Η σημερινή «Ευρωπαϊκή Ημέρα Ίσης Αμοιβής 2025» βρίσκει τον ευρωπαϊκό στόχο για μισθολογική ισότητα μεταξύ ανδρών - γυναικών να μην έχει ακόμη εφαρμοστεί στην πράξη, παρά τα βήματα προόδου που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια.
Οι γυναίκες εξακολουθούν να αμείβονται διαφορετικά από τους άνδρες ακόμη και όταν προσφέρουν την ίδια εργασία, καθώς οι μισθοί τους είναι χαμηλότεροι των ανδρών κατά 12%, ενώ οι συντάξεις τους υπολείπονται κατά 24,5%.
Πιο συγκεκριμένα, η μέση μισθολογική ανισότητα μεταξύ των φύλων στην ΕΕ πέρυσι ήταν σημαντικά υψηλή σε Λετονία (19%), Αυστρία (18,3%), Τσεχία (18%), Ουγγαρία (17,8%) και Γερμανία (17,6%). Στην Ελλάδα, το χάσμα μειώθηκε μεν στο 13,6%, είναι όμως ακόμη υψηλότερο από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, ενώ μόνο το Λουξεμβούργο έχει κλείσει την «ψαλίδα» μεταξύ των δύο φύλων.
Άλλες χώρες με μικρότερες μισθολογικές διαφορές μεταξύ των δύο φύλων είναι το Βέλγιο (0,7%), η Ιταλία (2,2%), η Ρουμανία (3,8%), η Μάλτα (5,1%) και η Σλοβενία (3,8%).
Ένα από τα βασικότερα εμπόδια που εξακολουθούν να υφίστανται είναι αυτά που σχετίζονται με τις ευθύνες φροντίδας των γυναικών. Οι γυναίκες συνεχίζουν να αναλαμβάνουν δυσανάλογο μερίδιο της φροντίδας του σπιτιού και της οικογένειας, παράλληλα με την επίσημη εργασία τους.
Η Οδηγία για την ισορροπία μεταξύ προσωπικής και επαγγελματικής ζωής αξιώνει μια πιο δίκαιη κατανομή των ευθυνών φροντίδας μεταξύ γυναικών και ανδρών με συστάσεις προς τα κράτη-μέλη να επενδύσουν σε υπηρεσίες φροντίδας υψηλής ποιότητας, οικονομικά προσιτές και προσβάσιμες, όπως προβλέπεται στη Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τη Φροντίδα.
Παράλληλα, πολλές γυναίκες εργάζονται σε χαμηλά αμειβόμενους θέσεις και σε καθεστώς μερικής απασχόλησης, που συνεπάγεται χαμηλές αμοιβές. Σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη υποτίμηση των επαγγελμάτων στα οποία κυριαρχούν, οι γυναίκες αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο φτώχειας.
Τέλος, η συνεχής υποεκπροσώπηση των γυναικών σε ηγετικές θέσεις υψηλών απολαβών (γυάλινη οροφή) επιδεινώνει το μισθολογικό χάσμα, αποκλείοντας τις γυναίκες από τη λήψη καίριων διοικητικών αποφάσεων.
«Επαναβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας σε μια Ένωση Ισότητας, μια Ένωση όπου οι γυναίκες ενδυναμώνονται οικονομικά και μπορούν να συμμετέχουν πλήρως σε μια αγορά εργασίας που προσφέρει ίσες ευκαιρίες και δίκαιη μεταχείριση για όλους» τονίζει η Εκτελεστική Αντιπρόεδρος για τα Κοινωνικά Δικαιώματα και τις Δεξιότητες, τις Ποιοτικές Θέσεις Εργασίας και την Ετοιμότητα, Roxana Mînzatu.
Πολιτικές για την ισότητα των φύλων
Η αρχή της ίσης αμοιβής μεταξύ γυναικών και ανδρών για την ίδια εργασία, ή για εργασία ίσης αξίας, κατοχυρώνεται στο δίκαιο της ΕΕ από το 1957. Είναι ουσιώδες να εφαρμόζεται αυτή η θεμελιώδης αρχή, καθώς και να βελτιωθεί η πρόσβαση στη δικαιοσύνη για τα θύματα διακρίσεων στις αμοιβές.
Παρότι υπάρχει αργή αλλά μετρήσιμη πρόοδος ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ΕΕ, η ισότητα στις αποδοχές απέχει πολύ ακόμη.
Από το 2020, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στις πολιτικές για την ισότητα των φύλων, ειδικότερα με τις πρωτοβουλίες της ΕΕ για την Ίση Αμοιβή. Στο πλαίσιο της Στρατηγικής για την Ισότητα των Φύλων 2020-2025, η Οδηγία για τη διαφάνεια στις αμοιβές πρέπει να μεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο από τα κράτη - μέλη έως τις 7 Ιουνίου 2026.
Η Επιτροπή που έχει συσταθεί στην Ελλάδα με απόφαση της υπουργού Εργασίας Νίκης Κεραμέως, προκειμένου να κυρωθεί η Οδηγία 2023/970 περί ίσης αμοιβής, θα πρέπει να παρουσιάσει τις προτάσεις της έως το τέλος του έτους, προκειμένου να γίνουν οι απαραίτητες νομοθετικές παρεμβάσεις το πρώτο εξάμηνο του 2026 εν όψει της κύρωσής της τον Ιούνιο.
Η Οδηγία θεσπίζει μια σειρά από μέτρα, τα οποία εστιάζουν στη μισθολογική διαφάνεια και σε αποτελεσματικούς μηχανισμούς επιβολής των σχετικών διατάξεων. Μεταξύ των βασικών προβλέψεων της Οδηγίας, ιδιαίτερη σημασία έχει η υποχρέωση των εργοδοτών να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με την αρχική αμοιβή ή το εύρος της στους υποψηφίους, χωρίς να ζητούν το μισθολογικό ιστορικό τους.
Η επερχόμενη Στρατηγική για την Ισότητα των Φύλων 2026-2030 της Κομισιόν βρίσκεται υπό τελική επεξεργασία και θα περιγράφει τις νέες νομοθετικές πρωτοβουλίες για τα επόμενα χρόνια.
