Ροή
Οι σύγχρονοι δήθεν μακεδονομάχοι διαδηλώνουν με το σύνθημα «η Μακεδονία είναι Ελλάδα», το οποίο έχουν μεταφράσει και στα αγγλικά, αναρτώντας τεράστια πανό «Macedonia is Greece», προφανώς διότι πολλοί από τους οργανωτές είναι ελληνοαμερικανοί. Αναρωτιέμαι, γιατί δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο για την Ήπειρο, την Δυτική Θράκη, την Θεσσαλία, την Ρούμελη και προπαντός την Πελοπόννησο, που πρώτη αποτίναξε τον οθωμανικό ζυγό.
Υποθέτω ότι το σύνθημα αυτό χρησιμοποιείται για να δηλώσει ότι με την συμφωνία των Πρεσπών χάνουμε την Μακεδονία, προς όφελος της βόρειας γείτονος που μέχρι τώρα είχε το - προσωρινό για τον ΟΗΕ - όνομα FYROM, αλλά από τα δύο τρία των χωρών-μελών του οργανισμού αναγνωρίζεται ως Δημοκρατία της Μακεδονίας.
Για όσους δεν γνωρίζουν ή δεν θέλουν να θυμούνται, η ένταξη μιας χώρας στον ΟΗΕ ως πλήρες μέλος απαιτεί εισήγηση του Συμβουλίου Ασφαλείας και έγκριση από τα δύο τρίτα των κρατών-μελών. Το υπενθυμίζω για όσους ισχυρίζονται ότι δεν έχει σημασία από πόσες χώρες έχει αναγνωριστεί η γειτονική χώρα με το μέχρι τώρα συνταγματικό της όνομα. Λέω, λοιπόν, απαντώντας και σε όσους λένε ότι δεν έπρεπε να βιαστούμε για την επίλυση του ονοματολογικού, ότι αν η Ελλάδα κωλυσιεργούσε και η FYROM βιαζόταν για δικούς της λόγους, τότε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ θα μπορούσε να κηρύξει άκαρπη την επί 24 χρόνια διαπραγμάτευση, να αποσύρει τον διαμεσολαβητή Μάθιου Νίμιτς και να προτείνει στην Γενική Συνέλευση την ένταξη της γείτονος με το συνταγματικό της όνομα. Στην περίπτωση αυτή – και δεδομένου ότι σημαντικότατα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, όπως οι ΗΠΑ, Ρωσία και Κίνα έχουν αναγνωρίσει την γείτονα ως Δημοκρατία της Μακεδονίας – θα κέρδιζε εκείνη εις βάρος της Ελλάδας. Σημαντική λεπτομέρεια, που δεν έχει, φαίνεται, απασχολήσει τους νομικούς της ΝΔ, μεταξύ των οποίων αρκετοί διεθνολόγοι και ένας πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Η Ήπειρος, όπου βρέθηκα επί τριήμερο πρόσφατα, έχει εξίσου σημαντική αρχαία ιστορία με της Μακεδονίας, την οποία τώρα πλέον δεν μπορεί να οικειοποιείται η FYROM με βάση τη Συμφωνία των Πρεσπών. Άλλωστε, το αεροδρόμιο της πρωτεύουσάς της, που μέχρι πρόσφατα ονομαζόταν Μέγας Αλέξανδρος, σήμερα ονομάζεται Διεθνής Αερολιμένας Σκοπίων, η δε λεωφόρος από την Γευγελή μέχρι τα σύνορα με την Σερβία, που λεγόταν Μεγάλου Αλεξάνδρου, έχει μετονομαστεί σε Λεωφόρο Φιλίας.
Κατά τους μακεδονομάχους, αυτά δεν είναι σημαντικές παραχωρήσεις εκ μέρους της κυβέρνησης Ζάεφ, ενώ αρχές της δεκαετίας του 1990, διαδήλωναν με ομοιώματα του Βουκεφάλα και σάρισες (μακεδονικό δόρυ).
