H είδηση της μη διενέργειας της διμερούς συνάντησης Τσίπρα-Εrdogan στη Γενεύη είναι αν μη τι άλλο σημαντική, πλην όμως, σύμφωνα με έμπειρους διπλωματικούς κύκλους, δεν σημαίνει και την αποτυχία της διαδικασίας. Απλώς, με βάση τα σημερινά δεδομένα, αντί του διπόλου «αποτυχία-επιτυχία» προστίθεται με σαφήνεια και ο τρίτος τρόμος της ανοιχτού τέλους (open-ended) διαδικασίας, όπου θα γίνει προσπάθεια να βρεθεί λύση σε διαφορετικά στάδια και άρα με περισσότερες επαφές και συναντήσεις.
Είναι σαφές πως, αν γινόταν το ραντεβού, θα υπήρχε μια σαφής κατεύθυνση μετά το τέλος του προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Πλην όμως, η συνάντηση δεν κατέστη εφικτό να διενεργηθεί, συνεπώς η μπάλα περνά στο γήπεδο των υπουργών Εξωτερικών, οι οποίοι ρεαλιστικά παίρνουν πάνω τους και το μεγαλύτερο βάρος από εδώ και στο εξής. Έτσι, σήμερα στη Νέα Υόρκη ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς συναντά τον Τούρκο ομόλογό του, ενώ επίσης θα δει και τον νέο γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Antonio Guterres. Από την ελληνική κυβέρνηση επισημαίνουν το ραντεβού του Κοτζιά με τον Τούρκο ομόλογό του ως πολύ σημαντικό, ιδίως από τη στιγμή που δεν θα γίνει και διμερής συνάντηση σε επίπεδο ηγετών.
Όπως και να έχει, πάντως, τα περιθώρια κίνησης που διαθέτει ο Erdogan είναι εξαιρετικά περιορισμένα. Οι συνεχείς τρομοκρατικές επιθέσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας τον έχουν φέρει σε πολύ δύσκολη θέση, ενώ μόλις χθες έλαβε χώρα νέα επίθεση στη Σμύρνη. Υπό αυτό το πρίσμα, ο Εrdogan καλείται να βρει εσωτερικές πολιτικές ισορροπίες, μιας και επενδύει στη συνεργασία με το εθνικιστικό κόμμα του Ντεβλούτ Μπαχτσελί, προκειμένου να έχει την απαιτούμενη πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση για την αλλαγή του πολιτεύματος σε προεδρικό. Κάπως έτσι, έχει ελάχιστο περιθώριο για παραχωρήσεις στη δεδομένη συγκυρία, ακόμα και αν από την άλλη το ενεργειακό ζήτημα είναι θέλγητρο για την οικονομικά χειμαζόμενη Τουρκία.
Με βάση αυτές τις πληροφορίες, επομένως, εκτιμάται πως το μοντέλο της ενδιάμεσης διαδικασίας με τα πολλά βήματα είναι το πιο προσήκον στην τρέχουσα συγκυρία, μιας και, παρά την καλή θέληση, ιδίως από την πλευρά του Κύπριου προέδρου Νίκου Αναστασιάδη, οι συζητήσεις προχωρούν αργά και είναι αρκετά σύνθετες.
Κάτι ακόμα που δεν είναι γνωστό είναι, αν ο Εrdogan θα πάει τελικά στη Γενεύη. Τις προηγούμενες μέρες υπήρχε σχετική βεβαιότητα στην ελληνική πλευρά. Άλλωστε, εν πολλοίς, από την παρουσία του Εrdogan εξαρτάται και η παρουσία του κ. Τσίπρα. Τούτου δοθέντος, από χθες το βράδυ υπάρχουν αρκετές πληροφορίες πως εν τέλει ο Τούρκος πρόεδρος δεν θα πάει στη Γενεύη-χωρίς αυτό να σημαίνει αποτυχία της διαδικασίας ή τορπιλισμό της από τον Τούρκο αξιωματούχο. Σε αυτή την περίπτωση, δεν θα πάνε ούτε ο κ. Τσίπρας, ούτε η Μay και ο Juncker, ο οποίος εκτιμάτο πως θα ερχόταν. Δεν θα υπάρχει, άλλωστε, νόημα, μιας και η όλη συζήτηση θα γίνεται σε κατώτερο των ηγετών επίπεδο, δηλαδή σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών. Όπως καταλαβαίνει, φυσικά, ο καθένας, αν ο κ. Εrdogan δεν πάει στη Γενεύη, όση πρόοδος και να γίνει σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών, η οριστική κατάληξη μετατίθεται για ύστερο στάδιο.
Από την άλλη, υπάρχουν ακόμα πληροφορίες πως ο Τούρκος πρόεδρος θα πάει στην Ελβετία, οπότε και ο κ. Τσίπρας θα βρεθεί εκεί. Φυσικά, τεχνικά, ακόμα και αν όλοι είναι στη Γενεύη, η διενέργεια της πολυμερούς δεν μπορεί 100% να προεξοφληθεί, μιας και θα πρέπει στα προηγούμενα στάδια που εμπλέκονται η Κύπρος και η Τουρκοκυπριακή κοινότητα να έχουν κάνει ουσιώδη πρόοδο, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά το εδαφικό. Επίσης, ακόμα και αν ο κ. Ερντογάν πάει στην Ελβετία, με τις δεδομένες εσωτερικές ισορροπίες, είναι άγνωστο κατά πόσο θα υπήρχε πραγματικό αποτέλεσμα, μιας και, όπως προαναφέρθηκε, το περιθώριο ελιγμών του είναι οριακό. Όπως και να έχει, είναι δεδομένο πως ο πήχυς των προσδοκιών έχει κατέβει, ακόμα και αν κανείς δεν μπορεί να προδιαγράψει αποτυχία, παρά τις πολλές δυσκολίες. Και αυτό γιατί, όπως επισημαίνουν διπλωματικές πηγές, έστω και η προσέγγιση που επιτυγχάνεται αργά και σε περισσότερα των αναμενομένων στάδια, είναι αρκετά κρίσιμη.
Έτσι, τις προσεχείς μέρες θα απαντηθούν οριστικά όποιες απορίες υπάρχουν, τόσο το ποιοι τελικά θα βρεθούν στην Ελβετία όσο και για τις προοπτικές και τη διάρκεια της διαδικασίας, η οποία αναμένεται να εκταθεί και πέραν των διαπραγματεύσεων της Γενεύης.
