Ροή
Κρίσιμο ορόσημο αποτελεί η 14η Νοεμβρίου για τις συνέπειες που θα έχει ο βουλγαρικός φόρος στο ρωσικό φυσικό αέριο, τόσο στην επάρκεια προμήθειας αερίου όσο και στις τιμές του καυσίμου.
Αυτό επισήμανε χθες ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Mytilineos στο περιθώριο του συνεδρίου «Η Ελλάδα Μετά VII», εξηγώντας ότι στις 14 Νοεμβρίου είναι η πρώτη ημερομηνία πληρωμής από τη Ρωσία στη Βουλγαρία του φόρου που έχει επιβάλει η βαλκανική χώρα για τις ποσότητες καυσίμου από τη Μόσχα η οποίες διέρχονται από το δίκτυό της. Επομένως, ανάλογα με τη στάση που θα κρατήσουν οι δύο χώρες, θα κριθεί αν το μέτρο θα προκαλέσει σοβαρούς κλυδωνισμούς στην κάλυψη των αναγκών της Ευρώπης με αέριο.
Υπενθυμίζεται ότι ο φόρος (ύψους 10,2 ευρώ ανά Μεγαβατώρα) επιβάλλεται στις ποσότητες ρωσικού αερίου που καταφθάνουν στη Βουλγαρία μέσω του αγωγού Turk Stream και διέρχονται από αυτήν. Μέσω της συγκεκριμένης όδευσης ανεφοδιάζονται η Ελλάδα, η Σερβία, η Ουγγαρία, η Βόρεια Μακεδονία και η Ρουμανία.
Το μέτρο έχει διαφορετικό «αποδέκτη», ανάλογα με το σημείο παράδοσης στο οποίο κάθε πελάτης της Gazprom έχει «κλειδώσει» την τιμή προμήθειας του καυσίμου. Έτσι, σε μία μερίδα των συμβάσεων, το «καπέλο» των 10,2 ευρώ ανά MWh θα πρέπει να καταβληθεί από τη Ρωσία στη Βουλγαρία.
Απώλεια 16 δισ. κυβικών μέτρων
Με δεδομένο ότι στις 14 Νοεμβρίου θα πρέπει να εξογληθεί η πρώτη πληρωμή προς τη σόφια από την Gazprom, ερωτηματικό αποτελεί τι θα κάνει η βαλκανική χώρα στην περίπτωση που δεν εξοφληθεί από τη Μόσχα (κάτι που αποτελεί και το πιθανότερο ενδεχόμενο). Σοβαρό ενδεχόμενο είναι η Βουλγαρία να διακόψει τότε τις ροές αερίου, στερώντας επομένως μία σειρά ευρωπαϊκών αγορών (μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα) από μία πηγή από την οποία προμηθεύονται καύσιμο.
«Μέσω του αγωγού Turk Stream διοχετεύονται στην Ευρώπη 16 bcm (δισ. κυβικά μέτρα) ρωσικού αερίου. Αν αυτά διακοπούν αιφνιδίως, είναι αδύνατον να αναπληρωθούν αυτοστιγμεί – δεν υπάρχει διαδικασία για τόσο άμεση προμήθεια καυσίμου», σημείωσε χαρακτηριστικά ο κ. Μυτιληναίος. Κάτι που σημαίνει πως θα υπάρξει «κενό», για κάποιο χρονικό διάστημα, στην τροφοδοσία τους με καύσιμο.
Αναφερόμενος στην επίδραση που μπορεί να έχει μία τέτοια εξέλιξη στις τιμές, επισήμανε πως αυτή τη στιγμή σε παγκόσμιο επίπεδο είναι ισορροπημένη η προσφορά και ζήτηση φυσικού αερίου, με την αγορά να βρίσκεται σε στενότητα. Όπως πρόσθεσε, καθώς το φυσικό αέριο στην κρίση έφτασε στα 200 ευρώ ανά Μεγαβατώρα και παραπάνω, πολλές φορές ξεχνάμε ότι τα επίπεδα στα οποία κινείται τώρα, δηλαδή στα 50 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, είναι 3 φορές υψηλότερα από τον μέσο όρο των τιμών των τελευταίων 20 ετών. Ωστόσο, για τη βιομηχανία είναι πρόβλημα να πληρώνει 200 ευρώ ανά Μεγαβατώρα για την ηλεκτρική ενέργεια, τιμή που προέρχεται από το τρέχον κόστος του αερίου.
