Το επενδυτικό clawback που θέσπισε το 2019 ο Άδωνις Γεωργιάδης είναι ένα ισχυρό επενδυτικό εργαλείο, για την εγχώρια φαρμακοβιομηχανία και τις θυγατρικές των πολυεθνικών φαρμακοβιομηχανιών και έχει συμβάλλει καθοριστικά στο να εξελιχθεί στην χώρα μας τα τελευταία 6 χρόνια μια κοσμογονία νέων φαρμακευτικών Μονάδων Παραγωγής και Ερευνητικών Κέντρων που θα καταστήσουν την χώρα μας φαρμακευτικό κόμβο στη Ν. Ευρώπη.
Ωστόσο όσο ισχυρό και αν είναι αυτό το «εργαλείο», οι εποχές που ζούμε, γεμάτες αβεβαιότητα και νέες προκλήσεις δεν επιτρέπουν καθυστερήσεις και εφησυχασμούς μπροστά στα μεγάλα προβλήματα που ορθώνονται. Οι επικείμενοι δασμοί του προέδρου των ΗΠΑ Τραμπ, στα φαρμακευτικά προϊόντα, πρόκειται να δημιουργήσουν έντονες πιέσεις στην ευρωπαϊκή (και την ελληνική) φαρμακοβιομηχανία ορμώμενες από την Ινδία και η Ευρώπη καλείται να λάβει γρήγορα αποφάσεις και να στρίψει έγκαιρα το καράβι, όπως τόνισε ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας ΠΕΦ Θοδωρής Τρύφων, μιλώντας στο 29ο Ετήσιο Συνέδριο του Economist (29ο Ετήσιο Government Roundtable του Economist).
Το 12% των ευρωπαϊκών φαρμάκων παράγεται στην Ελλάδα
Ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης που εμπνεύστηκε το επενδυτικό clawback, επεσήμανε πως στην Ελλάδα παράγεται το 12% της Ευρωπαϊκής παραγωγής φαρμάκων και πως μέσα από το επενδυτικό clawback η κυβέρνηση έδωσε κίνητρα για επενδύσεις ύψους 1,6 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα οποία έγιναν μοχλός επανεκκίνησης της Ανάπτυξης στην Ελληνική Οικονομία.
Η εγχώρια «κοσμογονία» που συντελείται σε νέες μονάδες, νέα ερευνητικά κέντρα, παραγωγή ογκολογικών φαρμάκων και μονοκλωνικών αντισωμάτων δεν αφορά μόνο στο λεκανοπέδιο Αττικής, αλλά και στη περιφέρεια. Ενδεικτικά, η Elpen, η Demo, η Faran, η Vianex, η Rafarm, ο ΟΦΕΤ φτιάχνουν, χτίζουν και ανακαινίζουν νέα κτίρια, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας και δίνοντας προστιθέμενη αξία στην εθνική οικονομία.
Το παράδειγμα της πρώτης πολυεθνικής φαρμακοβιομηχανίας, που δημιούργησε Μονάδα Παραγωγής στην Ελλάδα, της Boehringer Ingelheim Ελλάς είναι χαρακτηριστικό: Από ένα εργοστάσιο με εξαγωγές 200 εκατομμυρίων ευρώ, η φαρμακοβιομηχανία εκτοξεύθηκε στα 2 δισεκατομμύρια ευρώ με το νέο της εργοστάσιο να είναι έτοιμο για πλήρη λειτουργία στις αρχές του 2026, πλησίον του αεροδρομίου Ελευθέριος Βενιζέλος.
Νέος κύκλος επενδυτικού clawback με χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό
Ο υπουργός Υγείας πρόσθεσε ότι το ενεργό/ μη ενεργό ΑΜΚΑ θα αρχίσει να εφαρμόζεται από τον Αύγουστο, ώστε να έχει ολοκληρωθεί η κατάθεση των φορολογικώνδηλώσεων για την διασταύρωση στοιχείων και ξεκαθάρισε πως από όλα τα χρήματα που δόθηκαν από το Ταμείο Ανάπτυξης (συνολικό κονδύλι ύψους 32 δισεκατομμυρίων ευρώ), το επενδυτικό clawback ήταν το πρόγραμμα με τη μεγαλύτερη απόδοση. Στη δεδομένη συγκυρία πλησιάζουμε προς την ολοκλήρωση του δεύτερου κύκλου και θα ακολουθήσει τρίτος κύκλος, χρηματοδοτούμενος από τον κρατικό προϋπολογισμό, όταν ολοκληρωθεί το Τ. Ανάκαμψης.
