Ροή
Ενισχυμένα ήταν στο 11μηνο τα φορολογικά έσοδα έναντι του στόχου, όπως δείχνουν τα πρώτα στοιχεία για την Εκτέλεση Κρατικού Προϋπολογισμού Νοεμβρίου 2022. Παρ' όλα αυτά το ΥΠΟΙΚ μειώνει τις προσδοκίες για ένα νέο πακέτο μέτρων στήριξης φέτος, δίδοντας έμφαση στη διασφάλιση της επίτευξης του στόχου μείωσης του ελλείμματος στο 1,6% του ΑΕΠ με το «βλέμμα» στις αγορές και στην επενδυτική βαθμίδα. Αφήνει ωστόσο το περιθώριο για επιπλέον παρεμβάσεις το 2023 αν υπάρχει το δημοσιονομικό περιθώριο. «Κλειδί» θεωρείται πως είναι τα επιπλέον έσοδα από τα κέρδη στα διυλιστήρια που εκτιμάται πως θα είναι τουλάχιστο 600 εκατ ευρώ.
Ο αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ Θόδωρος Σκυλακάκης επισήμανε πως «η αύξηση κατά 312 εκατομμύρια ευρώ των καθαρών φορολογικών εσόδων για την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου σε σχέση με τις προβλέψεις της εισηγητικής έκθεσης του κρατικού προϋπολογισμού, επιβεβαιώνει την θετική δημοσιονομική και μακροοικονομική πορεία με την οποία ολοκληρώνεται το 2022». Προσθέτει μάλιστα πως «η μικρή υπέρβαση των προβλέψεων στα φορολογικά έσοδα καθιστά ασφαλέστερη την επίτευξη του στόχου για το πρωτογενές έλλειμμα το 2022».
Πηγές του ΥΠΟΙΚ εξηγούσαν πως η άνοδος κατά 312 εκατ. ευρώ αφορά στα καθαρά έσοδα χωρίς τις επιστροφές φόρων που ήταν αυξημένες. Επισήμαναν την ανάγκη αυτή η υπέρβαση να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για την συρρίκνωση του ελλείμματος. Πρόσθεσαν πως δημοσιονομικά το «κλείσιμο» απαιτεί καλή πορεία και το πρώτο τρίμηνο του 2023 και, όπως είπαν, το 2022 είναι το τελευταίο «σήμα» πριν την επενδυτική βαθμίδα και είναι σημαντικό, για τον λόγο αυτόν, να είναι καλό.
Αναφορικά με τα έσοδα από τα διυλιστήρια, εξήγησαν πως δεν υπάρχουν ως εγγραφή στον Προϋπολογισμό, αλλά μένει να φανεί με τι τιμές θα μετρούνται τα αποθέματα και – κατά συνέπεια – στα τελικά έσοδα που θα έρθουν στα κρατικά ταμεία. Δύσκολα όμως θα είναι, ανέφεραν, από τα 600 εκατ. ευρώ (που αποτελούν μία «μαγιά» για πιθανά επιπλέον μέτρα το 2023).
Σε ερώτημα για το αν θα επεκταθεί η στήριξη στην «αντλία», επισήμαναν πως αυτό είναι συνάρτηση της πορείας των τιμών. Για το επίδομα θέρμανσης επιβεβαιώθηκε πως θα πληρωθεί κανονικά στις 21/12.
Ανθεκτικά τα έσοδα, αλλά αναμένονται πιέσεις – Στο 18,6% η άνοδος στις ηλεκτρονικές συναλλαγές
Για την υψηλή υπέρβαση του Νοεμβρίου και για το αν θα επαναληφθεί το 2023 ανέφεραν πως η νέα χρονιά είναι πολύ αβέβαιη λόγω της διεθνούς κρίσης. Ωστόσο, ο Νοέμβριος σε σχέση με το 2019 ήταν στα ίδια επίπεδα, κάτι που σημαίνει πως δεν παρατηρείται ακόμη επιβράδυνση, η οποία όμως... αναμένεται. Γιατί τα έσοδα δίνουν την εικόνα του ΑΕΠ δύο μήνες πριν. Δηλαδή είναι η «εικόνα» του Σεπτεμβρίου στην οικονομία που αποτυπώνεται στα εν λόγω έσοδα.
