Ροή
Την ομαλή επαναφορά των ξενοδοχείων πόλης και ορεινού όγκου στα προ πανδημίας επίπεδα, αν όχι την επιβίωσή μέρους αυτών, απειλεί η ραγδαία αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων, η οποία θα μπορούσε να περιορίσει για έναν ακόμα χειμώνα την τουριστική δραστηριότητα. Οι φόβοι για μια δύσκολη χειμερινή σεζόν μάλιστα γίνονται εντονότεροι μετά και την εκρηκτική αύξηση του ενεργειακού κόστους, η οποία δυσχεραίνει τα ήδη επιβαρυμένα ξενοδοχεία συνεχούς λειτουργίας καθώς και αυτά των χειμερινών προορισμών.
Για το λόγο αυτό μάλιστα αναμένεται σήμερα το μεσημέρι να πραγματοποιηθεί τηλεδιάσκεψη των παραγόντων του τουριστικού κλάδου, (ΣΕΤΕ, ακτοπλόοι, ξενοδόχοι και άλλοι) με στελέχη της κυβέρνησης. Στην σύσκεψη, η οποία είχε προγραμματιστεί αρχικά για την προηγούμενη εβδομάδα αλλά αναβλήθηκε εκτάκτως κι επαναπρογραμματίστηκε για το μεσημέρι της Δευτέρας, θα συζητηθούν οι τρόποι με τους οποίους θα μπορούσαν να στηριχθούν ξενοδοχειακές μονάδες συνεχούς λειτουργίας, τα χειμερινά θέρετρα, η εστίαση, η ακτοπλοΐα καθώς και οι αερομεταφορές τους επόμενους δύσκολους μήνες.
Παρά τα θετικά αποτελέσματα του κλάδου κατά την θερινή περίοδο, ξενοδόχοι και φορείς του τουρισμού έχουν κρούσει ήδη πολλές φορές τον κώδωνα του κινδύνου για την χειμερινή περίοδο, τονίζοντας ότι οι αστικοί και οι χειμερινοί προορισμοί πλήττονται από την περιορισμένη ανάκαμψη της αγοράς των επιχειρηματικών ταξιδιών και του city break κι από τους περιορισμούς στις μετακινήσεις που τέθηκαν σε ισχύ τις δύο προηγούμενες χρονιές, στερώντας τους το μεγαλύτερο μερίδιο του τζίρου τους.
Σε πρόσφατη επιστολή του προς την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών σχετικά με την επιστρεπτέα προκαταβολή και την επιδότηση κεφαλαίου κίνησης ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ κ. Γιάννης Ρέτσος είχε επισημάνει: «Βρισκόμαστε ήδη στις αρχές Νοεμβρίου, οι εποχικές τουριστικές επιχειρήσεις έχουν διακόψει τη λειτουργία τους και στις περισσότερες από αυτές χρήματα μέσω του ανωτέρω προγράμματος δεν έχουν καταβληθεί. Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στις περισσότερες συνεχούς λειτουργίας επιχειρήσεις, που συνεχίζουν να λειτουργούν σε δύσκολες πλέον συνθήκες, λόγω έξαρσης της πανδημίας, χειμώνα και αυξημένου ενεργειακού κόστους».
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς μάλιστα αυτές οι δύο αυτές μορφές τουρισμού θα χρειαστούν περισσότερο χρόνο για να επανέλθουν στα προ COVID-19 επίπεδα σε σχέση με τα ταξίδια αναψυχής και τους θερινούς προορισμούς. «Μπορεί να αναμένεται την ερχόμενη Άνοιξη μια πολύ δυνατή εκκίνηση του τουρισμού, ωστόσο μέχρι τότε όμως τα πράγματα θα είναι ιδιαίτερα δύσκολα, ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου, Αλέξανδρος Βασιλικός, σε πρόσφατη εκδήλωση όπου και παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της Έρευνας : «Εβδομαδιαία Εξέλιξη Τιμής και Πληρότητας Περιόδου Ιουνίου-Οκτωβρίου 2021», που διενήργησε το Ινστιτούτο Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων για λογαριασμό του ΞΕΕ. Για το λόγο αυτό μάλιστα ο κ. Βασιλικός έθεσε επί τάπητος τη συνέχιση των προγραμμάτων στήριξης των επιχειρήσεων που ακόμα πλήττονται από τις επιπτώσεις της πανδημίας καθώς, όπως σημείωσε, το ευρωπαϊκό πλαίσιο που επιτρέπει την χορήγηση κρατικών ενισχύσεων έχει παραταθεί μέχρι τον Ιούνιο του 2022. Μάλιστα τόνισε ότι η άρση των μέτρων στήριξης «δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι οριζόντια» δεδομένου ότι η ανάκαμψη έχει πολλαπλές ταχύτητες για τις επιχειρήσεις. Όπως εξήγησε πολλά ξενοδοχεία αντιμετωπίζουν ζητήματα ρευστότητας καθώς δεν λαμβάνουν προκαταβολές, την ώρα που άλλα συνεχίζουν να υπολειτουργούν στις πόλεις και τους ορεινούς όγκους.
