Ροή
Τα πέντε σημεία που πρέπει η Ελλάδα να προσέξει για να διατηρήσει την καλή της φετινή αναπτυξιακή επίδοση απαρίθμησε ο διακεκριμένος οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς, καθηγητής του Columbia και κάτοχος του Νόμπελ Οικονομίας, κατά τη διάρκεια του φόρουμ του Economist που πραγματοποιείται στο Grand Resort Lagonisi.
O καθηγητής επεσήμανε πώς, αν και η Ελλάδα έχει κάνει μεγάλα βήματα προόδου για την ανάκαμψή της, βρίσκεται ακόμα κάτω από τα επίπεδα που διατηρούσε προ της χρηματοπιστωτικής κρίσης όσον αφορά την ανάπτυξη.
Θέλοντας να επιστήσει την προσοχή ανέφερε πέντε σημεία για τα οποία η Ελλάδα θα πρέπει να καταβάλει προσπάθεια για την βελτίωση τους.
Tο πρώτο είναι η ελευθερία του τύπου καθώς ο Τζόζεφ Στίγκλιτς ανέφερε πώς η χώρα βρίσκεται χαμηλά στις διεθνείς κατατάξεις. Επεσήμανε πώς για να έχεις μία ζωντανή οικονομία πρέπει να έχεις ταυτόχρονα «ζωντανά» media.
Ως δεύτερο σημείο υπογράμμισε το γεγονός πως στην Ελλάδα εκλείπουν οι δομικές μεταρρυθμίσεις που θα αλλάξουν τον παραγωγικό μοντέλο. Η ανάπτυξή της είναι υπερβολικά προσανατολισμένη στον τουρισμό, μια αγορά που είναι ασταθής, κάτι που επιδεινώνεται από το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα επικίνδυνο μέρος του κόσμου.
Κατά τρίτον, ο οικονομολόγος ανέφερε τα σημαντικά ζητήματα που αντιμετωπίζει η χώρα λόγω των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής αλλά και των αυξημένων αναγκών διαφοροποίησης του ενεργειακού της μείγματος, τη στιγμή που δεν καταβάλει την απαιτούμενη προσπάθεια για να εκμεταλλευτεί πλήρως τον ήλιο και τον αέρα της στην παραγωγή ενέργειας.
Κατά τέταρτον, ανέφερε την ανάγκη η Ελλάδα να προλάβει τον αγώνα δρόμου που γίνεται στο κομμάτι της τεχνολογίας και ο οποίος κινείται με ραγδαίους ρυθμούς παγκοσμίως.
Τέλος, τόνισε το μακροοικονομικό ζήτημα των υψηλών απαιτήσεων αποπληρωμής του χρέους της χώρας μαζί με τη διατήρηση των πρωτογενών πλεονασμάτων, κάτι για το οποίο είπε πως δεν θα είναι εύκολα τα επόμενα χρόνια ειδικά σε αυτό το ασταθές περιβάλλον διεθνώς.
Όσον αφορά την Ευρώπη, απαρίθμησε τα μειονεκτήματα της σε σχέση με τις ΗΠΑ εξηγώντας τους λόγους για τους οποίους η ήπειρος βρίσκεται σε επιβράδυνση. Η Ευρώπη δεν έχει την φθηνή ενέργεια των ΗΠΑ ούτε και τις ίδιες δυνατότητες επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής. Παρ’ όλα αυτά ακολούθησε την ίδια πολιτική όσον αφορά στην αύξηση των επιτοκίων.
Επιπλέον, επεσήμανε την πολύ μεγάλη εξάρτηση της από την Κίνα, ειδικά για τη Γερμανία, η οποία αποτελεί ένα μεγάλο πρόβλημα ιδιαίτερα λόγω του γεγονότος ότι ενώ η Κίνα ήταν αυτή η οποία έβγαλε την παγκόσμια οικονομία από την κρίση του 2008, τώρα η ίδια αντιμετωπίζει πάρα πολλά οικονομικά προβλήματα και επιβράδυνση στην ανάπτυξή της.
Η παγκόσμια κατάσταση μετά την 7η Οκτωβρίου
Σε διεθνές επίπεδο, επεσήμανε τους κινδύνους που γεννά η μεσανατολική σύγκρουση ανάμεσα σε Χαμάς και Ισραήλ και προέβλεψε πως η μείωση της προσφοράς πετρελαίου από πλευράς Σαουδικής Αραβίας, Ιράν και Ιράκ θα ανεβάσει τις τιμές και θα φέρει καταστάσεις όμοιες με εκείνες τις δεκαετίας του ΄70. Η περαιτέρω άνοδος του πληθωρισμού θα φέρει πολιτικές ανισορροπίες σε ΗΠΑ και Ευρώπη, προβλέποντας πως ο Ντόναλντ Τραμπ θα κερδίσει τις αρχικές εκλογές, με οδυνηρές συνέπειες για όλον τον κόσμο.
Ο καθηγητής σε άλλο σημείο της ομιλίας του διερωτήθηκε αν έχουμε βγάλει τα μαθήματα από τη μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-2009 συμπεραίνοντας πως δεν έχει γίνει επαρκώς.
Εξήγησε πως κάθε στιγμή στην ιστορία συνδέεται με τις προηγούμενες στιγμές και υπενθύμισε ότι η συζήτηση η οποία λάμβανε χώρα υπό τον Greenspan πριν από την κρίση ήταν για τη λεγόμενη Great Moderation. To αφήγημα τότε ήταν ότι είχε είχαν λυθεί τα προβλήματα του επιχειρηματικού κύκλου και δεν θα εμφανιζόντουσαν ξανά κρίσεις στην παγκόσμια οικονομία.
Αυτή η άποψη αποδείχτηκε λάθος καθώς όπως είπε ο κ. Στίγκλιτς «σπέρναμε τους σπόρους για το 2008» μέσα από την απορρύθμιση των τραπεζών επιτρέποντας τεράστια ανάληψη ρίσκου.
Προσέθεσε πώς και επί Τζερόμ Πάουελ στη διοίκηση της Fed γίνονται αντίστοιχα λάθη καθώς επικρατεί μία κοντόφθαλμη προοπτική και ένα κακό risk management, αποσύροντας τους κανόνες ρύθμισης των τραπεζών και οδηγώντας έτσι σε τραπεζικές χρεοκοπίες οι οποίες με τη σειρά τους οδηγούν σε απαλοιφή εκατομμυρίων δολαρίων για τους φορολογούμενους.
Ο Τζόζεφ Στίγκλιτς μίλησε ακόμα για το πρόβλημα του πληθωρισμού το οποίο ενέσκηψε μετά από την πανδημία.
Αναφέρθηκε στις 2 κυρίαρχες σχολές σκέψης οι οποίες προσπαθούν να δώσουν ερμηνεία για το φαινόμενο με την πρώτη να λέει πως οφείλεται στην μεγάλη ζήτηση που προέκυψε μετά από τις αυξημένες δαπάνες και τα προγράμματα ενίσχυσης για την πανδημία, ενώ η δεύτερη δίνει έμφαση στην πλευρά της προσφοράς και στους εφοδιαστικούς περιορισμούς οι οποίοι οδήγησαν σε άνοδο των τιμών.
Την τελευταία άποψη υποστηρίζει και ο Τζόζεφ Στίγκλιτς, κατηγορώντας μάλιστα την Fed πως έκανε λάθος διάγνωση του προβλήματος και θεώρησε πως αιτία του πληθωρισμού είναι η υψηλή ζήτηση, ανεβάζοντας τα επιτόκια.
