Σε τήρηση των χρονοδιαγραμμάτων για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης ευελπιστεί η κυβέρνηση, υπό την αίρεση πως σήμερα το EWG θα επικυρώσει την απεμπλοκή σε ό,τι αφορά τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, η λήψη των οποίων, συνδυαστικά με το κλείσιμο της αξιολόγησης θεωρούνται θεμελιώδη βήματα για την ένταξη της χώρας μας στο QE της ΕΚΤ και την κατά το Μαξίμου «φυγή προς τα εμπρός».
Έτσι, σήμερα ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος αναμένεται να καταθέσει στους ευρωπαϊκούς θεσμούς το κείμενο, όπου θα αναφέρεται ρητά η κυβερνητική προσήλωση «στους στόχους και τις διαδικασίες που απορρέουν από το πρόγραμμα», αλλά και η διαβεβαίωση πως οι εξαγγελθείσες παροχές (κυρίως το επίδομα προς τους συνταξιούχους, γιατί για τον ΦΠΑ υπάρχει ευελιξία λόγω προσφυγικού), θα είναι εφάπαξ και άρα δεν θα επηρεάσουν τον δημοσιονομικό στόχο για το 2017 και το 2018. Με την ανωτέρω δέσμευση, όπως έλεγε αρμόδια κυβερνητική πηγή, το Μέγαρο Μαξίμου ελπίζει πως η διελκυστίνδα θα λήξει σχετικά αναίμακτα-αν και το περιθώριο της κυβέρνησης για μελλοντικές παρεμβάσεις περιορίζεται σημαντικά, μετά το κείμενο που θα φέρει την υπογραφή του κ. Τσακαλώτου.
Το «μαρτύριο της σταγόνας» σε επανάληψη
Πάντως, η εξέλιξη της διαδικασίας, ακόμα και αν σήμερα υπάρξει ευνοϊκή κατάληξη, καταδεικνύει κάτι, το οποίο κυβερνητικοί αξιωματούχοι έχουν συνειδητοποιήσει: η προσπάθεια για κλείσιμο της συμφωνίας μπορεί πολύ εύκολα και ανά πάσα στιγμή να μετατραπεί σε μαρτύριο της σταγόνας, πολλώ δε μάλλον όσο ο χρόνος περνά και η κυβέρνηση βιάζεται όλο και περισσότερο. Άλλωστε, όπως θυμόταν πριν από περίπου μια εβδομάδα κυβερνητικός αξιωματούχος, σε συνομιλία, όπου το Insider.gr ήταν παρόν, ο Γερμανός ΥΠΟΙΚ Wolfgang Schaeuble έχει πολλάκις οδηγήσει αρκετές συζητήσεις για το ελληνικό πρόγραμμα σε αναβολή, εμμένοντας έως και σε υπερβολικό βαθμό στις λεπτομέρειες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο τρόπος που ελήφθη απόφαση για την συνολική ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, όπου ο Γερμανός αξιωματούχος μετέθεσε επί της ουσίας την οριστική συμφωνία κατά μικρό χρονικό διάστημα, μέχρι να λάβει οριστικά στοιχεία για την πορεία της αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών του μηνός Σεπτεμβρίου, παρά τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις πως αυτή εξελισσόταν ομαλά.
Η ιστορία επαναλαμβάνεται με παρόμοιο τρόπο και σήμερα. Ενώ πριν τις 5/12 διαφαινόταν πως, αυτές τις μέρες, θα μπορούσε να έχει γίνει περισσότερη δουλειά επί των εκκρεμοτήτων της δεύτερης αξιολόγησης, ώστε να προετοιμάζεται ένας καμβάς συμφωνίας, το ορόσημο αυτό χάθηκε οριστικά και οι τελευταίες δύο εβδομάδες έχουν αφιερωθεί στην εξεύρεση συμβιβαστικής λύσης για την εφαρμογή των βραχυπρόθεσμων μέτρων για το χρέος που πάγωσαν μετά τις παροχές Τσίπρα.
