Με το ένα μάτι παρακολουθούν τις αγορές. Με το άλλο, τις εξελίξεις που μπορούν να οδηγήσουν σε έναν παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο. Μια ματιά στις επενδυτικές επιλογές των διαχειριστών πλούτου των πλουσιότερων οικογενειών του πλανήτη, αλλά και στους παράγοντες που καθορίζουν τις αποφάσεις τους, μπορεί να φανεί χρήσιμη σε όλους. Ακόμα κι αν το χαρτοφυλάκιό μας είναι πολύ, πολύ μικρότερο.
Η UBS έδωσε προ ημερών στη δημοσιότητα το ετήσιο Global Family Office Report, για το 2025. Η έκθεση αποτυπώνει όχι μόνο τις επενδυτικές στρατηγικές των family offices, των εταιρειών δηλαδή που διαχειρίζονται τις επενδύσεις των πλουσιότερων οικογενειών του κόσμου, αλλά και τους τρόπους με τους οποίους επιχειρούν να διαφοροποιήσουν τα χαρτοφυλάκιά τους, καθώς και τις προτιμήσεις τους σε αγορές με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά ή σε συγκεκριμένους κλάδους.
Στην έρευνα της UBS συμμετείχε ένα σημαντικό δείγμα 317 family offices, τα οποία διαχειρίζονται κατά μέσο όρο 1,1 δισ. δολάρια έκαστο – ήτοι, συνολικά 349 δισ. δολάρια. Ο συνολικός πλούτος δε, των οικογενειών για τις οποίες εργάζονται, ανέρχεται σε 0,86 τρισεκατομμύρια δολάρια.
«Το μέγεθος του δείγματος μάς επέτρεψε να πραγματοποιήσουμε βαθύτερη ανάλυση από κάθε άλλη φορά», δήλωσε ο Head of GWM Solutions της UBS Global Wealth Management, Yves-Alain Sommerhalder. Εξηγώντας πως «παρόλο που το παγκόσμιο μακροοικονομικό και πολιτικό περιβάλλον συνεχίζει να χαρακτηρίζεται από ραγδαίες αλλαγές και υψηλή αβεβαιότητα, η συγκεκριμένη έρευνα προσφέρει μια εικόνα του τι μπορούμε να αναμένουμε την επόμενη πενταετία. Και, το σημαντικότερο, προσφέρει ένα στιγμιότυπο του τρόπου σκέψης των family offices παγκοσμίως, των στόχων τους, των προτιμήσεων και των ανησυχιών τους».
Τι φοβούνται
Στη συντριπτική τους πλειονότητα οι ερωτηθέντες (7 στους 10) θεωρούν ότι ένας παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος εντός του 2025 για τις επενδύσεις που έχουν υπό την ευθύνη τους. Το ενδιαφέρον είναι ότι αυτή η απάντηση προέκυψε παρά το γεγονός ότι το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας της UBS πραγματοποιήθηκε στο διάστημα 22 Ιανουαρίου – 4 Απριλίου, δηλαδή πριν τις ανακοινώσεις που έκανε ο Αμερικανός Πρόεδρος στις 2 Απριλίου («Ημέρα Απελευθέρωσης»).
Για το τρέχον έτος, περισσότεροι από τους μισούς -το 52%- θεωρούν επίσης ότι είναι πιθανό το ξέσπασμα κάποια σημαντικής γεωπολιτικής κρίσης, ενώ το 44% θεωρεί ως σημαντικό κίνδυνο την ενίσχυση των πληθωριστικών πιέσεων.
Σε ορίζοντα πενταετίας, το ενδεχόμενο μιας γεωπολιτικής κρίσης είναι η βασικότερη ανησυχία (σε ποσοστό 61%). Επίσης, ενισχύεται εντυπωσιακά ο αριθμός όσων «βλέπουν» κίνδυνο παγκόσμιας ύφεσης (53% σε ορίζοντα πενταετίας, έναντι 33% σε ορίζοντα 12μήνου) και κρίσης χρέους (50% σε ορίζοντα πενταετίας, έναντι μόλις 19% σε ορίζοντα 12μήνου).
Εξίσου ενδιαφέρον εύρημα, το γεγονός ότι οι μισοί περίπου από τους ερωτηθέντες (48%) περιγράφουν την κλιματική κρίση ως ρίσκο για την επίτευξη των οικονομικών τους στόχων μέσα στα επόμενα πέντε έτη.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, δεν αποτελούν έκπληξη οι απαντήσεις που δίνουν σχετικά με τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Για το 38% των ερωτηθέντων, η μεγαλύτερη δυσκολία είναι να βρουν την κατάλληλη επενδυτική στρατηγική ή το κατάλληλο επενδυτικό προϊόν που μπορεί να αντισταθμίσει τους κινδύνους. Ενώ ένας στους τρεις (29%) αναφέρει ως πρόκληση την έλλειψη προβλεψιμότητας των assets που θεωρούνται «ασφαλή καταφύγια», καθώς η αυξημένη μεταβλητότητα στις αγορές δείχνει να έχει επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο συσχετίζονται με άλλες κατηγορίες επενδύσεων.
