Ροή
Στόχο για άντληση 10 δισ. ευρώ έθεσε ο ΟΔΔΗΧ για το νέο έτος με το πρόγραμμα δανεισμού του ελληνικού δημοσίου, μέσα από εκδόσεις κρατικών ομολόγων.
Οι συνολικές δανειακές ανάγκες θα φτάσουν τα 18,9 δισ. ευρώ το 2023, σύμφωνα με τον Οργανισμό ο οποίος δημοσίευσε σήμερα τη στρατηγική χρηματοδότησης για το 2024. Πιο αναλυτικά, το ελληνικό Δημόσιο θα χρειαστεί: 5,463 δισ. ευρώ για την αναχρηματοδότηση ομολόγων που λήγουν, 4,8 δισ. ευρώ για αποπληρωμή τόκων και άλλων επιμέρους υποχρεώσεων, 12 δισ. ευρώ για την οριστική εξόφληση εντόκων γραμματίων και 3,589 δισ. ευρώ για ανάγκες ρευστότητας σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους του 2024, ενώ από το σύνολο των αναγκών αφαιρούνται 6,9 δισ. ευρώ λόγω των εκτιμήσεων για το πρωτογενές πλεόνασμα.
Tα 10 δισ. ευρώ το ελληνικό δημόσιο αναμένεται να τα αντλήσει από εκδόσεις βραχυχρόνιων και μακροχρόνιων τίτλων.
Επιπλέον αυτών, 4,19 δισ. ευρώ πρόκειται να λάβει από άλλες πηγές χρηματοδότησης (NextGenerationEU, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων κ.α.), 1,16 δισ. ευρώ από μετοχικές και επενδυτικές συμμετοχές και 3,64 δισ. από αλλαγές στα ταμειακά διαθέσιμα. Τέλος, επισημαίνεται πως το δημόσιο χρέος αναμένεται να μειωθεί κατά 3,268 δισ. ευρώ.
Όπως αναφέρει ο ΟΔΔΗΧ, η Ελλάδα ευνοείται και από την δομή του χρέους της αλλά και από την διάρκεια ωρίμανσης η οποία μειώνει τους κινδύνους αναχρηματοδότησης ακόμη και κάτω από πολύ συντηρητικά σενάρια.
Εν τω συνόλω, στα θετικά προστίθεται το γεγονός πως οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας θα παραμείνουν κάτω από το όριο 10% του ΑΕΠ μακροπρόθεσμα, ακόμα και κάτω από συντηρητικά σενάρια. Υπενθυμίζεται άλλωστε, πως και η Κομισιόν χθες σε έκθεση της έκανε λόγο για χαμηλούς κινδύνους βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους σε μακροπρόθεσμη βάση.
Eπίσης, τονίζεται πως ο λόγος του δημοσίου χρέους προς το ΑΕΠ αναμένεται να παραμείνει σε σταθερή πτωτική τροχιά, στηριγμένος στην ισχυρή ονομαστική ανάπτυξη, στα σταθερά πρωτογενή πλεονάσματα και στο χαμηλό κόστος εξυπηρέτησης χρέους.
Το πραγματικό έμμεσο κόστος του χρέους αναμένεται να παραμείνει αρνητικό μεσοπρόθεσμα. Σαν αποτέλεσμα, το φαινόμενο της «χιονοστιβάδας» θα μειώνει το χρέος στον ορίζοντα πρόβλεψης.
Πώς λειτούργησε ο δανεισμός του 2023
Κάνοντας μία ανασκόπηση στο πώς «κινήθηκε» το πρόγραμμα δανεισμού του 2023 ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους, κάνει λόγο για ευέλικτη και προληπτική διαχείριση με φόντο την επενδυτική βαθμίδα σε ένα διεθνές περιβάλλον προκλήσεων.
