Ροή
Ισχυρή κερδοφορία με υψηλότερο ποσοστό επιτοκιακών εσόδων από τον μέσο όρο των ευρωπαϊκών τραπεζών, υψηλή κεφαλαιακή επάρκεια και μακράν καλύτερη θέση σε ρευστότητα, παρουσιάζουν οι ελληνικές τράπεζες. Το άλλοτε μελανό σημείο των κόκκινων δανείων τείνει πλέον να συγκλίνει με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, ενώ τα 8,27 δισ. ευρώ (τέλος εννεαμήνου 2023) μη εξυπηρετούμενων δανείων που απομένουν στο ενεργητικό των τεσσάρων ελληνικών συστημικών τραπεζών καλύπτονται από προβλέψεις σε ποσοστό σημαντικά υψηλότερο από αυτό των ευρωπαϊκών τραπεζών.
- Διαβάστε ακόμα - Τράπεζες: Μέχρι τέλος του 2024 θα παρατείνουν το «πάγωμα» στα κυμαινόμενα επιτόκια των στεγαστικών δανείων
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ως προς τα 109 συστημικά πιστωτικά ιδρύματα που υπόκεινται στην άμεση εποπτεία του, με βάση τα στοιχεία εννεαμήνου 2023, τα οποία παρουσιάζει η Ελληνική Ένωση Τραπεζών προκύπτει ότι οι τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες (Εθνική, Πειραιώς, Eurobank, Alpha Bank) έχουν επανέλθει στην κανονικότητα, και μάλιστα σε ορισμένες επιδόσεις παρουσιάζουν καλύτερη εικόνα από τον ευρωπαϊκό ανταγωνισμό. Κάτι που εξηγεί και την αυξημένη ελκυστικότητα που έχουν αποκτήσει οι ελληνικές τράπεζες για τους διεθνείς επενδυτές, ειδικά μετά και την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας από την χώρα.
Από την σύγκριση 10 δεικτών ευρωστίας που παρουσιάζει σε ανάλυσή της η ΕΕΤ προκύπτουν τα εξής:
1) Κερδοφορία: Τα κέρδη των 109 συστημικών πιστωτικών ιδρυμάτων της ΕΕ ανήλθαν στο τέλος Σεπτεμβρίου 2023 σε 131,15 δισ. ευρώ. Από αυτά, ποσό 2,83 δισ. ευρώ είναι κέρδη που παρήγαγαν τα 4 συστημικά πιστωτικά ιδρύματα της Ελλάδας.
2) Έσοδα από προμήθειες (Net fee and commission income) ως ποσοστό στα συνολικά λειτουργικά έσοδα (Operating income): 28% για τα 109 ευρωπαϊκά συστημικά πιστωτικά ιδρύματα, 16,3% για τα 4 συστημικά πιστωτικά ιδρύματα της Ελλάδας. Η συγκεκριμένη διαπίστωση του SSM καταδεικνύει ότι οι χρεώσεις του ελληνικού τραπεζικού συστήματος για τους καταναλωτές είναι μακράν χαμηλότερες από τις αντίστοιχες των ευρωπαϊκών τραπεζών.
3) Έσοδα από τόκους (Net interest income) ως ποσοστό στα συνολικά λειτουργικά έσοδα (Operating income): 60,6% για τα 109 συστημικά πιστωτικά ιδρύματα της ΕΕ, 79,2% για τα 4 συστημικά πιστωτικά ιδρύματα της Ελλάδας. Το σημαντικά υψηλότερο ποσοστό στην Ελλάδα είναι ενδεικτικό των υψηλότερων επιτοκίων που εφαρμόζουν οι ελληνικές τράπεζες, κάτι που βάζει μεν σε δυσμενέστερη θέση τους Έλληνες καταναλωτές, αλλά αποτελεί ισχυρό ατού των ελληνικών τραπεζών για τους επενδυτές.
