Η ενημέρωση που παρείχε η υψηλόβαθμη κοινοτική πηγή το απόγευμα της Τετάρτης ήταν διαφωτιστική ως προς τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί, στον δρόμο προς την επίτευξη συμφωνίας για τη δεύτερη αξιολόγηση, η οποία είναι στρωμένη με…καλές προθέσεις.
Καλές προθέσεις, γιατί, σύμφωνα με το συμπέρασμα που εξάγεται, όλα τα εμπλεκόμενα μέρη έχουν βούληση να υπάρξει συμφωνία. Πλην όμως υπάρχουν ακόμα αρκετά κεφαλαιώδη ζητήματα ανοιχτά, τα οποία είναι δύσκολο να κλείσουν σε τεχνικό επίπεδο εντός ολίγων ημερών. Είναι κοινή ομολογία πως, όσο μεγαλύτερη πρόοδος γίνει εντός των επόμενων ημερών, τόσο ευκολότερη θα είναι η συζήτηση στο Eurogroup, αν και θα παραμένει η ανάγκη για «πολιτική συμφωνία» σε βασικές παραμέτρους της διαπραγμάτευσης. Βέβαια, έμπειρος πολιτικός παράγοντας σημείωνε στο Insider.gr πως γίνονται κινήσεις προς εξομάλυνση, ενώ εκτιμούσε πως, αν π.χ. στα εργασιακά βρεθεί η φόρμουλα για το μείζον θέμα, ήτοι την «ανταλλαγή» συλλογικών συμβάσεων με ομαδικές απολύσεις (επιτρεεπόμενο όριο κατάργηση προέγκρισης και δυνατότητα ελέγχου), τότε θα είναι πιο εύκολο να βρεθεί συμβιβαστική λύση και για τα «ελάσσονα» ζητήματα. Όπως προκύπτει, πάντως, από το draft συμφωνίας που παρουσίασε ο Ant1 και χρονολογείται από τις 22/11, αλλά έχει υποστεί πολλές αλλαγές, οι δύο πλευρές εργάζονται πυρετωδώς στο εργασιακό, με το Μαξίμου να παραμένει ανυποχώρητο στο ζήτημα των συλλογικών διαπραγματεύσεων και να επιμένει πως η Ελλάδα δεν πρόκειται να αποτελέσει εξαίρεση από το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Από εκεί και πέρα, σχεδόν όλοι θεωρούν πως θα ισοδυναμεί με θαύμα να έχει υπάρξει staff level agreement ως τη Δευτέρα, όσο μεγάλη πρόοδος και να έχει υπάρξει. Και αυτό, γιατί θα πρέπει και το ΔΝΤ να το συνυπογράψει, κάτι που δεν φαίνεται ιδιαίτερα πιθανό, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα. Πλην όμως, όσο μεγαλύτερη σύγκλιση υπάρξει, τόσο πιο πιθανό θα είναι το Eurogroup να καταλήξει στις βασικές πολιτικές γραμμές, πάνω στις οποίες θα πατήσουν τα τεχνικά κλιμάκια και οι επικεφαλής των θεσμών, ώστε να συμπληρώσουν τον καμβά της συμφωνίας. Με άλλα λόγια, το Eurogroup θα μεταβληθεί σε μεγάλο παζάρι, όπου στο τραπέζι θα πέσουν τα πάντα, από προνοιακά επιδόματα και εργασιακά, έως πλεονάσματα για το μεσοπρόθεσμο διάστημα.
