Λίγους μόλις μήνες μετά την εφαρμογή του νέου ευρωπαϊκού κανονισμού για τις αγορές κρυπτοστοιχείων (MiCA), η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA) απευθύνει αυστηρή προειδοποίηση προς τους παρόχους υπηρεσιών κρυπτονομισμάτων (CASPs), επισημαίνοντας την ανάγκη για διαφάνεια και ακρίβεια στην επικοινωνία με τους πελάτες.
Σύμφωνα με τη δήλωση της ESMA, οι πάροχοι αυτοί είναι υποχρεωμένοι να λειτουργούν με επαγγελματισμό, δικαιοσύνη και με γνώμονα το συμφέρον των πελατών τους. Αυτό ισχύει ιδίως όταν προσφέρουν ταυτόχρονα υπηρεσίες που ρυθμίζονται από τον MiCA και άλλες που δεν καλύπτονται από το νέο νομικό πλαίσιο. Σε τέτοιες περιπτώσεις, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος παραπλάνησης των επενδυτών, καθώς πολλοί δεν γνωρίζουν ποιες προστασίες προβλέπει ο κανονισμός και ποιες όχι.
Η ESMA τονίζει ότι οι μη ρυθμιζόμενες υπηρεσίες δεν προσφέρουν τις ίδιες διασφαλίσεις όπως οι ρυθμιζόμενες. Δεν υπάρχουν απαιτήσεις για διαχείριση συγκρούσεων συμφερόντων, μηχανισμοί διαχείρισης παραπόνων, εποπτεία από αρχές ή υποχρεώσεις διαφύλαξης των περιουσιακών στοιχείων των πελατών. Παρ’ όλα αυτά, η ρύθμιση ενός παρόχου για κάποιες υπηρεσίες μπορεί να δημιουργήσει στους πελάτες την ψευδαίσθηση ότι και οι υπόλοιπες υπηρεσίες του είναι ασφαλείς, ένα φαινόμενο που η ESMA αποκαλεί «halo effect».
Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί και η πρακτική ορισμένων παρόχων να χρησιμοποιούν την ιδιότητά τους ως αδειοδοτημένοι CASPs για να διαφημίζουν ή να ενισχύουν την αξιοπιστία μη ρυθμιζόμενων προϊόντων, χωρίς να το ξεκαθαρίζουν στους πελάτες. Αυτό, κατά την ESMA, συνιστά σοβαρό κίνδυνο για την προστασία των επενδυτών.
Οδηγίες για αποφυγή παρερμηνειών
Η Αρχή παραθέτει συγκεκριμένες πρακτικές που πρέπει να τηρούν οι πάροχοι προκειμένου να διασφαλίζεται η σωστή ενημέρωση των πελατών τους. Πρώτα και κύρια, κάθε υπηρεσία ή προϊόν πρέπει να συνοδεύεται από σαφή ένδειξη για το αν είναι ρυθμιζόμενο ή όχι. Η πληροφορία αυτή πρέπει να είναι εμφανής, τόσο στον ιστότοπο του παρόχου όσο και σε όλα τα διαφημιστικά υλικά και τα έντυπα που δίνονται στους πελάτες.
Δεν αρκεί, σύμφωνα με την ESMA, η σχετική διευκρίνιση να εμφανίζεται αποκλειστικά στους όρους χρήσης, καθώς πολλοί πελάτες δεν διαβάζουν αναλυτικά αυτά τα κείμενα. Αντίθετα, απαιτείται οπτικός διαχωρισμός μεταξύ των ρυθμιζόμενων και μη ρυθμιζόμενων δραστηριοτήτων, ακόμα και στον ίδιο ιστότοπο ή στην ίδια πλατφόρμα.
Επιπλέον, πριν από την πρόσβαση του πελάτη σε μη ρυθμιζόμενη υπηρεσία, πρέπει να εμφανίζεται αναδυόμενο μήνυμα (pop-up) που να εξηγεί ξεκάθαρα τη νομική φύση της υπηρεσίας. Ο πελάτης πρέπει να δηλώνει ρητά ότι διάβασε και κατανόησε την πληροφορία, προτού προχωρήσει.
Η ESMA σημειώνει ακόμη ότι δεν επιτρέπεται η χρήση του ρυθμιστικού καθεστώτος ενός CASP ως διαφημιστικό εργαλείο για μη ρυθμιζόμενες δραστηριότητες. Η ιδιότητα του παρόχου ως «εγκεκριμένου» ή «υπό εποπτεία» δεν πρέπει να αναφέρεται όταν πρόκειται για υπηρεσίες που δεν καλύπτονται από τον MiCA.
Τέλος, είναι απαραίτητο να δηλώνεται με σαφήνεια ποια νομική οντότητα παρέχει κάθε υπηρεσία ή προϊόν και ποιο είναι το ρυθμιστικό της καθεστώς. Δεν πρέπει να δημιουργείται σύγχυση ως προς το ποιος έχει την ευθύνη και τι προστασίες ισχύουν σε κάθε περίπτωση.