Κατά συνέπεια, εξηγούν αρμόδιες πηγές, η πορεία είναι πιο καλή από την πορεία που αναμενόταν στο πεδίο των εσόδων με βάση την πορεία του ΑΕΠ. Και θύμισαν την πρόβλεψη για επιβράδυνση του ΑΕΠ στο 1,7% το 2023...
Για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές, 18,6% άνοδος καταγράφεται σε σχέση με το Νοέμβριο του 2021 (στα 2,76 δισ. ευρώ από 2,33 δισ. ευρώ). Τον Σεπτέμβριο η άνοδος είναι 22% και έτσι η επιβράδυνση είναι μικρή, εξηγούν οι ίδιες πηγές. Συνολικά στο 12μηνο έως και τον Νοέμβριο έφτασαν στα 39 δισ. ευρώ.
Για το 3ο τρίμηνο και τις επιδοτήσεις στο ρεύμα που μειώνουν το ΑΕΠ, χωρίς να υπολογίζονται ως αντιστάθμισμα τα υπερέσοδα που λαμβάνει το κράτος για να τα «δώσει» ως επιδοτήσεις και είναι μία έκτακτη κίνηση και πρέπει να υπολογισθεί, είπαν οι ίδιες πηγές πως αυτό θα γίνει στην ετήσια εκτίμηση για το ΑΕΠ. Γιατί ενώ οι επιδοτήσεις καταγράφονται πολύ νωρίτερα, τα έσοδα καταγράφονται εκ των υστέρων. Με άλλα λόγια τότε θα φανεί η πραγματική πορεία του 2022.
Για την επενδυτική βαθμίδα, εκτιμάται πως δύο είναι οι καθοριστικοί παράγοντες, η πορεία της παγκόσμιας κρίσης αλλά και ο χρόνος των εκλογών. Με προϋπόθεση ένα καλό «κλείσιμο» το 2022.
Τα αναλυτικά στοιχεία
Αναλυτικά, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2022, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 5,684 δισ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 6,760 δισ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2022 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 και ελλείμματος 12,267 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2021. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 1,126 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 2,239 δισ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 7,882 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2021.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 53,392 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 250 εκατ. ευρώ ή 0,5% έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 58,943 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 440 εκατ. ευρώ ή 0,8% έναντι του στόχου.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 50,237 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 502 εκατ. ευρώ ή 1% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023.
Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου, αναφέρει το ΥΠΟΙΚ.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 5,551 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 190 εκατ. ευρώ από τον στόχο (5.362 εκατ. ευρώ).
Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2,867 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 76 εκατ. ευρώ από τον στόχο (2,943 δισ. ευρώ).
Πορεία Νοεμβρίου
Για τον μήνα Νοέμβριο 2022 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 4,523 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 152 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 5,165 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 342 εκατ. ευρώ έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 4,701 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 454 εκατ. ευρώ ή 10,7% έναντι του στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 642 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 190 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο (452 εκατ. ευρώ).
Τα συνολικά έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 275 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 76 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο (352 εκατ. ευρώ).
Πορεία δαπανών
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2022 ανήλθαν στα 59,075 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 826 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (59.901 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023.
Στο σκέλος του Τακτικού Προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 827 εκατ. ευρώ. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των πληρωμών των εξοπλιστικών προγραμμάτων του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας.