Εξοικονόμηση 300 εκατ. από το φίλτρο στην συνταγογράφηση
Στην προσπάθεια εξοικονόμησης πόρων ώστε να χρηματοδοτηθεί καλύτερα ο τομέας του φαρμάκου, θα προστεθεί και η εξοικονόμηση ύψους 300 εκατομμύριων ευρώ ετησίως που θα ξεκινήσει μέσα στο 2025 από την εφαρμογή φίλτρου στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση- για φάρμακα που δεν μπορούν να συγχορηγηθούν.
Αυτά τα μέτρα σε συνδυασμό με το Ταμείο Καινοτομίας-που ο υπουργός Υγείας ευελπιστεί ότι θα είναι εφαρμόσιμα από τον προσεχή Οκτώβριο θα εξοικονομήσουν σημαντικούς πόρους για να χρηματοδοτηθεί καλύτερα η υγεία και να δημιουργηθεί ένα βιώσιμο επενδυτικό οικοσύστημα στην Ελλάδα. Σημαντικό ρόλο σε αυτό το οικοσύστημα διαδραματίζει η ελληνική φαρμακοβιομηχανία καθώς το φάρμακο είναι δεύτερος πυλώνας ανάπτυξης στην Ελλάδα μετά τα πετρελαιοειδή.
Στόχος και το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας
Από την μεριά του ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας, Θοδωρής Τρύφων, επικρότησε το επενδυτικό clawback αλλά προειδοποίησε για το υπάρχον επενδυτικό κενό ύψους 12 έως 15 δισεκατομμυρίων ευρώ που αντιστοιχεί περίπου στο 5% του Α.Ε.Π. και στο έλλειμμα ανταγωνιστικότητας, το οποίο πρέπει να διορθωθεί.
Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία είναι ένας από τους τρεις παραγωγικούς κλάδους που αξιοποίησε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τους πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης. Πέρα, όμως από το επενδυτικό clawback, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες όπως το κόστος της ενέργειας, το χωροταξικό, το ανθρώπινο δυναμικό και η επιμόρφωση των εργαζομένων που πρέπει να ληφθούν υπόψη, ώστε να δημιουργηθεί το κατάλληλο επενδυτικό οικοσύστημα. Επίσης σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν τα κρίσιμα φάρμακα (το μεγάλο δίδαγμα της πανδημίας), η βιοασφάλεια και οι κυβερνοεπιθέσεις προκειμένου να διασφαλιστεί η συνεχιζόμενη αναπτυξιακή τροχιά, του ελληνικού φαρμακευτικού blue chip.
Μόνο από την Ελληνική Φαρμακοβιομηχανία έχουν απορροφηθεί από το 2019 έως σήμερα 800 εκατ. ευρώ, ενώ η απορρόφηση κονδυλίων αναμένεται να ξεπεράσει το 1 δισεκατομμύριο ευρώ, όπως σχολιάζει ο Αντιπρόεδρος της ΠΕΦ, Δημήτρης Δέμος. Για πρώτη φορά η βιώσιμη ανάπτυξη εκτείνεται στην περιφέρεια συμπεριλαμβάνοντας τα Γιάννενα, τις Σάπες Ροδόπης, τη Θεσσαλονίκη, την Θέρμη, τα Τρίκαλα, την Λάρισα, την Πάτρα και την Κόρινθο, όπου δημιουργήθηκε μεγάλη Μονάδα Φαρμακευτικής Κάνναβης. Η φαρμακοβιομηχανία χτίζει καινούργιες μονάδες παραγωγής και ερευνητικά κέντρα κι έχει ελάχιστα απόβλητα προκαλώντας χαμηλή όχληση στο περιβάλλον. Για παράδειγμα από έλεγχο αποβλήτων στο εργοστάσιο της Demo στο Κρυονέρι προκύπτει ότι τα απόβλητα της φαρμακοβιομηχανίας είναι 50 φορές λιγότερο ρυπογόνα από το βρόχινο νερό!
Χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας
Μεγάλο είναι το αποτύπωμα της φαρμακευτικής κοσμογονίας στην κοινωνία και στην εργασία. Στην ευρύτερη περιοχή της Τρίπολης που τείνει να εξελιχθεί σε φαρμακευτικό κόμβο της Ελλάδας και της Νοτίου Ευρώπης πρόκειται να απασχοληθούν 8000 άτομα στα νέα εργοστάσια που δημιουργούνται, (2000 εξ αυτών σε άμεσες θέσεις εργασίας και 6000 σε έμμεσες θέσεις εργασίας).
«Στην Τρίπολη, μια πόλη των 30.000 κατοίκων, 8000 άτομα θα εργάζονται στην φαρμακοβιομηχανία-δηλαδή το 25% του τοπικού πληθυσμού θα δουλεύει στις νέες παραγωγικές Μονάδες» υπογραμμίζει ο Δημήτρης Δέμος. Επιπλέον, η φαρμακοβιομηχανία δίνει καλές θέσεις εργασίας ειδικά στην περιφέρεια σε σχέση με τις άλλες διαθέσιμες δουλειές και ήδη έχουν οργανωθεί στην Τρίπολη ενημερωτικές εκδηλώσεις για τους νέους που γνώρισαν πρωτοφανή συμμετοχή, γεμίζοντας 2 φορές ένα αμφιθέατρο των 600 θέσεων» όπως επεσήμανε ο Αντιπρόεδρος της ΠΕΦ.
Η Ινδία θα ασκήσει πιέσεις στην ευρωπαϊκή παραγωγή φαρμάκων
Αναφορικά με την αυτονομία, την αυτάρκεια και την ανταγωνιστικότητα της Γηραιάς Ηπείρου, θα πρέπει η Ευρώπη να αποφασίσει να στρίψει γρήγορα το καράβι, δεδομένου ότι έχει να αντιμετωπίσει δύο μεγάλες απειλές, την Κίνα και την Αμερική στην αβέβαιη εποχή που διανύουμε, όπως επισημαίνουν οι Έλληνες επιχειρηματίες. Σε όλα αυτά θα πρέπει να συνυπολογιστούν στην Ελλάδα οι κλυδωνισμοί που προκάλεσε η υποχρηματοδότηση της Υγείας από το 2010 έως και το 2020, με πολλά προβλήματα τώρα να γίνονται εμφανή.
Όπως εξήγησαν από την ΠΕΦ ο Θοδωρής Τρύφων και ο Δημήτρης Δέμος η επικείμενη επιβολή δασμών στο φάρμακο από τον πρόεδρο Τραμπ, θα δημιουργήσει πρόβλημα στην Ινδία από την οποία προέρχεται το 90% των φαρμάκων που κυκλοφορούν στις ΗΠΑ. Η Ινδία σε αντίμετρα θα κάνει damping τιμών και θα στραφεί στην Ευρώπη, με συνέπεια η ευρωπαϊκή παραγωγή φαρμάκων-και η Ελλάδα ως τμήμα της- να δεχτούν ισχυρές πιέσεις. Πρέπει λοιπόν η Ελλάδα και συντεταγμένα η Ευρωπαϊκή Ένωση να πάρει γρήγορες αποφάσεις, ξεπερνώντας διαχρονικά της προβλήματα όπως η πολυφωνία, η ασυνεννοησία και η κωλυσιεργία.
Εν κατακλείδι, ο Θοδωρής Τρύφων επεσήμανε πως η εγχώρια παραγωγή με τις νέες μονάδες που ήδη δημιουργούνται και πρόκειται να ανεγερθούν μπορεί να καλύψει με απόλυτη επάρκεια το 70% των αναγκών του Έλληνα ασθενή στην πρωτοβάθμια περίθαλψη και ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό μέσα στα νοσοκομεία. Το υπολειπόμενο 30% χρειάζεται αξιολόγηση και αποζημίωση, αφορά καινοτόμες πανάκριβες θεραπείες (μεταξύ τους γονιδιακές και car-T θεραπείες) και θα πρέπει να διασφαλιστεί η πρόσβαση των ασθενών που τις έχουν ανάγκη.
