Με πιο γρήγορους ρυθμούς αυξάνεται η θνησιμότητα από εγκεφαλικές παθήσεις σε σχέση με τη θνησιμότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα, παγκοσμίως, σύμφωνα με την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (AHA).
Παράλληλα, οι ίδιοι παράγοντες κινδύνου που συμβάλλουν στο να είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα η κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως, επηρεάζουν επίσης τον αυξανόμενο παγκόσμιο επιπολασμό των εγκεφαλικών παθήσεων, συμπεριλαμβανομένων των εγκεφαλικών επεισοδίων, της νόσου του Αλτσχάιμερ και άλλων τύπων άνοιας, σύμφωνα με τα «Στατιστικά Στοιχεία για την Καρδιακή Νόσο και το Εγκεφαλικό — Ενημέρωση 2022» της AHA, που δημοσιεύτηκε σήμερα στο εμβληματικό, επιστημονικό περιοδικό της “Circulation”.
Οι ειδικοί αναφέρουν ότι η διατήρηση ενός υγιούς βάρους, η διαχείριση της αρτηριακής πίεσης και η υιοθέτηση άλλων συμπεριφορών υγιεινού τρόπου ζωής που ωφελούν την καρδιά μπορούν επίσης να υποστηρίξουν την καλή υγεία του εγκεφάλου.
Η βέλτιστη υγεία του εγκεφάλου περιλαμβάνει τη λειτουργική του ικανότητα να εκτελεί όλες τις διαφορετικές εργασίες για τις οποίες είναι υπεύθυνος, συμπεριλαμβανομένης της κίνησης, της αντίληψης, της μάθησης και της μνήμης, της επικοινωνίας, της επίλυσης προβλημάτων, της κρίσης, της λήψης αποφάσεων και του συναισθήματος. Η γνωστική έκπτωση και η άνοια παρατηρούνται συχνά μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο και εγκεφαλοαγγειακή νόσο και υποδηλώνουν έκπτωση της υγείας του εγκεφάλου. Αντίθετα, μελέτες δείχνουν ότι η διατήρηση της καλής αγγειακής υγείας σχετίζεται με την υγιή γήρανση και τη διατήρηση της γνωστικής λειτουργίας.
Θάνατοι από άνοια: Αύξηση πάνω από 44% σε μια δεκαετία
Το ποσοστό θνησιμότητας από τη νόσο του Αλτσχάιμερ και άλλες άνοιες αυξάνεται σημαντικά, παγκοσμίως, περισσότερο από το ποσοστό θανάτου από καρδιακές παθήσεις:
· Σε παγκόσμιο επίπεδο, περισσότεροι από 54 εκατομμύρια άνθρωποι είχαν νόσο του Αλτσχάιμερ και άλλες άνοιες το 2020, που σημαίνει αύξηση 37% από το 2010 και αύξηση 144% τα τελευταία 30 χρόνια (1990-2020).
· Περισσότεροι από 1,89 εκατομμύρια θάνατοι αποδόθηκαν στη νόσο του Αλτσχάιμερ και άλλες άνοιες παγκοσμίως το 2020, σε σύγκριση με σχεδόν 9 εκατομμύρια θανάτους από καρδιακές παθήσεις.
· Οι παγκόσμιοι θάνατοι από τη νόσο του Αλτσχάιμερ και άλλες άνοιες αυξήθηκαν περισσότερο από 44% από το 2010 έως το 2020, σε σύγκριση με αύξηση 21% στους θανάτους από καρδιακές παθήσεις.
· Οι θάνατοι από τη νόσο του Αλτσχάιμερ και άλλες άνοιες αυξήθηκαν κατά 184% τα τελευταία 30 χρόνια (1990-2020), σε σύγκριση με αύξηση 66% στους θανάτους από καρδιακές παθήσεις την ίδια περίοδο.
«Μαθαίνουμε περισσότερα για το πώς ορισμένοι τύποι άνοιας σχετίζονται με τη γήρανση και πώς ορισμένοι τύποι οφείλονται στην κακή αγγειακή υγεία. Πολλές μελέτες δείχνουν ότι οι ίδιες συμπεριφορές υγιεινού τρόπου ζωής που μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της υγείας της καρδιάς ενός ατόμου, μπορούν επίσης να διατηρήσουν ή ακόμα και να βελτιώσουν την υγεία του εγκεφάλου του. Γίνεται πιο προφανές ότι η μείωση των παραγόντων κινδύνου για αγγειακή νόσο μπορεί να κάνει πραγματική διαφορά, βοηθώντας τους ανθρώπους να ζήσουν περισσότερο, πιο υγιείς, χωρίς καρδιακές και εγκεφαλικές παθήσεις», δήλωσε ο Mitchell S.V. Elkind, MDMS, FAHA, τ. πρόεδρος της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας, καθηγητής Νευρολογίας και Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια, στη Νέα Υόρκη.