Επανέρχομαι στα της Ηπείρου. Στη διαδρομή της ιστορίας, οι ηπειρώτες έχουν γράψει λαμπρές σελίδες αγώνων για την ελευθερία και τον πολιτισμό. Εκεί είναι η Δωδώνη, η Νικόπολη της Πρέβεζας και ένα από τα τελευταία προπύργια της βυζαντινής αυτοκρατορίας, το Δεσποτάτο της Ηπείρου με πρωτεύουσα την Άρτα. Ηπειρώτες και οι δύο από τους τρεις ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας, ο Σκουφάς και ο Τσακάλωφ, ηπειρώτες και οι μεγάλοι ευεργέτες της Ελλάδας, ενώ στα βουνά της Ηπείρου, κατά κύριο λόγο, γράφτηκε το έπος του ‘40. Ηπειρώτης ήταν και ο αρχηγός του ΕΔΕΣ, Ναπολέων Ζέρβας, που παραμέρισε τις διαφορές του με τον Άρη Βελουχιώτη για την από κοινού ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, τεράστια υπηρεσία στον συμμαχικό αγώνα εναντίον του Χίτλερ.
Επισκεπτόμενος το Μονοδένδρι και την ξακουστή χαράδρα του Βίκου, είπα σε κατοίκους «έχετε το προνόμιο να συνομιλείτε με την ιστορία» για να εισπράξω την απάντηση ότι «πρωτίστως συνομιλούμε με την φύση, ζώντας στην περιοχή αυτή».
Πέρα από τα θετικά και τις λαμπρές σελίδες, υπάρχουν και τα αρνητικά για την Ήπειρο, πρωτίστως η διαρκής αιμορραγία σε ανθρώπινο δυναμικό, λόγω του ξενιτεμού πολλών παιδιών της. Ιδιαίτερα μετά τον εμφύλιο πόλεμο, χιλιάδες ηπειρώτες, όπως και μακεδόνες, «πήραν των οματιών τους», μεταναστεύοντας είτε στο εξωτερικό είτε προς την νότια Ελλάδα, κυρίως την Αθήνα.
Επί πολλές δεκαετίες, η περιοχή ήταν αποκομμένη από την υπόλοιπη Ελλάδα. Τώρα, χάρη και στις σύγχρονες οδικές αρτηρίες, όπως η Εγνατία και η Ιόνια Οδός, η Ήπειρος έχει μπει για τα καλά στον αναπτυξιακό χάρτη της Ελλάδας, έργα που δεν τα οικειοποιείται η σημερινή κυβέρνηση, αφού άλλες τα ξεκίνησαν, αλλά τελευταία ολοκληρώθηκαν. Η Ήπειρος μπορεί να έχει σημαντική θέση και στο σχέδιο Βαλκανικής Συνανάπτυξης, που προτείνει η κυβέρνηση Τσίπρα, λύνοντας μετά το Μακεδονικό και παλαιές εκκρεμότητες με την Αλβανία.
Οι ηπειρώτες που συνάντησα, που δεν ήταν μόνο ομοϊδεάτες μου, επιθυμούν διακαώς συμφωνίες και με την Αλβανία, που θα ωφελήσουν, ιδιαίτερα τις παραμεθόριες περιοχές, όπως ο Δήμος Πωγωνίου. Επίσης, προσβλέπουν στην υλοποίηση της πρότασης, που εδώ και χρόνια έχει καταθέσει ο ΣΥΡΙΖΑ, για μια Βαλκανική Οικολογική Χάρτα, σχέδιο που ενδιαφέρει άμεσα και την Ήπειρο, και αναφέρω ως παράδειγμα την προστασία του Αώου ποταμού από την μόλυνση, που μόνο με την ελληνοαλβανική συνεργασία μπορεί να επιτευχθεί.