Αλλαγές στην επενδυτική στρατηγική
Για τους επόμενους 12-18 μήνες, τα περισσότερα family offices (59%) δε σκοπεύουν να μεταβάλουν το επίπεδο ρίσκου που αναλαμβάνουν στα χαρτοφυλάκια που διαχειρίζονται. Επίσης, φαίνεται ότι οι διαχειριστές θα επιμείνουν στους μακροπρόθεσμους στόχους τους και δε σκοπεύουν να αλλάξουν την στρατηγική κατανομή μεταξύ παραδοσιακών και εναλλακτικών επενδύσεων.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει η UBS, οι διαχειριστές φαίνεται να αυξάνουν τις επενδύσεις σε assets που προσφέρουν μεγαλύτερη έκθεση σε μακροπρόθεσμες τάσεις ανάπτυξης, αποδόσεις και διαφοροποίηση. Μέσα στο 2025, το 35% των family offices σκοπεύει να αναπροσαρμόσει τα χαρτοφυλάκια που διαχειρίζεται. Αυτό το ποσοστό είναι το δεύτερο υψηλότερο που καταγράφει η UBS τα τελευταία 6 χρόνια.
«Σε μια περίοδο αυξημένης μεταβλητότητας, φόβων για παγκόσμια ύφεση και μετά από ένα σχεδόν πρωτοφανές ξεπούλημα στις αγορές στις αρχές Απριλίου, η τελευταία μας έκθεση λειτουργεί ως υπενθύμιση ότι τα family offices ανά τον κόσμο συνεχίζουν να ακολουθούν μια σταθερή, μακροπρόθεσμη στρατηγική, με στόχο τη διατήρηση του πλούτου για τις επόμενες γενιές», δήλωσε ο Head of Strategic Clients της UBS Global Wealth Management, Benjamin Cavalli. Ο ίδιος σχολίασε ότι «παρά το γεγονός ότι η έρευνα διεξήχθη κυρίως στο πρώτο τρίμηνο, τα family offices είχαν ήδη πλήρη επίγνωση των προκλήσεων που συνεπάγεται ένας παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος, τον οποίο και ανέδειξαν ως τον μεγαλύτερο κίνδυνο της χρονιάς. Ωστόσο, σε συνεντεύξεις που ακολούθησαν την αναταραχή των αγορών στις αρχές Απριλίου, επανέλαβαν τη δέσμευσή τους σε μια διαφοροποιημένη, ανθεκτική στρατηγική κατανομή περιουσιακών στοιχείων».
Πού επενδύουν (και πού όχι) το 2025
Πού στρέφονται λοιπόν αυτά τα family offices; Όπως προκύπτει, η μεγαλύτερη έκθεσή τους το 2024 ήταν σε μετοχές ανεπτυγμένων αγορών, σε ποσοστό 26%. Για το 2025, σκοπεύουν να αυξήσουν περαιτέρω αυτή την έκθεση, στο 29%.
Ακολουθεί η έκθεση σε fixed income ανεπτυγμένων αγορών (π.χ. κρατικά ή εταιρικά ομόλογα), που από το 15% του χαρτοφυλακίου τους, αναμένεται να αυξηθεί το 2025 στο 17%.
Στην τρίτη θέση, «ισοβαθμούν» οι επενδύσεις σε ποσοστό 10% σε private equity (αμετάβλητο σε σχέση με το 2024) και ακίνητα (έναντι 11% το 2024 και 14% το 2019).
Πέραν των παραπάνω, ξεχωρίζει η μηδενική έκθεση σε εμπορεύματα, η έκθεση σε χρυσό σε ποσοστό 2% (αμετάβλητη σε σχέση με πέρυσι) και η μείωση της έκθεσης σε fixed income αναδυόμενων αγορών από το 3% το 2024 στο 2% το 2025 (έναντι 6% το 2019).
Σημαντικά μειωμένη αναμένεται και η έκθεσή τους σε ρευστό. Από 13% το 2019 υποχώρησε στο 8% το 2024, ενώ φέτος αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω, στο 6%.
