Ροή
Την έναρξη ενός σημαντικού projects, του δεύτερου κύκλου του Προγράμματος Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης με συνολικό προϋπολογισμό, 401,05 εκατ. ευρώ, ανακοίνωσε προ ημερών το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Πολλοί Δήμοι της Αττικής, της Πελοποννήσου, της Κρήτης και των άλλων νησιών της χώρας περιλαμβάνεται στη δεύτερη φάση του προγράμματος εκπόνησης πολεοδομικών σχεδίων.
Το εν λόγω Πρόγραμμα περιλαμβάνει: 1. Τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχεδία (ΤΠΣ) και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΕΠΣ). Προβλέπονται τέσσερις κύκλοι αναθέσεων με 229 διακριτές μελέτες που καλύπτουν συνολικά (χωρικά και γεωγραφικά) 768 Δημοτικές Ενότητες σε όλη την επικράτεια. 2) Τις μελέτες για ζώνες υποδοχής συντελεστή δόμησης (ΖΥΣ), 3. Μελέτες οριοθέτησης οικισμών και 4. Τις μελέτες χαρακτηρισμού δημοτικών οδών.
Να σημειωθεί ότι στις 20/12, δημοσιεύθηκε και στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης η απόφαση του υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Ν. Ταγαρά, για την «Κατάρτιση και έγκριση προγραμμάτων εκπόνησης μελετών Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (Β΄ τμήμα προγραμμάτων πολεοδομικού σχεδιασμού), σε εφαρμογή της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4759/2020, με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και ειδικότερα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) - ΣΑΤΑ 075, υπό τη γενική ονομασία τίτλου Έργων ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ».
Αναθέτουσα Αρχή για το «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» έχει οριστεί το ΤΕΕ (Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος).
Οι 128 μελέτες του δεύτερου κύκλου του προγράμματος των ΤΠΣ αφορούν μεταξύ άλλων τους δήμους Σπετσών, Ύδρας, Ελευσίνας, Κύμης – Αλιβερίου, Τρικκαίων, Παξών, Σπάρτης, Άνδρου, Κω, Σύμης Αστυπάλαιας, και σχεδόν όλους τους δήμους στην Αττική, μεταξύ άλλων, Διονύσου, Πεντέλης, Σαρωνικού, Ραφήνας, Αγίας παρασκευής, Παπάγου – Χολαργού, Ζωγράφου, Καισαριανής, Αθηναίων, Ελληνικού Αργυρούπολη, Νέας Σμύρνης, Παλαιού Φαλήρου, Καλλιθέας, Δάφνης, Κηφισιάς, Περιστερίου, Αιγάλεω, Ασπροπύργου Κρωπίας, Λαυρεωτικής κ.λ.π., ενώ τα 8 ΕΠΣ αφορούν τους δήμους Ερμιονίδας, ΔΕ Καλαμάτας, Πύλου Νέστορος, Τριφυλλίας, Δίου – Ολύμπου, Θέρμου – Αγρινίου, Προποντίδας και το παραλιακό μέτωπο Ηπείρου.
Σκοπός του Προγράμματος Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» είναι η ταχεία ολοκλήρωση του πολεοδομικού σχεδιασμού για πάνω από το 70% της χώρας-όπου ο σχεδιασμός είτε δεν υπάρχει, είτε είναι παρωχημένος-με ασφάλεια δικαίου, προστατεύοντας παράλληλα το φυσικό, πολιτιστικό περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα. Με τις πλήρεις και σύγχρονες μελέτες ΤΠΣ και ΕΠΣ θεσπίζονται χρήσεις γης, όροι δόμησης, περιοχές προστασίας, περιοχές ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων, οριοθετήσεις ρεμάτων, περιοχές ειδικών αστικών κινήτρων, δίκτυα μεταφορών και κατασκευών. Ταυτόχρονα, προβλέπονται μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, για την υποστήριξη καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και τη διαχείριση των συνεπειών φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών.