4) Στους βασικούς δείκτες απόδοσης, οι ελληνικές τράπεζες ξεχωρίζουν για το υψηλότερο επιτοκιακό τους περιθώριο, τον πολύ χαμηλότερο δείκτη κόστους προς έσοδα και την υψηλότερη απόδοση ιδίων κεφαλαίων και ενεργητικού. Ειδικότερα:
α) Καθαρό επιτοκιακό περιθώριο(Net interest margin - NIM) για τις 109 ευρωπαϊκές τράπεζες 1,56%, για τις τέσσερις ελληνικές 3,20%
β) Δείκτης κόστους προς έσοδα (Cost-to-income ratio - CIR) για τις 109 ευρωπαϊκές τράπεζες 55,96%, για τις τέσσερις ελληνικές 35,70%
γ) Απόδοση Ιδίων Κεφαλαίων (Return on equity - RoE) για τις 109 ευρωπαϊκές τράπεζες 10,01%, για τις τέσσερις ελληνικές 12,89%
δ) Απόδοση Ενεργητικού (Return on assets - RoA) για τις 109 ευρωπαϊκές τράπεζες 0,65%, για τις τέσσερις ελληνικές 1,23%
ε) Κόστος Κινδύνου (Cost of risk-CoR) για τις 109 ευρωπαϊκές τράπεζες 0,43%, για τις τέσσερις ελληνικές 0,50% (σ.σ. το κόστος των προβλέψεων για επισφαλή δάνεια στην Ελλάδα έχει σχεδόν συγκλίνει με την ΕΕ).
5) Συνολικός Δείκτης Κεφαλαίου: Συνολικός Δείκτης Κεφαλαίου (Total Capital ratio) για τις 109 συστημικές τράπεζες της ΕΕ στο 19,69%, εκ του οποίου δείκτης Tier 1 στο 17,03% και CET1 ratio (Common Equity Tier 1) στο 15,61%. Τα αντίστοιχα ποσοστά για τις τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες ανέρχονται σε 17,65%, 14,96% και 14,27%. Σημειώνεται ότι 79 συστημικά πιστωτικά ιδρύματα, μεταξύ των οποίων και τα 4 ελληνικά, από τα συνολικά 109 που εποπτεύει η ΕΚΤ (SSM) είχαν στις 30/9/2023 δείκτη CET1 μεταξύ 10% και 20%. Τα υπόλοιπα 30 συστημικά πιστωτικά ιδρύματα είχαν δείκτη CET1 υψηλότερο του 20%.
6) Ποσοστό Δανείων προς Καταθέσεις: Για τα 109 συστημικά πιστωτικά ιδρύματα 104,44% το γ΄ τρίμηνο του 2023 από 104,80% το γ΄ τρίμηνο του 2022. Για τις τέσσερις ελληνικές τράπεζες 59,24% και 61,12%, ποσοστά που καταδεικνύουν την υπερβάλλουσα καταθετική ρευστότητα που διαθέτουν οι ελληνικές τράπεζες, αλλά και τα περιθώρια για σημαντική αύξηση της πιστωτικής επέκτασης.
7) Μη εξυπηρετούμενα δάνεια: Στο τέλος του εννεαμήνου 2023 τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των 109 ευρωπαϊκών τραπεζών ανέρχονταν σε 345,28 εκ των οποίων 8,27 δισ. αντιστοιχούν στις ελληνικές τράπεζες. Το ποσοστό NPEs επί του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου (μη λαμβάνοντας υπόψη τα ρευστά διαθέσιμα στις Κεντρικές Τράπεζες) ανέρχεται σε 2,27% για τις ευρωπαϊκές τράπεζες και 5,16% για τις ελληνικές. Το ποσοστό επί του συνολικού δανειακού χαρτοφυλακίου (λαμβάνοντας υπόψη τα ρευστά διαθέσιμα στις Κεντρικές Τράπεζες) ρίχνει τον δείκτη NPE για τις ευρωπαϊκές τράπεζες στο 1,85% και για τις ελληνικές στο 4,15%. Το ποσοστό κάλυψης (coverage ratio) μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων είναι σημαντικά υψηλότερο στις ελληνικές τράπεζες (48,39%) από τις ευρωπαϊκές (40,86%).
Σημειώνεται ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν μειώσει σε σχέση με το γ΄ τρίμηνο 2022 τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματά τους στο σύνολο του δανειακού χαρτοφυλακίου τους, ενώ οι ευρωπαϊκές τράπεζες τα αύξησαν. Γεγονός που δείχνει ότι οι ελληνικές τράπεζες τα πήγαν πολύ καλύτερα στη διαχείριση αντιξοοτήτων και κατάφεραν να μην δημιουργήσουν νέα κόκκινα δάνεια.