Η παγίδα του χρόνου
Επίσης, με το αίτημα για γραπτή δέσμευση περί μη…παραβίασης του πνεύματος της συμφωνίας στο μέλλον, οι εταίροι επιθυμούν με σαφή τρόπο να θέσουν όρια για το μέλλον στην ελληνική κυβέρνηση, η οποία παράλληλα βιάζεται. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι εκτιμούν πως, με βάση τη συζήτηση στο EWG μπορούμε να τελειώσουμε άμεσα με το ζήτημα του επιδόματος και της εφαρμογής των βραχυπρόθεσμων μέτρων και μετά τη χριστουγεννιάτικη ανάπαυλα να γίνει ουσιαστική δουλειά για την επίλυση των διαφωνιών που άπτονται των δημοσιονομικών ζητημάτων και των εργασιακών. Πλην όμως, για να υπάρξει πρόοδος σε αυτό το θέμα, θα πρέπει Γερμανία και ΔΝΤ κυρίως να βρουν ένα σημείο επαφής. Πηγές με γνώση των συζητήσεων εκτιμούν πως η επιστροφή της κ. Lagarde στο προσκήνιο μπορεί να είναι εξαιρετικά σημαντική, μιας και θεωρείται πιο «πολιτική» από τον κ. Thomsen, ο οποίος έκανε παιχνίδι όσο αυτή απουσίαζε στη Γαλλία για τις δικαστικές της εκκρεμότητες. Μέχρι να βρεθεί όμως συμβιβασμός σε επίπεδο κορυφής, η πρόοδος σε τεχνικό επίπεδο είναι δύσκολη για έναν βασικό λόγο: το mandate των θεσμών δεν θα έχει τροποποιηθεί. Συνεπώς, όσο καλή διάθεση και να υπάρχει, αν η ηγεσία του Ταμείου δεν εγκρίνει κάποιον συμβιβασμό στα εργασιακά, με ορισμένες υποχωρήσεις, τότε οι διαμετρικά αντίθετες θέσεις που αποτυπώνονται με ένα ping pong των κ.κ. Αχτσιόγλου και Velculescu πίσω από τις κλειστές πόρτες του Hilton θα παραμείνουν.
Κάπως έτσι και με δεδομένο ότι η πρόοδος αυτές τις δύο εβδομάδες ήταν ανεπαρκής στα ζητήματα πέραν των παροχών του κ. Τσίπρα, ακόμα και το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί και εκτείνεται ως τις 26 Ιανουαρίου, μπορεί να «ξεχειλώσει» περισσότερο. Κοινοτικές πηγές λένε πως δεν αποκλείεται να φτάσουμε ως και τις αρχές Μαρτίου, κυρίως για να γεφυρωθεί το χάσμα Γερμανίας-ΔΝΤ, ενώ άλλοι, πιο απαισιόδοξοι λένε πως μπορεί η εκκρεμότητα να εκταθεί ως την Εαρινή Σύνοδο του ΔΝΤ (21-23 Απριλίου). Ένα βασικό πρόβλημα όμως είναι το εξής: οι δανειστές, δεν πιέζονται χρονικά, σε αντίθεση με την κυβέρνηση, η οποία από τον Απρίλιο και εντεύθεν θα ξεκινήσει να αντιμετωπίζει πάλι ταμειακά ζητήματα, κάτι που θα έχει ως αποτέλεσμα την εξασθένιση της ελληνικής διαπραγματευτικής θέσης. Πολλοί, πάντως, αναγνωρίζουν εκ νέου πίσω από αυτή τη στρατηγική έκτασης της διαπραγμάτευσης στο διηνεκές τον επίμονο κ. Schaeuble.
Όπως και να έχει, μιλώντας στην Κρήτη, ο πρωθυπουργός ξεκαθάρισε πως «η δεύτερη αξιολόγηση θα κλείσει θετικά, έγκαιρα και χωρίς νέα μέτρα, μετά τη λήξη του προγράμματος και χωρίς τις υπερβολικές απαιτήσεις κάποιων εκ των εταίρων» «Δεν φοβόμαστε την διαπραγματευτική διαδικασία. Το μήνυμα που στέλνω στους εταίρους είναι «ελάτε να συνεννοηθούμε αλλά μην ζητάτε πράγματα που δεν μπορούν να γίνουν», σημείωσε επιπρόσθετα ο πρωθυπουργός. Μένει να δούμε κατά πόσο αυτό θα είναι εφικτό στο power game που θα επανακάμψει δριμύτερο αμέσως μετά την ολιγοήμερη χριστουγεννιάτικη ανάπαυλα.