Η δυσχερής θέση στην οποία βρίσκεται ο τουρισμός των αστικών κέντρων οφείλεται σίγουρα στην αργή ανάκαμψη των επαγγελματικών ταξιδιών που τροφοδοτούσαν με τουρισμό τις πόλεις καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου. Το γεγονός αποτυπώνεται μάλιστα σε ποικίλες έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι στιγμής. Για παράδειγμα βάσει πρόσφατης έρευνας της Morgan Stanley, το 27% περίπου του όγκου των επαγγελματικών ταξιδιών θα αντικατασταθεί από διαδικτυακές συναντήσεις την επόμενη χρονιά, τάση που αναμένεται να συνεχιστεί και το 2023. Σύμφωνα με την έρευνα «Monitoring Sentiment for Domestic and Intra-European Travel - Wave 8» που εκπόνησε η MINDHAUS για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπή Ταξιδιών (European Travel Commission-ETC), μόνο το 6,2% από το 68% των Ευρωπαίων που σκοπεύει να ταξιδέψει μέχρι τον Ιανουάριο του 2022 σχεδιάζει κάποιο επαγγελματικό ταξίδι. Εν αντιθέσει το 71,7% των δυνητικών ταξιδιωτών προγραμματίζει ένα ταξίδι αναψυχής.
Την συνθήκη επιδεινώνει και η μετάλλαξη «Δέλτα» η οποία σύμφωνα με πρόσφατο report της Παγκόσμιας Ένωσης Επαγγελματικών Ταξιδιών (Global Business Travel Association-GBTA), φρενάρει σημαντικά την πορεία εγχώριων και διεθνών επαγγελματικών ταξιδιών. Ειδικότερα, 8 στους 10 ερωτηθέντες επισημαίνουν ότι η εταιρεία στην οποία εργάζονται είναι πιθανό να καθυστερήσει την επανέναρξη των μη απαραίτητων εγχώριων (81%) και διεθνών (80%) ταξιδιών, εξαιτίας των μεταλλάξεων.
Αντίστοιχα πτωτική πορεία ακολουθεί και ο συνεδριακός τουρισμός, ο οποίος επλήγει αισθητά κατά την πανδημία και το τελευταίο δίμηνο φάνηκε να παρουσιάσει κάποια σημάδια βελτίωσης. Να θυμίσουμε ότι τις δύο πανδημικές χρονιές η συντριπτική πλειονότητα των συνεδρίων είτε αναβλήθηκε, είτε πραγματοποιήθηκε ψηφιακά είτε υβριδικά. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Ελλήνων Επαγγελματιών Οργανωτών Συνεδρίων (HAPCO), πέρυσι χάθηκε πάνω από το 70% του ετήσιου κύκλου εργασιών του συνεδριακού τουρισμού. Η συνθήκη φάνηκε να αλλάζει λίγο το φετινό καλοκαίρι μέχρι και τον Οκτώβριο, ωστόσο η νέα έξαρση της πανδημίας οδηγεί σε νέες ακυρώσεις συνεδριακών εκδηλώσεων.
Εξίσου μικρή είναι και η κινητικότητα στον «τουρισμό πόλεων», με τους ταξιδιώτες να αποφεύγουν ακόμα και το καλοκαίρι το city break για τις εξορμήσεις τους. Σχετική έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ταξιδιών, κατάταξε τα ταξίδια πόλης (city break) στην τέταρτη θέση των επιλογών των Ευρωπαίων που σχεδιάζουν να ταξιδέψουν, με ποσοστό 13%, όταν τα το κλασικό μοντέλο «ήλιος-θάλασσα», η εξόρμηση σε κάποιο παραθαλάσσιο θέρετρο ή κάποια απόδραση στη φύση συγκέντρωναν ποσοστό 22,6%, 15,1% και 13,2% αντίστοιχα.
Σε όλα τα παραπάνω έρχεται να προστεθεί το τελευταίο διάστημα και η εκρηκτική αύξηση του ενεργειακού κόστους, η οποία επιβαρύνει τους επιχειρηματίες του κλάδου σε μια χειμερινή σεζόν που η κίνηση παραμένει αμφίβολη. Υπενθυμίζεται ότι, συνολικά, το πρώτο εικοσαήμερο του Νοεμβρίου ο μέσος όρος της χονδρεμπορικής τιμής στο ρεύμα διαμορφώνεται σε επίπεδα άνω των 220 ευρώ ευρώ/MWh, κάτι που αναμένεται να φανεί στις τιμές λιανικής ρεύματος από τον Δεκέμβριο κι έπειτα. Σε αύξηση των τιμών θα μπορούσε την ίδια στιγμή να οδηγήσει και η αναβολή για τουλάχιστον τέσσερις μήνες της έναρξης αύξησης της ροής φυσικού αερίου, εξαιτίας του γεωενεργειακό «πόκερ» με αιχμή το νέο γερμανορωσικό αγωγό Nord Stream 2, αλλά και των διαπραγματεύσεων της ΕΕ με την Gazprom.