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 8,823 δισ. ευρώ, υπερβαίνοντας τον στόχο κατά 1 εκατ. ευρώ, λόγω της βελτιωμένης εκτέλεσης των δαπανών του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Η προσωρινή αποτύπωση των κυριότερων πληρωμών των δαπανών για δημοσιονομικά μέτρα που ελήφθησαν λόγω της πανδημίας για την περίοδο του Ιανουαρίου - Νοεμβρίου, έχει ως εξής:
α) η ενίσχυση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που επλήγησαν από τον COVID-19 στις Περιφέρειες ύψους 160 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
β) η συνεισφορά του δημοσίου για την αποπληρωμή επιχειρηματικών δανείων πληγέντων δανειοληπτών ύψους 90 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
γ) η επιδότηση κεφαλαίου κίνησης σε τουριστικές επιχειρήσεις ύψους 42 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
δ) η ενίσχυση των φορέων υγείας με επικουρικό προσωπικό στις Περιφέρειες ύψους 90 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
ε) η έκτακτη επιχορήγηση των πληττόμενων από την πανδημία επιχειρήσεων ψυχαγωγίας, γυμναστηρίων, σχολών χορού κ.λπ. ύψους 44 εκατ. ευρώ, από το ΠΔΕ,
στ) η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού ύψους 158 εκατ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),
ζ) οι πρόσθετες επιχορηγήσεις προς τον ΕΟΠΥΥ, ύψους 100 εκατ. ευρώ και προς τα νοσοκομεία και τις ΔΥΠΕ, ύψους 259 εκατ. ευρώ καθώς και η αγορά εμβολίων ύψους 286 εκατ. ευρώ,
η) η πρόσθετη επιχορήγηση προς τη ΔΥΠΑ (πρώην ΟΑΕΔ) ύψους 400 εκατ. ευρώ για την κάλυψη της απώλειας εσόδων λόγω μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων και η επιχορήγηση προς τον e-ΕΦΚΑ ύψους 150 εκατ. ευρώ για την κάλυψη απώλειας εσόδων από τη μείωση των υπέρ της ΔΥΠΑ συνεισπραττόμενων εισφορών και
θ) η κρατική αποζημίωση εκμισθωτών ύψους 58 εκατ. ευρώ, λόγω μειωμένων μισθωμάτων που λαμβάνουν.
Η προσωρινή αποτύπωση των κυριότερων πληρωμών των δαπανών για τα μέτρα αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης, που αφορούν στην Κεντρική Διοίκηση, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Νοεμβρίου, έχει ως εξής:
α) επιχορήγηση προς τον ΟΠΕΚΑ ύψους 207 εκατ. ευρώ η οποία αναλύεται στα εξής επιμέρους: 120 εκατ. ευρώ για την έκτακτη δόση του επιδόματος τέκνου, 46 εκατ. ευρώ για την καταβολή της προσαύξησης της εισοδηματικής ενίσχυσης των δικαιούχων του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, 33 εκατ. ευρώ για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση των ΑμεΑ και 7 εκατ. ευρώ για την προσαύξηση της σύνταξης των ανασφάλιστων υπερηλίκων,
β) επιχορήγηση προς τον e-ΕΦΚΑ ύψους 135 εκατ. ευρώ για την έκτακτη οικονομική ενίσχυση των ευάλωτων συνταξιούχων,
γ) επιχορήγηση προς την Κοινωνία της Πληροφορίας για την ενίσχυση φυσικών προσώπων και ελεύθερων επαγγελματιών με σκοπό την αντιμετώπιση της αύξησης του κόστους των καυσίμων κίνησης (fuel pass) ύψους 302 εκατ. ευρώ και για την ενίσχυση λόγω αυξημένων λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος (power pass) ύψους 296 εκατ. ευρώ,
δ) επιχορήγηση προς τον ΟΠΕΚΕΠΕ ύψους 50 εκατ. ευρώ για την αντιμετώπιση των συνεπειών στην ελληνική κτηνοτροφία λόγω των διεθνών εξελίξεων,
ε) αποζημίωση ειδικού σκοπού για τη στήριξη εκμεταλλευτών και οδηγών ΤΑΞΙ ύψους 5 εκατ. ευρώ,
στ) επιδότηση του πετρελαίου εσωτερικής καύσης (diesel) κίνησης ύψους 217 εκατ. ευρώ και
ζ) ενίσχυση του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης κατά 1 δισ. ευρώ.
Για την περίοδο του Ιανουαρίου – Νοεμβρίου 2022 οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού παρουσιάζονται μειωμένες, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021, κατά 1,668 δισ. ευρώ.