Σύμφωνα λοιπόν με τις προσδοκίες του Μεγάρου Μαξίμου, όπως το περιέγραφε κυβερνητική πηγή στο Insider.gr, έως τα Χριστούγεννα μπορεί να έχει υπάρξει συμφωνία σε τρία βήματα: αρχικά, το Eurogroup μπορεί να επισφραγίσει τη λεγόμενη πολιτική συμφωνία, αφού συζητηθούν επί της ουσίας οι υφιστάμενεες διαφορές και γίνει προσπάθεια συγκερασμού. Στη συνέχεια, θα πρέπει να γίνουν οι απαραίτητες τεχνικές συνομιλίες πάνω στα πολιτικά guidelines, προκειμένου να παραμετροποιηθούν τα προαπαιτούμενα, ενώ στη συνέχεια, αν υπάρχει, θα πρέπει να επικυρωθεί το staff level agreement. Εφόσον υπάρξει αυτό και κυρωθεί, στη συνέχεια η κυβέρνηση θα πρέπει να προχωρήσει νομοθετικά και να κυρώσει όλα τα προαπαιτούμενα που έχουν μείνει «κάβα». Για την τυπική έγκριση, ιδιαίτερα «ύποπτη» είναι η εβδομάδα πριν τη χριστουγεννιάτικη διακοπή, δηλαδή μεταξύ 18 και 23/12, με πολλούς να πιθανολογούν πως ένα έκτακτο Eurogroup θα μπορούσε να συγκληθεί, είτε με φυσική παρουσία είτε με τηλεδιάσκεψη, προκειμένου να δώσει το τελικό «ΟΚ». Κάπως έτσι, η όλη διαδικασία θα έχει τελειώσει με την ολοκλήρωση του 2016, βία μέχρι τις αρχές του 2017, ενώ την σχετική ευελιξία ως προς το πότε πρέπει να ληφθούν οι αποφάσεις επιβεβαίωσε δια της επίκλησης της ευελιξίας των ευρωπαϊκών οργάνων η ανωτέρω κοινοτική πηγή.
Βεβαίως, σε όλα αυτά υπάρχει ένας αστερίσκος, ο οποίος δεν είναι άγνωστος και λέγεται ΔΝΤ. Σύμφωνα με το πρακτορείο MNI, υπάρχει σκεπτικισμός στους Ευρωπαίους για τη στάση του ΔΝΤ, το οποίο συνεχίζει τα «ήξεις-αφίξεις». Υπάρχει αβεβαιότητα για το αν θα μπει στο πρόγραμμα, αν μπει, με πρόγραμμα τι χρονικής διάρκειας και τι χρηματοδότησης θα μπει, πόσο θα επιμείνει σε σκληρές μεταρρυθμίσεις που είναι εξαιρετικά δύσκολα πολιτικά διαχειρίσιμες και άλλα τινά. Έτσι, παρά το γεγονός πως κεντρική πηγή του Insider.gr από το Βερολίνο υπενθύμιζε την εκτίμησή της πως το ΔΝΤ θα μπει εν τέλει με περιορισμένο χρηματοδοτικό ρόλο στο πρόγραμμα, αλλά θα μπει, οι Ευρωπαίοι καταστρώνουν και εναλλακτικά σχέδια για κάθε σενάριο, προκειμένου να είναι προετοιμασμένοι. Βέβαια, πρέπει να φανεί κιόλας, σε περίπτωση που υπάρξει συμβιβασμός των θέσεων ΔΝΤ και Ευρωπαίων-κυρίως του Βερολίνου-, αν αυτός θα είναι «στην πλάτη» της Ελλάδας, με απαίτηση για in advance νομοθέτηση σκληρών μέτρων και για το μεσοπρόθεσμο διάστημα, κάτι που όμως η κυβέρνηση έχει σπεύσει να ξεκαθαρίσει εδώ και αρκετό διάστημα και μάλιστα σε υψηλότατο επίπεδο πως δεν πρόκειται να αποδεχθεί.
Πάντως, η βασική εκτίμηση παραγόντων της αγοράς, αλλά και αξιωματούχων του Μεγάρου Μαξίμου είναι πως μια συμφωνία με το ανωτέρω τρίπτυχο βημάτων είναι και ρεαλιστική και απόλυτα εφικτή, ενώ και κοινοτικές πηγές εμφανίζονται συγκρατημένα αισιόδοξες για την έκβαση της όλης διαδικασίας. Προς αυτή την κατεύθυνση δείχνει και η ολοκλήρωση του σχεδίου του ESM για τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος που θα απασχολήσει το Eurogroup της Δευτέρας, ενώ και τα μηνύματα των ευρωαγορών ήταν εμφατικά.