Η επιλογή των Δημοτικών Ενοτήτων που μετέχουν σε κάθε κύκλο αναθέσεων έχει προκύψει με βάση τα αιτήματα των Δήμων που έχουν υποβληθεί στο ΥΠΕΝ και το σχετικό πόρισμα από την Επιτροπή Αξιολόγησης που έχει συσταθεί γι’ αυτόν τον σκοπό.
Αντίστοιχα, τα Προγράμματα εκπόνησης μελετών ΕΠΣ προτείνονται από τις Διευθύνσεις Πολεοδομικού Σχεδιασμού και Σχεδιασμού Μητροπολιτικών, Αστικών και Περιαστικών Περιοχών που ΥΠΕΝ με γνώμονα την επίλυση χρόνιων προβλημάτων καθώς και τη ριζική και αποτελεσματική αντιμετώπιση ειδικών ή έκτακτων περιστάσεων και ιδίως: την αντιμετώπιση κρίσιμων χωρικών προβλημάτων, την προώθηση έργων και προγραμμάτων υπερτοπικής κλίμακας ή στρατηγικής σημασίας, τα προγράμματα αστικής ανάπλασης ή περιβαλλοντικής προστασίας, την αντιμετώπιση σοβαρών συνεπειών από φυσικές καταστροφές και τις παρεμβάσεις στο πλαίσιο προγραμμάτων συγχρηματοδοτούμενων από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Μέχρι στιγμής έχει προχωρήσει η διαδικασία του πρώτου κύκλου που αφορά 12 ΤΠΣ (δήμων Ήλιδας, Αιγιαλείας, Μεγίστης, Σύρου – Ερμούπολης, Ιθάκης, Γρεβενών, Καρπάθου και Κάσου, Αίγινας και Αγκιστρίου, Μάνδρας – Ειδυλλίας, Γρεβενών, Πάτμου, Λειψών, Λέρου, Αγαθονησίου, Καλυμνίων και Κεντρικών Τζουμέρκων) και 5 ΕΠΣ (Μινώα Πεδιάδας, Θήρας, Μυκόνου, Ηλείας και Κορινθίων και Δήμου Λουτρακίου- Περαχώρας -Αγ. Θεοδώρων).
Να σημειωθεί ότι δεν υπάρχει εκτίμηση για το πότε θα γίνει η ανάθεση των μελετών του πρώτου κύκλου, καθώς τα περισσότερα από τα μελετητικά γραφεία που κατέθεσαν προσφορές έχουν κληθεί από το ΤΕΕ να δικαιολογήσουν τις εξαιρετικά υψηλές εκπτώσεις που έδωσαν και που σε ορισμένες περιπτώσεις είναι της τάξεως του 75%.
Όπως μάλιστα σημείωσε ο υφυπουργός Χωροταξίας και Αστικού Περιβάλλοντος, Νίκος Ταγαράς, με αφορμή την εκκίνηση του Β’ κύκλου εκπόνησης μελετών ΤΠΣ και ΕΠΣ: «έχοντας πλέον την εμπειρία από τον πιλοτικό Α΄ κύκλο μελετών ΤΠΣ και διαπιστώνοντας ότι οι εκπτώσεις που δόθηκαν από ορισμένους υποψήφιους μελετητές είναι μεγάλες, θέλω να επισημάνω ότι σε κάθε περίπτωση θα χρησιμοποιηθούν τα μέσα που προσφέρει ο ν. 4782/2021 για τον έλεγχο των ασυνήθιστα μεγάλων προσφορών. Τονίζω ότι στους υπόλοιπους διαγωνιστικούς κύκλους – με εκκίνηση από τον Β΄ Κύκλο εκπόνησης μελετών ΤΠΣ και ΕΠΣ - θα χρησιμοποιηθεί ως κριτήριο ανάθεσης των συμβάσεων, αυτό της «πλέον συμφέρουσας από οικονομικής άποψης προσφοράς» βάσει βέλτιστης σχέσης ποιότητας – τιμής (80%-20%). Αυτό σημαίνει ότι θα αξιολογηθούν οι Τεχνικές και Οικονομικές προσφορές των προσφερόντων για τις οποίες θα οριστεί και συντελεστής βαρύτητας».
