Ροή
Ολοένα και «ανακατεύεται η τράπουλα» στον ευρύτερο τομέα των κατασκευών – υποδομών (συν τον ενεργειακό χώρο με επίκεντρο τις ΑΠΕ), όπου μόλις χτες ανακοινώθηκε και επισήμως το deal για την απόκτηση σημαντικού μετοχικού ποσοστού της Intrakat από την πλευρά των επιχειρηματιών Μπάκου, Καϋμενάκη και Εξάρχου.
Αν και η συμφωνία, και η «ουρά» της (αναμένονται και άλλες εξελίξεις και διεργασίες σε μετοχικό και διοικητικό επίπεδο) προφανώς κατά βάση αφορούν στην ίδια την εταιρεία, εντούτοις, αποτυπώνουν μια κατάσταση που εδώ και καιρό έχει αναδείξει και περιγράψει το insider.gr με συνεχή θεματολογία: ο κλάδος των υποδομών – κατασκευών μετά από πολλά χρόνια ανακτά σημαντικό μέρος της «χαμένης αίγλης» του, επανέρχεται στο προσκήνιο, προσελκύει επενδυτικό ενδιαφέρον και «βαθιές τσέπες», από ξένα σχήματα και family offices (Reggeborgh, Μ. Λάτση κ.α.) έως εφοπλιστικά κεφάλαια και διεθνή funds.
Σε κάθε περίπτωση, το deal της Intrakat αποτελεί μια (ακόμα) σημαντική κίνηση στον κατασκευαστικό κλάδο που εδώ και καιρό έχει επανέλθει στο επίκεντρο της δημοσιότητας, καθώς ήδη έχουν προχωρήσει διαγωνισμοί για μεγάλα έργα (δημόσια, ΣΔΙΤ, ιδιωτικά projects κ.α.). Ενώ οι ισχυροί του χώρου θα διεκδικήσουν μερίδιο από μια «πίτα» άνω των 30-40 δις ευρώ, αν συνυπολογιστούν τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ, οι ιδιωτικές επενδύσεις, οι αποκρατικοποιήσεις κ.α., σε πλήθος δραστηριοτήτων (οδικά, σιδηροδρομικά, ενέργεια, απορρίμματα, ακίνητα κ.α.).
Έπειτα από πολλά χρόνια, σχεδόν μια δεκαετία, κατά την οποία δεν δημοπρατήθηκε σχεδόν κανένα μεγάλο έργο, μετά από μια περίοδο στην οποία οι όμιλοι δικαίως «φώναζαν» για έλλειψη νέων μαζικών διαγωνισμών, οι «big 5» του κλάδου, οι 5 εισηγμένοι κατασκευαστικοί όμιλοι ΑΒΑΞ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΕΛΛΑΚΤΩΡ, INTRAKAT και ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, έχουν ήδη ανακτήσει μέρος από το «χαμένο έδαφος» αθροίζοντας συνολικό ανεκτέλεστο πάνω από 10 -12 δισ. ευρώ (αν προσθέσουμε και κάποια έργα που είναι προ υπογραφής), με την προοπτική να «δείχνει» σε νούμερα πλησίον των 15 δισ. ευρώ μόνο από projects (δημόσια, ΣΔΙΤ, ιδιωτικά κ.α.) που είναι «έτοιμα» για να περάσουν στο τελικό στάδιο (ελέγχου, προσωρινού ανάδοχου, υπογραφής). Αν μάλιστα τελικά ξεκολλήσουν και κάποιες mega συμβάσεις παραχώρησης (ΒΟΑΚ, Ζεύξη Σαλαμίνας κ.α.), διαγωνισμούς που είναι σε εξέλιξη και υπολογίσουμε και τις ιδιωτικοποιήσεις, τότε το νούμερο ανεβαίνει περαιτέρω και «απλώνεται» σε πλήθος δραστηριοτήτων.