Συγκεκριμένα:
Για τα 109 συστημικά πιστωτικά ιδρύματα: Παρατηρείται μείωση του ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο σύνολο του δανειακού τους χαρτοφυλακίου (μη λαμβάνοντας υπόψη τα ρευστά διαθέσιμα στις Κεντρικές Τράπεζες) κατά 0,03% σε σχέση με το εννεάμηνο του 2022 (2,30%) και αύξηση του ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο σύνολο του δανειακού τους χαρτοφυλακίου (λαμβάνοντας υπόψη τα ρευστά διαθέσιμα στις Κεντρικές Τράπεζες) κατά 0,06% σε σχέση με το εννεάμηνο του 2022 (1,79%).
Για τα 4 συστημικά πιστωτικά ιδρύματα της Ελλάδας: Παρατηρείται μείωση του ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων επί του συνολικού δανειακού τους χαρτοφυλακίου (μη λαμβάνοντας υπόψη τα ρευστά διαθέσιμα στις Κεντρικές Τράπεζες) κατά 1,66% σε σχέση με το εννεάμηνο του 2022 (6,82%) και επίσης μείωση του ποσοστού των μη εξυπηρετούμενων δανείων επί του συνολικού δανειακού τους χαρτοφυλακίου (λαμβάνοντας υπόψη τα ρευστά διαθέσιμα στις Κεντρικές Τράπεζες) κατά 0,75% σε σχέση με το εννεάμηνο του 2022 (4,90%).
8) Δάνεια με σημαντική αύξηση του πιστωτικού κινδύνου (stage 2) ως ποσοστό του συνόλου των δανείων: για τα 109 συστημικά πιστωτικά ιδρύματα της ΕΕ το ποσοστό μείωσης των «επικίνδυνων» δανείων να «κοκκινίσουν» ανήλθε σε 9,29% το γ΄ τρίμηνο του 2023 από 9,8% το αντίστοιχο τρίμηνο του 2022. Στις ελληνικές τράπεζες οι αντίστοιχοι δείκτες διαμορφώθηκαν σε 10,25% και 12,20%, γεγονός που δείχνει ότι ο ρυθμός μείωσης των δανείων που ρέπουν προς νέα επισφάλεια είναι υψηλότερος στην Ελλάδα έναντι του ευρωπαϊκού μέσου όρου (1,95% έναντι 0,54% στην ΕΕ).
9) Δείκτης Καθαρής Σταθερής Χρηματοδότησης (Net stable funding ratio – NSFR): Οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται σε καλύτερη θέση και μάλιστα έχουν επιτύχει μεγάλη βελτίωση από το γ΄ τρίμηνο του 2022. Ο δείκτης για τις τράπεζες της ΕΕ διαμορφώθηκε στο 125,80% το γ΄ τρίμηνο του 2023 από 127,05% το γ΄ τρίμηνο του 2022, ενώ για τις ελληνικές στο 135,01% από 128,76% αντίστοιχα.
10) Δείκτης Κάλυψης Ρευστότητας (LCR): Και εδώ οι ελληνικές τράπεζες υπερέχουν σημαντικά. Ο δείκτης για τις τράπεζες της ΕΕ μειώθηκε στο 158,78% το γ΄ τρίμηνο του 2023 από 161,98% το γ΄ τρίμηνο του 2022, ενώ για τις ελληνικές αυξήθηκε στο 211,75% από 194,92% αντίστοιχα. Συνολικά 86, μεταξύ των οποίων και τα 4 ελληνικά, από τα συνολικά 109 συστημικά πιστωτικά ιδρύματα είχαν την 30η Σεπτεμβρίου 2023 δείκτη κάλυψης ρευστότητας (Liquidity Coverage Ratio - LCR) μεγαλύτερο του 150%. Τα υπόλοιπα 23 συστημικά πιστωτικά ιδρύματα είχαν LCR μεταξύ 100% και 150%.
Σημειώνεται, τέλος, ότι το ενεργητικό των 109 συστημικών πιστωτικών ιδρυμάτων αντιστοιχεί στο 84,6% του συνολικού ενεργητικού του Ευρωπαϊκού Τραπεζικού Τομέα (γ΄ τρίμηνο 2022: 84,9%). Καθένα από τα 4 συστημικά πιστωτικά ιδρύματα της Ελλάδας διαθέτει ενεργητικό άνω των 70 δισ. ευρώ σε επίπεδο ομίλου, το δε σύνολο του ενεργητικού των 4 ελληνικών συστημικών πιστωτικών ιδρυμάτων ανέρχεται σε 307,16 δισ. ευρώ (γ΄ τρίμηνο 2022: 323,71 δισ.).
