Ροή
Ανεξάρτητα τι θα συμβεί μέσα στις επόμενες ημέρες αναφορικά με την ιδιωτικοποίηση της Εγνατίας Οδού, η ουσία παραμένει η εξής: αν και μέσα στο προσεχές διάστημα, ιδίως σε ορίζοντα μερικών ετών, θα δημοπρατηθούν ή σχεδιαστούν διαγωνισμοί (δημόσιοι, ιδιωτικοί, μέσω ΠΔΕ, ΣΔΙΤ, ΕΣΠΑ, με κονδύλια ευρωπαϊκά κ.λπ.) δεκάδων δις ευρώ, ίσως και άνω των 40 δις, σε διάφορες υποδομές (όχι μόνο αμιγώς κατασκευαστικό αντικείμενο ή δρόμοι), τις οποίες θεωρητικά και πρακτικά οι ισχυροί κατασκευαστικοί όμιλοι δύνανται να διεκδικήσουν, εντούτοις, για σημειολογικούς και όχι μόνο λόγους, το project της παραχώρησης του αυτοκινητόδρομου σε ιδιώτες θεωρείται από την αγορά ως σημαδιακό, ως «βαρόμετρο».
Εκλαμβάνεται ως αυτό που μπορεί, αναλόγως της έκβασης των διαδικασιών, να επιβεβαιώσει ή να επανακαθορίσει ισορροπίες στο ευρύτερο μέτωπο των υποδομών, να μετατρέψει τα δεδομένα, να προκαλέσει «καραμπόλες» και να αναδείξει τους νέους ισχυρούς «παίκτες» στον χώρο αυτόν. Αν και ίσως εμπεριέχει μια δόση υπερβολής ο χαρακτηρισμός ως «η μητέρα των μαχών» που από κάποιους έχει αποδοθεί στην διαγωνισμό αυτόν του ΤΑΙΠΕΔ, αναμφίβολα είναι το πρώτο μεγάλο crash test για την κυριαρχία στον τομέα των υποδομών.
Κατά τα φαινόμενα δε, ο διαγωνισμός αναμένεται, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου και αν δεν έχουμε πάλι ανατροπές, να αποτελέσει κάτι πεδίο διεκδίκησης για… ολίγους, καθώς για αυτόν αναμένεται να «κονταροχτυπηθούν» κατά βάση δύο κοινοπραξίες, η κοινοπραξία των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – EGIS Projects S.A. (μέλος του γαλλικού ομίλου EGIS, ο οποίος δραστηριοποιείται στους τομείς των αερομεταφορών, των κατασκευών και της ενέργειας) και η κοινοπραξία των VINCI Highways S.A.S – VINCI Concesiones S.A.S – Μυτιληναίος στην οποία, όπως είναι γνωστό, έχει εισέλθει και ο όμιλος ΑΒΑΞ.
Και σημειώνουμε… εκτός απροόπτου, καθώς από χτες κυκλοφορούσαν στην αγορά πληροφορίες σχετικά με την πρόθεση του ομίλου Ελλάκτωρ να ζητήσει «πάγωμα» για τουλάχιστον ένα μήνα της διαδικασίας του διαγωνισμού της Εγνατίας Οδού. Κάτι που σχετίζονταν με την απόφαση του καναδικού ομίλου Roadis, μέχρι πρότινος εταίρου της Άκτωρ Παραχωρήσεις (θυγατρικής της Ελλάκτωρ) στον διαγωνισμό για την Εγνατία Οδό να μη συμμετάσχει τελικά στις διαδικασίες επικαλούμενος, πάντα κατά τις ίδιες πληροφορίες, αδυναμία λόγω ευρύτερων οικονομικών ζητημάτων (ζημίες κυρίως στον κλάδο των αερομεταφορών όπου δραστηριοποιούνται οι Καναδοί).