Επισημαίνει πως η στρατηγική χρηματοδότησης είχε ως στόχο να αδράξει τα ευνοϊκά «παράθυρα» της αγοράς και να αξιοποιήσει τη βελτίωση της εμπιστοσύνης όσον αφορά την επιστροφή της Ελληνικής Δημοκρατίας σε επενδυτική βαθμίδα, η οποία επιτεύχθηκε τελικά το 3ο τρίμηνο 2023. Περισσότερα από 11 δισ. ευρώ έχουν συγκεντρωθεί μέσω της έκδοσης ομολόγων με ανταγωνιστικούς όρους, επαρκείς για την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών του 2023. Επιπλέον, η διαχείριση του χρέους παρέμεινε προληπτική, προχωρώντας με πρόωρες αποπληρωμές του επίσημου χρέους για περαιτέρω μείωση του βραχυπρόθεσμου όρους εξυπηρέτησης του χρέους και εξομάλυνση του προφίλ εξαγοράς. Στο πλαίσιο αυτό, τα 5,3 δισ. ευρώ δανείων GLF, αποπληρώθηκαν στις 15 Δεκεμβρίου.
Οι κινήσεις στην αγορά εισήγαγαν νέα ομόλογα σε όλη την καμπύλη αποδόσεων με βασικά σημεία λήξης το 2028 (5ετία), το 2033 (10ετία) και το 2038 (15ετία).
Οι στοχευμένες εκδόσεις αύξησαν τη ρευστότητα σε όλη την καμπύλη αποδόσεων υποστηρίζοντας τη σταδιακή ανατιμολόγηση των ελληνικών κρατικών ομολόγων σε κατάσταση επενδυτικής βαθμίδας ενώ επέτρεψαν να αυξηθεί η δραστηριότητα της αγοράς κατά μήκος της καμπύλης αποδόσεων, εξασφαλίζοντας ένα ακόμη πιο ομαλό προφίλ εξαγοράς.
Τα εξαιρετικά χαρακτηριστικά του ελληνικού χρέους σε συνδυασμό με την απομείωση του μεταξύ του 2020 και 2023 κατά σχεδόν 50 ποσοστιαίες μονάδες, έχουν ενισχύσεις την αξιοπιστία του αξιόχρεου της χώρας, σύμφωνα πάντα με τον ΟΔΔΗΧ.
Για την επιτυχή εκτέλεση του προγράμματος ελληνικού δανεισμού, υπενθυμίζεται πως ο ΟΔΔΗΧ και ο επικεφαλής του, Δημήτρης Τσάκωνας, απέσπασαν το βραβείο του «Best Sovereign Risk Manager of the Year» από το εξειδικευμένο στη διαχείριση χρηματοοικονομικών κινδύνων, διεθνές ηλεκτρονικό περιοδικό Risk.net, στις 28 Νοεμβρίου 2023.
Υπεραπόδοση έναντι της Ευρωζώνης
Μέσα στο έτος καταγράφηκε η σημαντική πτώση των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων και υπεραπόδοση έναντι όλων των άλλων χωρών της Ευρωζώνης καθώς οι αγορές τιμολογούν την βελτίωση των θεμελιωδών οικονομικών μεγεθών και των μοναδικών χαρακτηριστικών του ελληνικού χρέους, με την αναβάθμιση να λειτουργεί ως θετικός καταλύτης σε ένα πλαίσιο πιέσεων που προκαλούνται από τη νομισματική πολιτική, έως τον Οκτώβριο του 2023, στις αποτιμήσεις των κρατικών ομολόγων παγκοσμίως.
Το spread 10ετούς ελληνικού ομολόγου με το γερμανικό bund υποχώρησε σε χαμηλό 26 μηνών, 115 μονάδες βάσης, στα μέσα Δεκεμβρίου 2023, με το spread πάνω από το 10ετές ομόλογο της Ισπανίας να περιορίζεται σε 20 μονάδες βάσης, ενώ αρνητική διαφορά έναντι του αντίστοιχου ιταλικού ομολόγου καταγράφεται σε διατηρητέα βάση από τον Μάιο του 2023 (περίπου -50 μονάδες βάσης στα μέσα Δεκεμβρίου 2023).