«Ο Β’ Κύκλος περιλαμβάνει πάνω από το μισό των μελετών που θα προκηρυχθούν συνολικά και αποτελεί και μια μεγάλη πρόκληση για το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας γιατί για πρώτη φορά στα χρονικά προκηρύσσεται τέτοιος μεγάλος αριθμός μελετών σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Το διακύβευμα είναι πολύ μεγάλο και θα είμαστε συνεπείς στους χρόνους και στα ορόσημα τα οποία έχουν τεθεί από τον προγραμματισμός μας για την αξιοποίηση των χρημάτων από το Ταμείο Ανάκαμψης», δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιος Μπακογιάννης.
Ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας -που έχει ορισθεί από το ΥΠΕΝ Αναθέτουσα Αρχή για τη διεξαγωγή του Προγράμματος- Γιώργος Στασινός, δήλωσε ότι «σε συνεργασία με το ΥΠΕΝ, προχωρούμε το φιλόδοξο πρόγραμμα ολοκλήρωσης των ΤΠΣ και ΕΠΣ σε όλη τη χώρα. Και επιπλέον προχωρούμε τον Ενιαίο Ψηφιακό Χάρτη, το Εθνικό Μητρώο Υποδομών, την ψηφιοποίηση των οικοδομικών αδειών, δημιουργώντας ένα ψηφιακό μέλλον για τα θέματα πολεοδομίας και χωροταξίας στη χώρα, με ολοκληρωμένο σχεδιασμό και ξεκάθαρους κανόνες, ώστε όλοι να κάνουν τη δουλειά τους με ταχύτητα και ασφάλεια δικαίου».
Σημειώνεται ότι στόχος του ΥΠΕΝ είναι η υπογραφή των συμβάσεων για το 100% των αναθέσεων ως και τον Νοέμβριο 2022 και η ολοκλήρωση μελετών με έκδοση βεβαίωσης ολοκλήρωσης και αξιολόγηση για το 100% των αναθέσεων έως Δεκέμβριο 2025 (το χρονοδιάγραμμα επιβάλλεται άλλωστε από το Ταμείο Ανάκαμψης).
Όπως αναφέρονταν στο σχετικό ΦΕΚ, «τα Προγράμματα εκπόνησης μελετών ΕΠΣ προτείνονται ανάλογα από τις Διευθύνσεις Πολεοδομικού Σχεδιασμού (ΔΠΣ) και Σχεδιασμού Μητροπολιτικών, Αστικών και Περιαστικών Περιοχών (ΔΣΜΑΠΠ) του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με τη συνδρομή και των λοιπών Διευθύνσεων που διαθέτουν στοιχεία σχετικά με τα επί μέρους αντικείμενα. Η ένταξη των σχετικών μελετών στα εν λόγω Προγράμματα ΕΠΣ έχει ως γνώμονα την επίλυση χρόνιων προβλημάτων ή την ριζική και αποτελεσματική αντιμετώπιση ειδικών ή έκτακτων περιστάσεων και ιδίως: την αντιμετώπιση κρίσιμων χωρικών προβλημάτων, την προώθηση έργων και προγραμμάτων υπερτοπικής κλίμακας ή στρατηγικής σημασίας, τα προγράμματα αστικής ανάπλασης ή περιβαλλοντικής προστασίας, την αντιμετώπιση σοβαρών συνεπειών από φυσικές καταστροφές, ή τις παρεμβάσεις στο πλαίσιο προγραμμάτων συγχρηματοδοτουμένων από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Εφόσον οι ανωτέρω μελέτες εκπονηθούν ανεξάρτητα από τις μελέτες ΤΠΣ, οι ρυθμίσεις τους ενσωματώνονται στα εκπονούμενα ΤΠΣ της εκάστοτε περιοχής αναφοράς».
