Πιθανή απειλή για την υγεία από την παρουσία PFAS γνωστών και ως «παντοτινά χημικά» σε αυγά οικιακής παραγωγής στην Ελλάδα, ανίχνευσε έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science of The Total Environment από Έλληνες ερευνητές του Πανεπιστημίου Αθηνών και Αιγαίου.
Η έκθεση των πουλερικών σε μολυσμένα περιβάλλοντα, η κατανάλωση μολυσμένου νερού και ζωοτροφών, μπορούν να αυξήσουν τη συγκέντρωση τοξικών ενώσεων όπως οι πολυφθοριωμένες αλκυλικές ενώσεις (PFAS) και τα βαρέα μέταλλα στα αυγά. Τα PFAS χρησιμοποιούνται σε πολλά καθημερινά προϊόντα και συσσωρεύονται στο περιβάλλον και τον ανθρώπινο οργανισμό και προκαλούν ανησυχία για την υγεία, ενώ έχουν συσχετιστεί με ενδοκρινικές διαταραχές, καρκινογένεση και ανοσοτοξικότητα.
Τα αυγά αποτελούν αναμφισβήτητα βασικό συστατικό της διατροφής σε όλο τον κόσμο, καθώς προσφέρουν μια φθηνή και πλούσια σε θρεπτικά συστατικά τροφή και καταναλώνονται είτε μόνα τους είτε σε συνδυασμό με άλλα προϊόντα. Η ετήσια παγκόσμια κατανάλωση εκτιμάται σε 150 αυγά/έτος ανά άτομο, ενώ για την Ευρώπη είναι 217 αυγά, με σημαντικές διαφορές μεταξύ των χωρών.
Τα τελευταία 50 χρόνια, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, τα περισσότερα αυγά στην ΕΕ προέρχονται από εμπορικές πτηνοτροφικές επιχειρήσεις, ενώ η παραγωγή αυγών σε οικιακό επίπεδο, για ιδία κατανάλωση και μικροεμπόριο παραμένει μια συνήθης πρακτική στις αγροτικές και ημιαστικές περιοχές.
Κύριος στόχος της μελέτης ήταν να εξεταστεί η παρουσία PFAS σε αυγά που παράγονται σε οικιακές μονάδες, να προσδιοριστούν οι περιοχές που ενδέχεται να έχουν μολυνθεί και να εκτιμηθεί ο πιθανός κίνδυνος πρόσληψης PFAS μέσω της κατανάλωσης αυγών. Οι ερευνητές συνέλεξαν ως δείγμα 75 αυγά από 17 κοτέτσια σε Σέρρες, Μαγνησία, Βοιωτία, Αττική και Ηλεία.
Τα αποτελέσματα ήταν ιδιαίτερα ανησυχητικά καθώς σε κάθε δείγμα ανιχνεύθηκαν 17-24 διαφορετικά PFAS, ενώ μόνο 9 από τα δείγματα συμμορφώνονταν με το όριο της ΕΕ για την παρουσία χημικών PFOS, PFHxS και PFBA καθώς στα υπόλοιπα οι μετρήσεις έφτασαν έως και 5,30 μg/kg. Σύμφωνα με τους ερευνητές, έφηβοι και ηλικιωμένοι στη χώρα μας υπερβαίνουν το όριο ασφαλούς εβδομαδιαίας πρόσληψης, γεγονός που δημιουργεί σοβαρούς προβληματισμούς για την υγεία των καταναλωτών.
Επιπλέον, βρέθηκαν για πρώτη φορά υπολείμματα φυτοφαρμάκων σε αυγά και συγκεκριμένα από 6 διαφορετικά είδη μεταξύ τους και το εντομοαπωθητικό DEET, αλλά και κατάλοιπα αντιβιοτικών ωστόσο σε χαμηλές ποσότητες.
