την πολύ - πολύ «σφικτή» πολιτική ανόδου δαπανών που καθιστά επιτακτική την ανάγκη, άμεσα, να αναπτυχθούν νέες «δεξαμενές» για μέτρα στήριξης από την πάταξη της φοροδιαφυγής (που έχει ήδη αρχίσει να αποδίδει) αλλά και από τον περιορισμό της σπατάλης στο δημόσιο χρήμα, ένα πεδίο στο οποίο μένει ακόμη πολύς και ανηφορικός δρόμος να διανυθεί από όλη την κρατική μηχανή.   

Ας πάρουμε τα πράγματα από την... αρχή για να δούμε πού φτάσαμε, τι πετύχαμε αλλά και τι προκλήσεις έχουμε. Το βασικότερο, λοιπόν, μήνυμα του νέου πολυετούς προϋπολογισμού είναι πως η Ελλάδα επέστρεψε σε συνθήκες κανονικότητας. Μπορεί να διαπραγματεύεται, να πετυχαίνει καλύτερους όρους (πχ πιο υψηλό όριο στον νέο κρίσιμο κανόνα ανόδου δαπανών) ή να επιλέγει την ασκούμενη πολιτική. Η χώρα επιτυγχάνει πλεονάσματα όταν μεγάλα κράτη της ΕΕ παλεύουν με υπερβολικά ελλείμματα και ζητούν παρατάσεις (πχ Γαλλία). Διασφαλίζει (και με την συνδρομή των κονδυλίων της ΕΕ) υψηλότερη ανάπτυξη σε σχέση με τους εταίρους της, αλλά και ολοκληρώνει τις πράξεις «ομαλοποίησης» του χρέους, όπως φαίνεται και από το σταδιακό (1/3ο ετησίως) άδειασμα του «κουμπαρά» διαθεσίμων των 15,7 δισ. και από τις άλλες κινήσεις «ομαλοποίησης» της καμπύλης του χρέους.

Ακόμη και η (ετήσια πλέον) κάθοδος των θεσμών στην Αθήνα (9-11/10) για την μεταπρογραμματική εποπτεία, δεν μοιάζει καθόλου με το παρελθόν. Δεν φοβίζει. Ωστόσο, θυμίζει το εξής: πως οι θεσμοί είναι εδώ, γιατί πρέπει να αποπληρώσουμε τα (πολλά) δάνεια που λάβαμε. Γιατί το χρέος (παρά όλες αυτές τις κινήσεις και τις επιτυχείς προσπάθειες) παραμένει πολύ υψηλό.

Για να διαφυλαχθεί, λοιπόν, η τροχιά αποκλιμάκωσης του χρέους, το περιθώριο δαπανών που συμφωνήθηκε (και θα υλοποιήσει η Αθήνα) όχι μόνο την προσεχή 4ετία αλλά και για πολλά χρόνια μετά, οδηγεί σε μία πολιτική πολύ μικρών κινήσεων για επιπλέον μείωση φόρων ή για αύξηση παροχών.

Η μέση ετήσια αύξηση δαπανών κατά μέσο όρο μπορεί να είναι 3,5 δισ. ευρώ ετησίως τα επόμενα 4 χρόνια. Από αυτά τα λεφτά, το πιο μεγάλο μέρος έχει ήδη δεσμευθεί για τα «πάγια»: 1 δισ. ευρώ για αυξημένες (λόγω πληθωρισμού και άλλων αιτιών) λειτουργικές δαπάνες (ηλεκτρισμού, ενοικίων, καυσίμων, φαρμάκων κλπ), ακόμη 1 δισ. ευρώ  για συντάξεις, ενώ για άμυνα θα δοθεί ένα επιπλέον ποσό που θα ανεβοκατεβαίνει από 0,16 δισ. έως 0,86 δισ. ευρώ (το 2025).

Απομένουν, λοιπόν, προς «διάθεση» δαπάνες 1 δισ. ευρώ και από τα μέτρα που ήδη δρομολογεί η κυβέρνηση έχει καλυφθεί το ήμισυ. Άρα, μας μένει «χώρος» 500 εκατ. ετησίως για επιπλέον κινήσεις, ώστε να φύγουν σταδιακά τα (μεγάλα ακόμα) βάρη που έχουν αφήσει τα μνημόνια αλλά και για κινήσεις στήριξης που είναι ο απολύτως αναγκαίες, αφού οι τιμές θα αυξάνονται έστω και βραδύτερα (κατά 2% ετησίως ως χώρα που αναπτύσσεται), και υπάρχουν μεγάλες υστερήσεις σε δαπάνες υγείας, παιδείας, στο κοινωνικό κράτος, στην πρόληψη και στην αποκατάσταση από την κλιματική κρίση, σε νέα μέτωπα όπως η γήρανση του πληθυσμού. 