Αδιάλειπτη τροφοδοσία μέσω Ουκρανίας
Ο επικεφαλής της Mytilineos συμπλήρωσε με νόημα πως, σε περίπτωση διακοπής των ροών μέσω του Turk Stream από τη Βουλγαρία, θα είναι αξιοπερίεργο το ότι η Ευρώπη θα συνεχίσει να προμηθεύεται ρωσικό αέριο μέσω της Ουκρανίας. Όπως ανέφερε, από τον αγωγό που διέρχεται από την ουκρανική επικράτεια καταφθάνουν σε καθημερινή βάση 42 εκατ. μεγαβατώρες καυσίμου ανελλιπώς. Μάλιστα, μεσούντος του πολέμου, η Ουκρανία διατήρησε σταθερές τις ροές, ενώ δεν σκέφτηκε ποτέ να επιβάλει φόρο.
Σημείωσε πως δεν είναι εύκολο για τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να προσφύγουν στην Ε.Ε. κατά της Βουλγαρίας για το μέτρο, καθώς πρόκειται για ρωσικό αεριο. Όταν ρωτήθηκε από δημοσιογράφους για το πού αποδίδει τη στάση της Ελλάδας, παρέπεμψε σε όσα δήλωσε ο υπουργός ΠΕΝ, Θόδωρος Σκυλακάκης, στην πρόσφατη συνέντευξη Τύπου.
Υπενθυμίζεται ότι ο υπουργός είχε μιλήσει για ένα «σύνθετο θέμα», δείχνοντας με τις δηλώσεις του πως η κυβέρνηση θέτει στη δεδομένη συγκυρία σε προτεραιότητα τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις της ΔΕΠΑ Εμπορίας με την Gazprom τόσο για τη ρήτρα «take or pay», όσο και για την τιμή προμήθειας αερίου.
Παραβατική κίνηση
Σύμφωνα με τον κ. Μυτιληναίο, οι επιπτώσεις από μία πλήρη διακοπή των ρωσικών ροών μέσω του Turk Stream, εξαιτίας της Βουλγαρίας, θα γίνονταν ανυπολόγιστες στην περίπτωση που παράλληλα γενικευόταν η ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή με την εμπλοκή του Ιράν. Όπως είχε αναφέρει σε παλιότερες δηλώσεις του, αν η Τεχεράνη προχωρήσει σε αποκλεισμό των στενών του Ορμούζ, από όπου διέρχεται το 25-30% της παγκόσμιας αγοράς LNG, τότε η τιμή του αερίου θα εκτινασσόταν στα 500 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Νωρίτερα, από το βήμα του συνεδρίου «Η Ελλάδα Μετά VII», σημείωσε πως η επιβολή υψηλού τέλους για το ρωσικό φυσικό αέριο που μεταφέρεται από τη Βουλγαρία είναι μια σαφώς παραβατική κίνηση που αντιτίθεται στις θεμελιώδεις αρχές της ευρωπαϊκής κοινότητας.
«Δεν υπάρχει προηγούμενο μια χώρα της ευρωπαϊκής κοινότητας να αποφασίζει από μόνη της να βάζει δασμούς. Αυτό είναι προνόμιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν μπορούν οι χώρες της Ευρώπης να ασκούν διεθνή τελωνειακή πολιτική», υπογράμμισε ο κ. Μυτιληναίος σημειώνοντας πως η μονομερής αυτή απόφαση της Βουλγαρίας δείχνει και την έλλειψη μιας κοινής ευρωπαϊκής οικονομικής και ενεργειακής πολιτικής που επιτρέπει στον καθένα να κάνει ό,τι τον βολεύει.
Σύμφωνα με τον κ. Μυτιληναίο η Βουλγαρία θέλει με αυτό τον τρόπο να συγκεντρώσει έσοδα για να καλύψει το έλλειμμα της χώρας. «Ελπίζουν να μαζέψουν περί τα 1,6 δισ. ευρώ, αρκεί βέβαια να υπάρξει κάποιος να πληρώσει. Δεν υπάρχουν πολλοί πρόθυμοι», συμπλήρωσε με νόημα.