Σε κάθε περίπτωση, η παραχώρηση του οδικού άξονα θεωρείται από τις σημαντικότερες για τον κλάδο περιπτώσεις καθώς σύμφωνα με τις εκτιμήσεις το συνολικό οικονομικό αντικείμενο για χρονική περίοδο κατ’ ανώτατο όριο έως 35-40 έτη, με τα απαραίτητα έργα που θα κάνει ο παραχωρησιούχος και το τίμημα που θα καταβάλει στο δημόσιο, μπορεί να ξεπεράσει το 1,5 δισ. ευρώ. Ο ανάδοχος θα αναλάβει την είσπραξη των διοδίων από τους δεκάδες σταθμούς, θα έχει έσοδα και από την εκμετάλλευση Σταθμών Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών, ενώ ενδεχομένως να προκύψουν και άλλες συμπληρωματικές μπίζνες. Αξίζει να σημειωθεί ότι η επόμενη φουρνιά οδικών έργων που θα δημοπρατηθούν ίσως είναι και η τελευταία (σε τέτοιο μέγεθος) μεγάλη, άλλωστε, και η Κομισιόν δεν είναι «θερμή» με την «τσιμεντοποίηση». Βέβαια, εδώ δεν έχουμε μόνο κατασκευαστικό αντικείμενο αλλά κατά βάση παραχώρηση, ωστόσο, ο διαγωνισμός για την Εγνατία Οδό θεωρείται ίσως από τα τελευταία μεγάλα οδικά έργα στη χώρα (μαζί με ΒΟΑΚ, επεκτάσεις Αττικής Οδού κ.α.) που μπορούν να εξασφαλίσουν στον «νικητή» σχετικά εγγυημένα έσοδα, τζίρους, να αποτελέσει μιας καλής μορφής collateral κ.λπ.
Προφανώς δε, τόσο η πλευρά της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ του Γ. Περιστέρη (ενισχυμένος με νέους μετόχους), όσο και το γκρουπ Μυτιληναίου που επιχειρεί «είσοδο» δυναμική στον τομέα υποδομών (αναζητώντας και το «κλειδί» που θα ανοίξει την πόρτα των συμβάσεων παραχώρησης), ενισχυμένο μάλιστα με την παραδοσιακή δύναμη ΑΒΑΞ που κάνει ισχυρό come back (και με το Μετρό), θα δώσουν μεγάλη μάχη για το έργο. Η έκβαση του οποίου, μπορεί να επηρεάσει ισορροπίες στον κλάδο ή να οδηγήσει σε βάθος χρόνου σε… νέα δεδομένα.
Δεν είναι μάλιστα τυχαίο ότι τα γκρουπ ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Μυτιληναίος το τελευταίο χρονικό διάστημα «χτυπάνε» σχεδόν όλους τους διαγωνισμούς (ΣΔΙΤ, ενέργεια, οδικά, σιδηρόδρομο, κτήρια, ιδιωτικοποιήσεις κ.λπ.), η ΑΒΑΞ επιχειρεί να πάρει μερίδιο από έργα πολλών δις ευρώ τα επόμενα 6-7 χρόνια, προχωρώντας και σε συνεργασία με τη Μυτιληναίος.
Αυτά τα γκρουπ θεωρούνταν από καιρό ως σίγουρα ώστε να δώσουν το παρών την πρωταπριλιά, καθώς το ΤΑΙΠΕΔ είχε ορίσει ως ημερομηνία υποβολής προσφορών την 1η Απριλίου 2021, για τον οποίο βέβαια απαιτούνται και υψηλές εγγυητικές συμμετοχής.
Κατά πόσο είναι πιθανό να πάμε σε νέα παράταση ώστε να εισέλθει στη διαδικασία η Ελλάκτωρ, αν το αίτημα περιλαμβάνει και ασφαλιστικά μέτρα, αν το ΤΑΙΠΕΔ δεχτεί κάτι να εξετάσει το ενδεχόμενο, τι θα αποφανθεί το Διοικητικό του Συμβούλιο που υπενθυμίζεται ότι είναι υπό αναμόρφωση, και πώς θα αντιδράσει ο ανταγωνισμός που… παρακολουθεί με μεγάλη προσοχή τα όσα συμβαίνουν, είναι προφανέστατα… εύλογα ερωτήματα και ζητήματα.
Πρέπει να σημειωθεί, όσον αφορά στην Ελλάκτωρ, ότι εδώ και εβδομάδες κυκλοφορούσαν αμφιβολίες για την ετοιμότητα της κοινοπραξίας να δώσει το παρών στις διαδικασίες. Δεδομένου και ότι εξαρχής είχαν τεθεί ερωτηματικά για τις πιθανότητες συμμετοχής στον διαγωνισμό και ομίλων όπως οι Intrakat, ο κινεζικός όμιλος SICHUAN ή του γκρουπ Κοπελούζου (Damco), επί της ουσίας η «μάχη» για τον αυτοκινητόδρομο φάνταζε ως υπόθεση δύο κοινοπραξιών, υπό τις ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Μυτιληναίο/ΑΒΑΞ.