Προφανώς, ο βασικότερος τρόπος για να αυξήσεις την ευημερία, είναι ισχυρότερη ανάπτυξη. Και τούτο, συνδέεται και με το τι θα γίνει από πλευράς κονδυλίων ΕΕ μετά το 2026 αλλά και με την εγχώρια δυναμική, που δεν συνδέεται μόνο με την επιχειρηματικότητα αλλά και με τη γήρανση. Αλλά, αυτό είναι... άλλο μεγάλο θέμα που απαιτεί μακροχρόνια στρατηγική.

Στο άμεσο μέλλον, όπως είπε και η ηγεσία του ΥΠΕΘΟ, δύο είναι οι «δεξαμενές» για επιπλέον περιθώριο, δηλαδή για μόνιμη άνοδο εσόδων και για μόνιμη μείωση των δαπανών πέραν των 500 εκατ. ευρώ ετησίως. Το 1ο σκέλος είναι οι ενέργειες που μειώνουν τη φοροδιαφυγή (το σχέδιο σε αυτό το πεδίο ευτυχώς και ορθώς έχει δρομολογηθεί με μετρήσιμη πρόβλεψη για επιπλέον 2,5 δισ. ευρώ έως το 2027).

Το 2ο σκέλος των δαπανών συνδέεται με την σπατάλη στο δημόσιο χρήμα. Εδώ, αριθμητικός στόχος δεν υπάρχει γιατί το ζήτημα είναι πολύ πιο περίπλοκο, εκτείνεται σε όλο το «ευρύ» δημόσιο και οι προσπάθειες που έγιναν στο παρελθόν, ακόμη και πριν τα μνημόνια, δεν έφεραν σημαντικά οφέλη. Μάλιστα, τον καιρό των μνημονίων αυτή η αποτυχία οδήγησε σε οριζόντιες περικοπές δαπανών (πχ ο στόχος του 1ου μνημονίου για μείωση της σπατάλης κατά 1,5 δισ. ευρώ στους ΟΤΑ έφερε τελικά αποτέλεσμα 500 εκατ. ευρώ, και η υπόλοιπη περικοπή ήρθε από το κοινωνικό κράτος). Ανάλογα χαμηλές ήταν επιδόσεις και τα υπόλοιπα χρόνια στις προσπάθειες που έγιναν.

Τούτο, μάλιστα, έχει οδηγήσει τους θεσμούς να επιμένουν ακόμη και σήμερα τόσο πολύ στο πεδίο της συρρίκνωσης των ληξιπρόθεσμων οφειλών του κράτους προς ιδιώτες (που ακόμα παραμένει ζητούμενο). Το θεωρούν σαν ένα crash test του κατά πόσο πραγματικά ελέγχεται το «ευρύ» Δημόσιο.  Η κυβέρνηση συνεχίζει να προσπαθεί. Και πέρυσι, και φέτος και του χρόνου διεξάγεται speding review (επισκόπηση δαπανών). Η επιτυχία της εν λόγω κίνησης, όμως, δεν μπορεί να περιορίζεται από το έργο που γίνεται από το οικονομικό επιτελείο (όπως συμβαίνει στον φοροεισπρακτικό μηχανισμό).

Πρέπει να συνδέεται με τη βούληση και την δυνατότητα να ελεγχθεί και να ξεριζωθεί κάθε πηγή σπατάλης, σε κάθε φορέα κάθε υπουργείου, κάθε περιφέρειας, κάθε οργανισμού: από προμήθειες και συμβάσεις, έως μικροαγορές, έξοδα μετακίνησης ή κάθε άλλη μικρή χρηματικά κίνηση. Αν θέλουμε, λοιπόν, να μειώσουμε τους φόρους και να αυξήσουμε τις κοινωνικές παροχές τα επόμενα χρόνια, θα πρέπει προφανώς να συνεχισθεί το έργο στο πεδίο της φοροδιαφυγής αλλά και να δούμε πώς μπορεί το εν λόγω έργο να αποτελέσει και το παράδειγμα στην άλλη «πλευρά».

Δηλαδή, αν η χρήση όλων των νέων εργαλείων που τώρα υπάρχουν, μπορούν να προσδώσουν πλήρη διαφάνεια με αποκεντρωμένο και σε real time έλεγχο της κάθε μοναδιαίας δοσοληψίας του Δημοσίου. Έλεγχο και «ορατότητα», τη στιγμή της σύναψης της σύμβασης ή της ανάθεσης μίας υποχρέωσης, και όχι όταν έρχεται ο «λογαριασμός».

