Ροή
Σε έξαρση εξακολουθεί να είναι το «φλερτ» του «κινέζικου δράκου» με τη γηραιά ήπειρο καθώς εξελίσσονται οι επενδύσεις σε όλους τους νευραλγικούς τομείς όπως είναι οι υποδομές, η ενέργεια, τα δίκτυα, τα λιμάνια, η ναυτιλία, η τεχνολογία, τα χρηματοοικονομικά και τα logistics. Η Κίνα ξαναχαράσσει το «δρόμο του μεταξιού» και η Ελλάδα αποτελεί ένα βασικό λιμάνι στο θαλάσσιο πέρασμα το οποίο ξεκινά από τα ευρωπαϊκά λιμάνια (Γαλλίας, Ολλανδίας, Ελλάδας), διασχίζει το κανάλι του Σουέζ, την Ερυθρά θάλασσα και τον Ινδικό Ωκεανό, περνά από Σιγκαπούρη για να πάει μέχρι τη Σαγκάη.
Η «επέλαση» των κινεζικών επιχειρήσεων αντιμετωπίζεται άλλοτε θετικά και άλλοτε (συχνότερα) με σκεπτικισμό και εκδηλώσεις προστατευτισμού καθώς κάποια ευρωπαϊκά κράτη θεωρούν ότι η ενίσχυση της οικονομικής παρουσίας της Κίνας στην ΕΕ και τα Βαλκάνια αποτελεί μέρος ενός σχεδίου ενδυνάμωσης του γεωπολιτικού ρόλου της χώρας στην ευρύτερη περιοχή.
Κάποιοι διεθνολόγοι εκτιμούν ότι η συνεργασία της Κίνας με την ΕΕ (όπως είναι για παράδειγμα η πλατφόρμα συνεργασίας 16+1), προσφέρει στη χώρα συγκριτικό πλεονέκτημα για να δημιουργήσει ερείσματα ή αλλιώς “δούρειους ίππους” εντός της γηραιάς ηπείρου. Μεγάλα έργα στα οποία έχει παρουσία η Κίνα όπως είναι η χρηματοδότηση του σιδηροδρομικού διαδρόμου Βουδαπέστης-Βελιγραδίου ή η βούληση για χρηματοδότηση της κατασκευής αυτοκινητοδρόμων και σιδηροδρομικών γραμμών που θα συνδέσουν λιμάνια στη βόρεια Ελλάδα, στο Αιγαίο, και στη Βουλγαρία, στη Μαύρη Θάλασσα, με τη Ρουμανία και τη Σερβία, προκαλούν τη δυσπιστία της ΕΕ αλλά από την άλλη, καμία ευρωπαϊκή ή αμερικανική επιχείρηση δεν δείχνει αρκετά πρόθυμη να θέλει να τα αναλάβει. Ο βασικός λόγος είναι ότι οι κινέζικες επιχειρήσεις έχουν την κρατική στήριξη και η αρχική επενδυτική απόφαση λαμβάνεται κυρίως με κυβερνητική πρωτοβουλία, κάτι το οποίο δεν συμβαίνει στην περίπτωση των αμερικανικών ή των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων. Στις ΗΠΑ για παράδειγμα, αν η ExxonMobil θέλει να επενδύσει στην Ελλάδα, αυτό αποτελεί απόφαση του ΔΣ και η κυβέρνηση απλώς θα στηρίξει την προσπάθεια. Επομένως, όταν οι αμερικανικές ή οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις δεν επιθυμούν ή δεν έχουν τα κεφάλαια να επενδύσουν σε ευρωπαϊκά έργα, δημιουργείται το λεγόμενο «στρατηγικό κενό», το οποίο φυσικά εκμεταλλεύεται η Κίνα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η παρουσία της κινεζικής Cosco στο λιμάνι του Πειραιά, μια κίνηση η οποία σηματοδοτεί την πρώτη μεγάλη επένδυση των Κινέζων στα Βαλκάνια. Τότε, πολλά ευρωπαϊκά κράτη αντέδρασαν για το πεδίο δράσης που παραχωρήθηκε από την ελληνική πλευρά όμως στη συνέχεια τα γεγονότα επιβεβαίωσαν τη δίψα που υπήρχε στην Ευρώπη για επενδύσεις από μια χώρα η οποία διαθέτει αποθεματικά και χαμηλό κόστος κεφαλαίου. Αυτή τη στιγμή η Κίνα ελέγχει το 10% των λιμανιών της Ευρώπης ενώ έχει κάνει σημαντικές επενδύσεις και σε χερσαίες υποδομές διαθέτοντας τρία hub στη Βόρεια Ευρώπη, ένα στη Γερμανία, ένα στην Ουγγαρία και ένα στην Πολωνία.
Η κινεζική κυβέρνηση από την πλευρά της υποστηρίζει ότι υλοποιεί το όραμα «one belt one road» ανοίγοντας ουσιαστικά εμπορικούς δρόμους ενώ ο Κινέζος πρωθυπουργός δεν παραμελεί να υπενθυμίζει ότι η Κίνα υποστηρίζει την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση υπογραμμίζοντας ότι η συνεργασία με τα ευρωπαϊκά κράτη (όπως είναι το σχέδιο 16+1) δεν αποτελεί μια γεωπολιτική πλατφόρμα ούτε έχει σκοπό να διαιρέσει την Ευρώπη.
Οι επενδύσεις στην Ελλάδα
Πάντως, ακόμη και αν δεν υπάρχει κάποιο καλά οργανωμένο στρατηγικό σχέδιο σε αυτό το επίπεδο, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι η χώρα χρησιμοποιεί με μεγάλη μαεστρία τη διπλωματία στις διμερείς της σχέσεις.
Μικρές χώρες όπως η Ελλάδα ή χώρες σε ύφεση (πάλι όπως η Ελλάδα) τυγχάνουν ίδιας μεταχείρισης με μεγαλύτερες ή πιο αναπτυγμένες χώρες. Μάλιστα, σε χώρες οι οποίες δεν διαθέτουν «ρευστό» για επενδύσεις αποτελούν ένα «παρθένο» έδαφος για τους κινέζικους κρατικούς οργανισμούς, οι οποίοι έχουν τις πόρτες «ανοιχτές» για συζήτηση και διαπραγματεύσεις με σκοπό τη σύναψη επιχειρηματικών συμφωνιών.
Στην Ελλάδα η κινεζική παρουσία είναι ιδιαίτερα έντονη. Ένα πρόσφατο «πακέτο» περιελάμβανε επενδύσεις 7 δισ. σε τομείς όπως είναι οι υποδομές, η ενέργεια, τα ακίνητα, η ναυτιλία. Ειδικά στον τομέα της ναυτιλίας, κινέζικα ιδρύματα χρηματοδοτούν ελληνικούς ομίλους προκειμένου να ναυπηγήσουν νέα πλοία σε κινέζικα ναυπηγεία.
Στον χρηματοοικονομικό τομέα, στην Ελλάδα έχουν παρουσία η China Development Bank και η China Exim Bank ενώ ιδιαίτερα αισθητή είναι η παρουσία των κινέζικων ομίλων στον κλάδο της ενέργειας. Η κινεζική CHN Energy σε κοινοπραξία με τον όμιλο Κοπελούζου ενδιαφέρονται για τις προς πώληση μονάδες της ΔΕΗ, η State Grid Corporation of China συμμετέχει πλέον με ποσοστό 24% στο μετοχικό κεφάλαιο του ΑΔΜΗΕ ενώ η Sky Solar «ποντάρει» στις ανανεώσιμες πηγές της χώρας.