Η Στατιστική Ενημέρωση του 2022 υπογραμμίζει ορισμένες από αυτές τις έρευνες:
Σε μια μετα-ανάλυση 139 μελετών, τα άτομα με υπέρταση στη μέση ηλικία είχαν πέντε φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν έκπτωση στην γνωστική λειτουργία, σε παγκόσμιο επίπεδο, και περίπου διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν μειωμένη εκτελεστική λειτουργία, άνοια και νόσο του Αλτσχάιμερ.
Σχεδόν οι μισοί από τους ενήλικες (47% ή 121,5 εκατομμύρια) στις ΗΠΑ έχουν αυξημένη αρτηριακή πίεση, με βάση τα δεδομένα του 2015 έως το 2018.
Σε μια μετα-ανάλυση διαχρονικών μελετών με έως και 42 χρόνια παρακολούθησης, τα άτομα με παχυσαρκία είχαν τριπλάσιο κίνδυνο άνοιας.
Το κάπνισμα συσχετίστηκε με 30%-40% αυξημένο κίνδυνο άνοιας, νόσου Αλτσχάιμερ και αγγειακής άνοιας, με βάση μια μετα-ανάλυση 37 προοπτικών μελετών.
Η εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου αυξάνει επίσης τις πιθανότητες εμφάνισης εγκεφαλικής νόσου:
· Σε μια μετα-ανάλυση τεσσάρων διαχρονικών μελετών, ο κίνδυνος για άνοια που σχετίζεται με καρδιακή ανεπάρκεια ήταν σχεδόν διπλάσιος.
· Στη μελέτη ARIC Neurocognitive (12.515 συμμετέχοντες), η κολπική μαρμαρυγή συσχετίστηκε με μεγαλύτερη γνωστική έκπτωση και άνοια σε διάστημα 20 ετών.
· Μια μετα-ανάλυση 10 προοπτικών μελετών (συμπεριλαμβανομένων 24.801 συμμετεχόντων) διαπίστωσε ότι η στεφανιαία νόσος συσχετίστηκε με 40% αυξημένο κίνδυνο κακών γνωστικών αποτελεσμάτων, συμπεριλαμβανομένης της άνοιας, της γνωστικής έκπτωσης ή της γνωστικής έκπτωσης.
Πιο ευάλωτες οι γυναίκες
Υπάρχουν επίσης σημαντικές διαφορές στο φύλο, τη φυλή/εθνικότητα και την κοινωνικοοικονομική κατάσταση των ατόμων που είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν εγκεφαλική νόσο και άνοια, ένδειξη ότι οι κοινωνικοί παράγοντες παίζουν επίσης ρόλο στην υγεία:
Ειδικά όσον αφορά στο φύλο, από τις περισσότερες από 54 εκατομμύρια περιπτώσεις της νόσου του Αλτσχάιμερ και άλλων τύπων άνοιας παγκοσμίως το 2020, σχεδόν 20 εκατομμύρια αφορούσαν σε άνδρες και σχεδόν 35 εκατομμύρια σε γυναίκες. Οι γυναίκες που έχασαν τη ζωή τους από τη νόσο του Αλτσχάιμερ και άλλες άνοιες ήταν υπερδιπλάσιες σε σχέση με τους άνδρες.
«Όπως και η καρδιαγγειακή νόσος, η νόσος του Αλτσχάιμερ, η άνοια και άλλες γνωστικές παθήσεις είναι ένα τεράστιο συναισθηματικό και οικονομικό βάρος σε όλο τον κόσμο», δήλωσε η Connie W. Tsao, MD, MPH, FAHA, επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης, επίκουρη καθηγήτρια Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. «Αυτό το νέο κεφάλαιο για την υγεία του εγκεφάλου ήταν κρίσιμο να προστεθεί. Τα δεδομένα που συλλέξαμε φέρνουν στο φως τις ισχυρές συσχετίσεις μεταξύ της υγείας της καρδιάς και της υγείας του εγκεφάλου και καθιστούν εύκολο το αφήγημα: ό,τι είναι καλό για την καρδιά είναι καλό και για τον εγκέφαλο».
