Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δημοσίευσε χθες μια μελέτη που καταδεικνύει πως τα ευάλωτα κράτη αντιμετωπίζουν περισσότερα εμπόδια στην ανάπτυξη από ό, τι οι περισσότερες χώρες και συνοψίζει τις βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν χώρες όπως η Ελλάδα, αλλά και κράτη σε χειρότερη κατάσταση από τη δική μας.
Αρχικά η μελέτη του ΔΝΤ -που βασίζεται σε 39 χώρες- αναφέρει πως στα ευάλωτα κράτη το ΑΕΠ ανά κάτοικο είναι μικρότερο από το ήμισυ των περισσότερων άλλων χωρών χαμηλού εισοδήματος και ότι οι οικονομίες τους είναι πιο ασταθείς.
Όπως σημειώνει η μελέτη, για να αναπτυχθεί μια χώρα χρειάζεται μεταξύ άλλων παραγόντων φορολογικές πολιτικές και φορολογική διοίκηση, νόμους και θεσμούς, αλλά και εκπαιδευμένο προσωπικό για την εφαρμογή των δημοσιονομικών πολιτικών.
Τα προκαταρκτικά αποτελέσματα του ΔΝΤ δείχνουν ότι ευάλωτα κράτη που έχουν λάβει τεχνική βοήθεια έχουν βελτιώσει τη δημοσιονομική τους επίδοση. Συγκεκριμένα, 11 από τα 18 ευάλωτα κράτη που ήταν πιο εντατικά αποδέκτες τεχνικής υποστήριξης από το ΔΝΤ στη φορολογική πολιτική και στη φορολογική και τελωνειακή διοίκηση βελτίωσαν τις επιδόσεις τους από το 2004 έως το 2014. Η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η Γουινέα, η Λιβερία, το Μαλάουι και το Νεπάλ ήταν μεταξύ των καλύτερων «μαθητών».
Στη διαχείριση των δημόσιων οικονομικών, οι βαθμολογίες αξιοπιστίας βελτιώθηκαν στην Αϊτή, το Κοσσυφοπέδιο, το Μάλι και το Ανατολικό Τιμόρ. Το Αφγανιστάν, το Κοσσυφοπέδιο, το Μάλι και το Τιμόρ-Λέστε βελτίωσαν και την ικανότητά τους να διαχειριστούν τα ταμειακά του διαθέσιμα.
Αυτό που κάνει εντύπωση είναι πως ενώ τα έσοδα σε ευάλωτα κράτη αυξήθηκαν κατά μέσο όρο κατά την τελευταία δεκαετία, είναι χαμηλότερα από τα επίπεδα σε άλλες χώρες χαμηλού εισοδήματος που δεν είναι «εύθραυστες» - περίπου 13% του ΑΕΠ σε σύγκριση με περίπου 19% του ΑΕΠ -.
Οι δημόσιες δαπάνες στα ευάλωτα κράτη αφορούν κυρίως στους μισθούς και στις κεφαλαιουχικές δαπάνες, δεδομένης της έντονης ανάγκης για την οικοδόμηση υποδομών και την επέκταση των δημόσιων υπηρεσιών. Αλλά αυτό αφήνει λιγότερα χρήματα στις κυβερνήσεις για αγαθά και υπηρεσίες, αλλά και για κοινωνικές υπηρεσίες.
Να σημειωθεί πως για τις χώρες που μόλις βγαίνουν από πόλεμο ή από μια καταστροφή, η τεχνική βοήθεια του ΔΝΤ επικεντρώνεται στην εξασφάλιση της συλλογής των βασικών φορολογικών εσόδων. Στις δαπάνες, δίνεται έμφαση στον έλεγχο του προϋπολογισμού, συμπεριλαμβανομένης της προετοιμασίας και εκτέλεσης του ετήσιου προϋπολογισμού και της ενοποίησης των ταμειακών πόρων, ώστε η κυβέρνηση να μπορέσει να εκπληρώσει τις άμεσες υποχρεώσεις.
Tέλος, όταν οι χώρες γίνουν πιο σταθερές, η έμφαση του ΔΝΤ μετατοπίζεται σε μεσοπρόθεσμους στόχους, όπως η βελτίωση του σχεδιασμού των φόρων ή η καθιέρωση φόρου προστιθέμενης αξίας και η εισαγωγή συστημάτων μεσοπρόθεσμης κατάρτισης προϋπολογισμού και πληροφορικής.