Να σημειωθεί, ότι στο μεγαλύτερο ποσοστό (64%) τα family offices επιλέγουν ενεργητική διαχείριση των μετοχικών χαρτοφυλακίων τους, έναντι της παθητικής διαχείρισης (36%). Μεταξύ αυτών που επιλέγουν την ενεργητική διαχείριση, το ποσοστό όσων δηλώνουν ότι λαμβάνουν υπόψη το μέγεθος μιας εισηγμένης βρίσκεται στο 43%. Κάτι που, σύμφωνα με τη UBS, υποδηλώνει ότι τα συγκεκριμένα χαρτοφυλάκια ενδέχεται να επενδύσουν και σε μετοχές της μικρής κεφαλαιοποίησης, παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια οι τίτλοι της μεγάλης κεφαλαιοποίησης υπεραποδίδουν.
Επενδύσεις με ορίζοντα πενταετίας
Για την επόμενη πενταετία, η αγαπημένη κατηγορία επενδύσεων για τα family offices είναι οι μετοχές σε ανεπτυγμένες αγορές. Σχεδόν οι μισοί ερωτηθέντες (46%) δήλωσαν ότι σκοπεύουν να αυξήσουν την έκθεση των χαρτοφυλακίων τους σε εισηγμένες των ανεπτυγμένων αγορών, ένα 37% δηλώνει ότι θα αυξήσει την έκθεση σε private equity, ενώ περίπου ένας στους τρεις δηλώνει ότι θα αυξήσει την έκθεση σε μετοχές αναδυόμενων αγορών (34%).
Την ίδια στιγμή, το 25% δηλώνει ότι θα μειώσει την έκθεση σε ρευστό, το 19% ότι θα μειώσει την έκθεση στο real estate, ενώ ένα 18% δηλώνει ότι θα μειώσει την έκθεση σε fixed income assets στις ανεπτυγμένες αγορές.
Στην έρευνα της UBS, ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης τα ευρήματα για τις κατηγορίες επενδύσεων για τις οποίες τα family offices δεν αναμένεται να δείξουν ενδιαφέρον την επόμενη πενταετία. Πρώτη, με διαφορά, η κατηγορία των έργων τέχνης, στην οποία το 30% δηλώνει ότι δεν σχεδιάζει να επενδύσει. Ακολουθούν τα εμπορεύματα (25%) και οι επενδύσεις σταθερού εισοδήματος σε αναδυόμενες αγορές (21%).
Ως προς τα έργα τέχνης αξίζει να σημειωθεί ότι από το 2019, όταν η έκθεση των συγκεκριμένων χαρτοφυλακίων βρισκόταν στο 3%, οι επενδύσεις έχουν έκτοτε μειωθεί αισθητά. Το 2025 δεν αναμένεται να ξεπεράσει το 1%, ποσοστό αμετάβλητο σε σχέση με το 2024.
Επίσης ενδιαφέρον, ότι τα χαρτοφυλάκια που διαχειρίζονται τα family offices σε Λατινική Αμερική, νοτιοανατολική Ασία και στην περιοχή της Ασίας-Ειρηνικού έχουν μηδενική έκθεση σε έργα τέχνης, σε ΗΠΑ, Ευρώπη, Μέση Ανατολή, και βόρεια Ασία η έκθεση βρίσκεται στο 1%, και ξεχωρίζει η Ελβετία με έκθεση στο 4%.
Νέες τεχνολογίες
Αν και οι τεχνολογικές εξελίξεις είναι ραγδαίες τα τελευταία χρόνια, και ενώ οι αναδυόμενες τεχνολογίες βρίσκονται στο επίκεντρο του διεθνούς ανταγωνισμού, τα family offices δε φαίνεται να έχουν ακόμα ξεκάθαρη στρατηγική παρά μόνο σε κλάδους που τους είναι ήδη οικείοι και σε τεχνολογίες που είναι ήδη αρκετά διαδεδομένες: υγεία, φαρμακοβιομηχανία, εξηλεκτρισμός. Ακόμα και σε αυτούς τους κλάδους όμως, ένα μεγάλο μέρος των family offices έχει -και θέλει- να μάθει περισσότερα.
Σε ό,τι αφορά την τεχνητή νοημοσύνη (AI) και την ενεργειακή μετάβαση, μόλις το 27% δηλώνει ότι έχει σαφή επενδυτική στρατηγική. Είναι ωστόσο σαφής η πρόθεσή τους να εμβαθύνουν στους συγκεκριμένους κλάδους.
Μεταξύ των αναδυόμενων τεχνολογιών για τις οποίες τα family offices δηλώνουν ότι ενδιαφέρονται να μάθουν περισσότερα, είναι το blockchain, το decentralized finance, το 6G και η κβαντική υπολογιστική.