Να σημειωθεί ότι έτσι και αλλιώς στον ευρύτερο κλάδο των υποδομών, έχει προηγηθεί ένα… μπαράζ ανακατατάξεων μόνο το τελευταίο χρονικό διάστημα, υπό την έννοια των σημαντικών αλλαγών στον όμιλο ΕΛΛΑΚΤΩΡ όπου μάλιστα προέκυψε και το deal με τη Motor Oil για τον τομέα ΑΠΕ, την πώληση δραστηριότητας της Volterra από την ΑΒΑΞ, την εκδήλωση ενδιαφέροντος από ξένα funds για την πώληση μετοχικού ποσοστού της ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή (όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ) που βέβαια, αν συμβεί, θα αποτελέσει κάτι σαν «σφραγίδα» για τον χώρο, τις εξελίξεις στην Intrakat, την ενίσχυση του «αποτυπώματος» στης Μυτιληναίος στον χώρο, τα μεγάλα projects της Lamda (και άλλων εταιρειών ακινήτων) κ.α. Και μπορεί υπό μία έννοια κάποιες συμφωνίες να σχετίζονται με ενεργειακές μπίζνες ή συμμετοχές, ωστόσο, οι κατασκευαστικές εταιρείες επιχειρούν να «χτίσουν πιο γερά θεμέλια» (και χρηματοοικονομικά) ώστε να ανταποκριθούν στις νέες συνθήκες, στα έργα δις. ευρώ που θα πρέπει να προωθήσουν ή διεκδικήσουν αλλά και στις δυσκολίες του νέου οικονομικού περιβάλλοντος (από την αύξηση κόστους υλικών, ενέργειας, επιτοκίων κ.α.).
Υπό μία οπτική, κατασκευαστικοί όμιλοι «πουλάνε» δράσεις όπως στην ενέργεια (π.χ. ΑΠΕ), κεφαλαιοποιούν… μελλοντικά κέρδη (σαν προεξόφληση λόγω του ενδιαφέροντος για τον κλάδο ενέργειας) και επικεντρώνονται στο πιο αμιγώς τεχνικό αντικείμενο (κατασκευή – παραχωρήσεις και ΣΔΙΤ) λαμβάνοντας «θέσεις μάχης» για τα μεγάλα έργα.
Μένει να φανεί αν επιβεβαιωθούν εκτιμήσεις ανθρώπων του κλάδου ότι προσεχώς θα δούμε και άλλες «ανακατατάξεις», νέα deals, ίσως και περαιτέρω συγκέντρωση «δυνάμεων» - συγχωνεύσεις εν όψει και των μεγάλων προκλήσεων (κατασκευαστικών και χρηματοδοτικών). Γιατί ήδη στελέχη του χώρου, όχι τώρα, αλλά εδώ και κάποιο χρονικό διάστημα, εκτιμούν πως οι ανακατατάξεις στην κορυφή του κλάδου δεν θα σταματήσουν στην Intrakat αλλά θα επεκταθούν τόσο σε ομίλους όπου ήδη είχαμε εξελίξεις όσο και σε σχήματα που… κυοφορούνται αλλαγές.
Το που θα καταλήξουν μεγάλοι διαγωνισμοί, ιδίως ΣΔΙΤ, Παραχωρήσεις και ιδιωτικοποιήσεις (π.χ. Αττική Οδός, μονάδες αποβλήτων άνω του 1 δις ευρώ κ.α.), που θα εγγυώνται σταθερά έσοδα και καλές σχέσεις με τράπεζες και αγορές, προφανώς θα παίξει τον ρόλο του για την επόμενη ημέρα. Γιατί όσοι όμιλοι καταφέρουν να «χτίσουν» ισχυρό χαρτοφυλάκιο παραχωρήσεων αλλά και γενικότερα έργων με ροές μοιραία θα είναι σε καλύτερη κατάσταση. Προφανώς όμως, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, πρέπει οι εταιρίες να μετατρέψουν το ανεκτέλεστο σε παραγωγή κερδοφορίας, να «δουλέψουν» πάνω σε παραμέτρους και δυσκολίες όπως τα χαμηλά (έως πρότινος) περιθώρια κέρδους στην κατασκευή (και οι υψηλές εκπτώσεις μέχρι και πέρυσι), η αύξηση του κόστους σε υλικά και καύσιμα, ο πληθωρισμός άνω του 10%-12% (στην παρούσα φάση) κ.α. ώστε να συντηρήσουν και βέβαια να ενισχύουν το προφίλ τους.
Σε κάθε περίπτωση, οι εταιρείες του κλάδου έχουν μπροστά τους την ευκαιρία να «περάσουν» μια «θετική δεκαετία», δίχως πάντως να ξεχνούν ότι προ 20ετίας, εν όψει τότε των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας και του γύρου υποχρεωτικής συγκέντρωσης στον κλάδο, υπήρχαν ανάλογες προσδοκίες που όμως οδήγησαν τις περισσότερες επιχειρήσεις του χώρου, σε βάθος χρόνου βέβαια, «εκτός παιχνιδιού».