Όλες οι ειδήσεις

21:46

Σε εξέλιξη φωτιά στην περιοχή Βουπράσιο Αχαΐας - Επιχειρούν 88 πυροσβέστες

21:36

Κλήρωση Eurojackpot 5/11/24: Τα αποτελέσματα και οι αριθμοί που κερδίζουν

21:29

ΗΠΑ: Σύλληψη υπόπτου με πιστόλι φωτοβολίδων κοντά στο Καπιτώλιο

21:16

ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή - ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ: Σύμβαση αγοραπωλησίας Μη Βασικών Περιουσιακών Στοιχείων

21:10

Χατζηδάκης: Θα διαφυλάξουμε την πρόοδο και θα προχωρήσουμε ακόμη πιο μπροστά

21:09

Λίβανος: Τουλάχιστον 11 νεκροί και 61 τραυματίες από ισραηγινά πλήγματα το τελευταίο 24ωρο

21:04

Άνοδος για τον χρυσό με τις αμερικανικές εκλογές στο προσκήνιο

21:00

Κτηματολόγιο: Σε ποιο στάδιο βρίσκεται – Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν πολίτες και επαγγελματίες

20:58

7th AIF: Οι ενεργειακές υποδομές ως κομβικός αναπτυξιακός πυλώνας και η βιώσιμη εκβιομηχάνιση

20:45

Βουλή: Ερώτηση ΣΥΡΙΖΑ για την άμεση επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού στο Δημόσιο

20:30

Πολωνία: Δύο άνδρες κατηγορούνται για κατασκοπεία υπέρ της Λευκορωσίας

20:21

Συνάντηση Μητσοτάκη με τον Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεόδωρο Β’

20:12

Κακοκαιρία Daniel: Έναρξη τελικής φάσης της ενίσχυσης για την οικοσκευή των κατοικιών που επλήγησαν

20:11

Ισραήλ: Ο Νετανιάχου απέπεμψε τον υπουργό Άμυνας Γιοάβ Γκάλαντ

20:06

Εκλογές ΗΠΑ: Γιατί οι Δημοκρατικοί έχουν σήμα τον γάιδαρο και οι Ρεπουμπλικανοί τον ελέφαντα

20:03

Εκλογές ΗΠΑ: Αξιωματούχοι προειδοποιούν για προσπάθειες παραπληροφόρησης

19:53

Ιρλανδία: Για πρώτη φορά διορίζεται Παλαιστίνια πρεσβευτής

19:47

Ο Μπάιντεν παρακολουθεί τη διαδικασία των εκλογών από τον Λευκό Οίκο

19:37

ΗΠΑ-προεδρικές εκλογές: Η Κάμαλα Χάρις προτρέπει τους Αμερικανούς να ψηφίσουν

19:36

Ψάλτης (Alpha Bank): Η συμφωνία με τη UniCredit συνδέει τις επιχειρήσεις με τον πυρήνα της ΕΕ

19:31

Hellenic Cables: Επελέγη από την RTE για καλώδια υψηλής και υπερυψηλής τάσης στη Γαλλία

19:20

Ψήφισε στη Φλόριντα ο Τραμπ: «Είμαι πολύ αισιόδοξος - Δεν θα έχουμε αποτέλεσμα σήμερα»

19:16

Έκρηξη στους Αμπελόκηπους: Προθεσμία για να απολογηθεί την Παρασκευή έλαβε η 33χρονη

19:13

ΗΠΑ: Προβλήματα με τα μηχανήματα καταμέτρησης ψήφων σε κομητεία της Πενσιλβάνια

19:05

Κασσελάκης: Έχουμε το 56,3% των συνέδρων βάσει των επίσημων πρακτικών των εφορευτικών

19:02

Διστακτικότητα στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, αναμένοντας τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ

19:02

Λίβανος: Το Ισραήλ έπληξε πόλη νότια της Βηρυτού και την κοιλάδα Μπεκάα

18:57

Ισπανία: Ομάδες πολιτών περιπολούν την πλημμυροπαθή Παϊπόρτα τη νύχτα

18:55

ΗΠΑ: Σε υψηλό 2,5 ετών η επιχειρηματική δραστηριότητα στις υπηρεσίες

18:52

Κλείδωσαν για 15 και 26 Νοεμβρίου τα πορίσματα της Επιτροπής - Οικονομία και Προϋπολογισμοί στο επίκεντρο

sponsor appearance
gazzetta
gazzetta reader insider insider