Έτσι ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους επισημαίνει ότι μετά και από την βελτιωμένη δημοσιονομική εικόνα του 2023 αλλά και της επιτυχούς στρατηγικής διαχείρισης χρέους, η Ελλάδα διατηρεί ένα αποθεματικό 30 δισ. ευρώ.
Βελτιωμένο προφίλ χρέους
Θετικά μηνύματα σχετικά με το χρέος έλαβε η Ελλάδα και από την Κομισιόν κατά την έκθεση μεταπρογραμματικής εποπτείας, καθώς βραχυπρόθεσμα, η Κομισιόν δεν θεωρεί πως η Ελλάδα διατρέχει υψηλούς κινδύνους, προσθέτοντας πως οι ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες της κυβέρνησης αναμένεται να μειωθούν σε περίπου 10% του ΑΕΠ κατά την περίοδο 2023-2024, ενώ επισημαίνεται πως και η πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας βελτιώνεται, γεγονός που πιστοποιείται με την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας σε δύο από τους τέσσερις μεγάλους οίκους αξιολόγησης.
Εντωμεταξύ, μέσα στον μήνα Δεκεμβρίου σε άλλη μία πρόωρη εξόφληση δανείων του Greek Loan Facility, συνολικού ύψους 5,29 δισ. ευρώ που έληγαν το 2024 και το 2025, προχώρησε η Ελλάδα, στέλνοντας ηχηρό μήνυμα προς τις αγορές για την υπεραπόδοση της ελληνικής οικονομίας, ενισχύοντας την βελτίωση του πιστοληπτικού προφίλ από την κυβέρνηση.
Επισημαίνεται, πως στην έκθεση Προϋπολογισμού 2024 από το ΥΠΕΘΟ αναφέρεται το πώς «κινήθηκε» το πρόγραμμα δανεισμού της ελληνικής οικονομίας το 2023. Τονίζει πως οι χρηματοδοτικές ανάγκες του δημοσίου κατά τη διάρκεια του φετινού έτους καλύφθηκαν καταρχήν από κοινοπρακτικές εκδόσεις ομολόγων σταθερού επιτοκίου δεκαετούς και πενταετούς διάρκειας συνολικής ονομαστικής αξίας 6 δισ. ευρώ και από κοινοπρακτική έκδοση δεκαπενταετούς ομολόγου ύψους 3,500 δισ. ευρώ, μέρος του οποίου χρησιμοποιήθηκε για την επαναγορά ομολόγων λήξης 2024 και 2025 συνολικής ονομαστικής αξίας 1,485 δισ. ευρώ. Επιπλέον, καλύφθηκαν από επανεκδόσεις μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων ομολόγων μέσω δημοπρασίας συνολικής ονομαστικής αξίας 1,750 δισ. ευρώ, από εκταμίευση δόσης ύψους 1,845.5 δισ. ευρώ στο πλαίσιο της δανειακής σύμβασης με την ΕΕ για τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Σταθερότητας καθώς επίσης και από αναχρηματοδότηση βραχυπρόθεσμου χρέους.
Τέλος, αξίζει να αναφερθεί, πως η επιτυχής «εκστρατεία» απομείωσης του χρέους του ελληνικού δημοσίου, βασίζεται στην απόδοση της οικονομίας σε επίπεδο ανάπτυξης και πρωτογενών πλεονασμάτων, γεγονός που ενισχύεται περαιτέρω και από το νέο πλαίσιο δημοσιονομικών κανόνων, στους οποίους προβλέπεται ειδική μεταχείριση στις αμυντικές δαπάνες ενώ οι αναβαλλόμενοι τόκοι που θα προστεθούν στο ελληνικό χρέος το 2033, δεν θα συνυπολογίζονται στα όρια του χρέους.
