Ροή
Στα τέλη Φεβρουαρίου του 2020 είχε «χτυπήσει την πόρτα» της Ελλάδας η πανδημία καθώς τότε είχε ανακαλυφθεί επισήμως το πρώτο κρούσμα Covid-19 στην χώρα μας, οδηγώντας σε κατακρήμνιση, τότε, της χρηματιστηριακής αγοράς αλλά και σε αλλαγές στην οικονομική ζωή, στην καθημερινότητα και στο επιχειρηματικό μοντέλο.
Τώρα, βρισκόμαστε λίγες ημέρες πριν την… πρώτη επέτειο. Για όσους θυμούνται τι συνέβη στα τέλη Φεβρουαρίου, ο Γενικός Δείκτης ξεκίνησε να κατρακυλά από τα επίπεδα των 920 ομάδων προς αυτά των 470 μονάδων (στις 17-18 Μαρτίου), θυμίζοντας νούμερα που είχε γράψει προ ετών, την εποχή που ακούγονταν τα περί «Grexit».
Έχει περάσει σχεδόν ένας χρόνος, μεσολάβησαν «σκληρότερα» ή «ηπιότερα» lockdown, η αγορά ανοιγόκλεινε, κάποιοι κλάδοι έχουν βιώσει σημαντικές επιβαρύνσεις, άλλοι πάλι κατάφεραν να βγούνε αλώβητοι προς το παρόν από την κρίση. Το Χρηματιστήριο κέρδιζε και έχανε έδαφος αναλόγως συνθηκών και νέων εξελίξεων, κινήθηκε έως τις 820 μονάδες αλλά εκ νέου υποχώρησε προς την περιοχή των 750 μονάδων, όπου προσπάθησε όμως να βρει ισορροπία, με αποτέλεσμα να «κοιτάξει» τις 780 μονάδες.
Πάντως, έχει ενδιαφέρον ότι «αυτή τη φορά η χρηματιστηριακή αγορά, τουλάχιστον προς ώρας, δεν αντέδρασε τόσο έντονα και βίαια μετά το νέο διάγγελμα του πρωθυπουργού για περιορισμούς που θυμίζουν τον περσινό Μάρτιο, ίσως γιατί πλέον είμαστε μαθημένοι, ίσως γιατί ήδη βρισκόμασταν σε lockdown, ίσως πάλι γιατί σε έναν βαθμό αυτό είχε προεξοφληθεί και δεν έπεσε σαν βόμβα. Για την ώρα η αγορά προσπαθεί να δείξει ψυχραιμία και παρά την ισχυρή πτώση της πρώτης μέρας μετά το κλείδωμα των νέων μέτρων, σε γενικές γραμμές δεν έδειξε να ξαφνιάζεται. Αν και ουδείς μπορεί να αποκλείσει ακρότητες, αναλόγως βέβαια και το πως θα διαμορφωθεί το διεθνές κλίμα, ενώ ρόλο θα παίξει τυχόν παράταση των νέων μέτρων ή μια ξαφνική επιδείνωση της πανδημίας».
Τα παραπάνω ισχυρίζονται παράγοντες της αγοράς που επιχειρούν να αποκρυπτογραφήσουν εκ νέου ποιες επιχειρήσεις μπορεί να επηρεαστούν από τα νέα μέτρα, βάσει και της μέχρι τώρα εμπειρίας. Βέβαια, το τωρινό lockdown κατά βάση πλήττει την Αττική, ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Περιφέρεια αυτή αποτελεί και την «καρδιά» της οικονομίας. Σε κάθε περίπτωση, η διάρκεια των μέτρων, κυρίως όμως η πορεία της πανδημίας θα καθορίσουν τη συνέχεια.
Πάντως, ο οικονομικός αντίκτυπος είναι εμφανής. Η Κομισιόν αναθεώρησε επί τα χείρω την πρόβλεψη για πτώση του ΑΕΠ στο -10% τον προηγούμενο χρόνο (έναντι 9% προηγούμενης πρόβλεψης στις φθινοπωρινές εκτιμήσεις). Για το 2021 η Επιτροπή εκτιμά πλέον ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας θα διαμορφωθεί στο 3,5% (έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για Ανάπτυξη 5%). Το 2022 αναμένεται πως θα φτάσει στο 5%. Θα είναι δηλαδή ταχύτερος από την προηγούμενη πρόβλεψη περί ανάκαμψης 3,5%. Ο δε υπουργός Οικονομικών, κ. Σταϊκούρας, σημείωσε προ ημερών ότι ένα ολικό lockdown έχει κόστος 3 δισεκατομμύρια το μήνα και υπενθύμισε πως ο «λογαριασμός» για την αγορά με ήταν στα 2,4 δισ. ευρώ με τους περιορισμούς που ίσχυαν ακριβώς πριν το νέο αυστηρότερο πλαίσιο.
Το τι ακριβώς θα ακολουθήσει το προσεχές χρονικό διάστημα στο Χ.Α. μάλλον δεν είναι εύκολο να προεξοφληθεί. Γιατί από τη μία πλευρά έχουμε για την ώρα διάψευση των προσδοκιών περί αμεσότερης επιστροφής στην κανονικότητα, από την άλλη όμως έχει διαφανεί ότι η προοπτική εξόδου από την κρίση μπορεί να αποτελέσει μηχανισμό προεξόφλησης με θετικό πρόσημο, συν τις προσδοκίες για τα κεφάλαια του Ταμείου Ανάκαμψης. Την ίδια ώρα, οι περισσότερες επιχειρήσεις δείχνουν περισσότερο προετοιμασμένες να λειτουργήσουν κάτω από ειδικές συνθήκες όπως αυτές που επικρατούν σχεδόν έναν χρόνο.
Προφανώς βέβαια, το ευρύτερο λιανεμπόριο, η εστίαση, τα εμπορικά κέντρα, τα ξενοδοχεία, τα ακίνητα, ο τουρισμός και οι μεταφορές (αερομεταφορές, ακτοπλοΐα κ.α.), τα τυχερά παιχνίδια, τα καύσιμα είναι από τους κλάδους που συνήθως στις περιόδους περιορισμών δέχονται αρνητικές συνέπειες, ενώ μένει να φανεί αν προκύψουν πρόσθετα δάνεια σε αναστολή στις τράπεζες ή αν διαταραχθεί η εξυπηρέτηση άλλων.
Στον αντίποδα, οι εταιρείες τεχνολογίας, όσες εταιρίες λιανικής προσαρμόστηκαν στο ηλεκτρονικό εμπόριο (με τις όποιες απώλειες), τα logistic, οι ταχυμεταφορές, ο κλάδος υγείας, οι επιχειρήσεις που ανήκουν στα είδη υγιεινής, τα τρόφιμα και οι αλυσίδες Super Market, η πληροφορική, ο κλάδος της ενέργειας και των telecoms, οι εταιρίες ύδρευσης και λιμένων κ.λπ. είναι μεταξύ αυτών που έχουν δείξει μέχρι τώρα ότι είτε μπορούν να αντέξουν με μικρότερες απώλειες είτε και να ενισχυθούν από τις ειδικές συνθήκες που βιώνουμε.
Αναμφίβολα, η τελική διάρκεια του αυστηρότερου lockdown, η ευρύτερη υγειονομική διαχείριση της πανδημίας και ο τελικός οικονομικός απολογισμός θα καθορίσουν και τον αντίκτυπο σε επιχειρήσεις αλλά και Χρηματιστήριο.