Προ ημερών μάλιστα, διαρροές από τον κατασκευαστικό όμιλο επισήμαναν λίγο ως πολύ ότι η μη κάθοδος της Ελλάκτωρ στο διαγωνισμό για την Εγνατία Οδό συνδέεται με την υπαναχώρηση του καναδικού επενδυτικού κεφαλαίου PSP Investments, μητρικής της Roadis, με την οποία η Ελλάκτωρ συμμετείχε στην κοινοπραξία που είχε σχηματιστεί. Και ο λόγος υπαναχώρησης σχετίστηκε με τις ζημιές στα αεροδρόμια στα οποία συμμετέχει, μεταξύ αυτών και το δικό μας «Ελευθέριος Βενιζέλος», το καναδικό γκρουπ λόγω της πανδημίας με συνέπεια τελικά η Roadis να μην ενδιαφέρεται για τον διαγωνισμό, ενημερώνοντας μάλιστα με καθυστέρηση τον μέχρι πρότινος εταίρο της, δηλαδή την Ελλάκτωρ. Η οποία εμφανίζονταν πρόθυμη να δώσει το παρών, είχε έρθει σε επαφή με τράπεζες (για να στηρίξουν χρηματοδοτικά την κατασκευή) αλλά… έχασε συνεταίρο και προθεσμίες.
Υπενθυμίζεται ότι μετά από την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων που είχαν καταθέσει δύο ενδιαφερόμενες κοινοπραξίες στο Συμβούλιο της Επικρατείας (υπό τις ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις και Μυτιληναίος), που έγινε αποδεκτή από το ΣτΕ, το ΤΑΙΠΕΔ αποφάσισε να μην «ανοίξει» την προσφορά της μόνης κοινοπραξίας (της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ) που είχε κατέβει στον τελευταίο διαγωνισμό (τον περασμένο Δεκέμβριο) και μετέθεσε την ημερομηνία εκ νέου κατάθεσης προσφορών για την 1η Απριλίου.
Κατά πόσο το αίτημα για νέα αναβολή, ώστε να κατέβει στον διαγωνισμό ακόμα και μόνη της (μέσω της ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις) έχει βάση και μπορεί να ικανοποιηθεί ή αν γίνεται παράλληλα και στον απόηχο και των πληροφοριών ότι η Greenhill, συμφερόντων των μετόχων Μπάκου-Καϋμενάκη, ενδέχεται να κινηθεί νομικά εναντίον της διοίκησης της εισηγμένης, αν τελικά ο όμιλος μείνει εκτός του διαγωνισμού, είναι ένα ερώτημα. Ωστόσο, η ουσία παραμένει ότι η Ελλάκτωρ έμαθε καθυστερημένα την απόφαση της Roadis και δεν είχε χρόνο να βρει νέο εταίρο (μετά τη λήξη της προθεσμίας που έχει ορίσει το ΤΑΙΠΕΔ, την 1η Μαρτίου, προκειμένου τα συμμετέχοντα στην τελική φάση του διαγωνισμού επενδυτικά σχήματα να γνωστοποιήσουν ενδεχόμενες αλλαγές στη σύνθεση τους).
Πάντως, σημειώνεται ότι η ΑΚΤΩΡ έχει κερδίσει τις συμβάσεις που αφορούν στη συντήρηση-λειτουργία του βασικού άξονα των 670χλμ και των κάθετων αυτού αξόνων, ύψους άνω των 110 εκατ. ευρώ.
Σημειώνεται ότι το τεύχος του διαγωνισμού προέβλεπε πως στον προτιμητέο επενδυτή θα ανατεθεί η χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση του αυτοκινητόδρομου της Εγνατίας Οδού και των κάθετων οδικών αξόνων Σιάτιστα - Ιεροπηγή / Κρυσταλλοπηγή, Χαλάστρα - Εύζωνοι και Θεσσαλονίκη - Σέρρες - Προμαχώνας. Η περίοδος παραχώρησης θα έχει διάρκεια 35 ετών. Ο προτιμητέος επενδυτής, μέσω της εταιρείας παραχώρησης που θα συστήσει, υποχρεούται να μελετήσει, χρηματοδοτήσει και εκτελέσει σειρά πρόσθετων εργασιών.
Ο επενδυτής θα καταβάλει στο ΤΑΙΠΕΔ μια αρχική προσφορά (Αμοιβή Παραχώρησης) καθώς και μία Ετήσια Αμοιβή. Εκτός από την είσπραξη των διοδίων, ο ανάδοχος θα έχει έσοδα από την εκμετάλλευση Σταθμών Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών (ΣΕΑ) των παρόδιων αυτού εκτάσεων από κοινού με όλα τα περιουσιακά δικαιώματα, υλικά και άυλα, που σχετίζονται με τον οδικό άξονα.
