Ροή
Με αφορμή τον ένα χρόνο από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία η ιστοσελίδα της ΕΚΤ φιλοξενεί σειρά άρθρων συνεργατών της για τις συνέπειες του πολέμου στην Ευρωπαϊκή οικονομία. Το κείμενο με τίτλο «Ένας χρόνος από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία – οι επιπτώσεις στον πληθωρισμό της Ευρωζώνης» είναι το πρώτο της σχετικής σειράς, αλλά τα μηνύματα που προκύπτουν προκαλούν κάποια σύγχυση.
Το κείμενο καταγράφει διεξοδικά τις συνέπειες του πολέμου στην εξέλιξη των τιμών στην Ευρωζώνη διαχέοντας την εκτίμηση ότι αυτός είναι ο βασικός λόγος για τον οποίο ο πληθωρισμός έχει αποδειχθεί τόσο επίμονος στην ευρω-οικονομία. Όπως αναφέρει συγκεκριμένα «Ενώ το 2022 ο πληθωρισμός της ενέργειας ήταν μακράν ο σημαντικότερος παράγοντας πληθωρισμού, πιο πρόσφατα η μεγαλύτερη συμβολή προήλθε από τον πληθωρισμό των ειδών διατροφής. Οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 14,1% τον Ιανουάριο του 2023 σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν».
Οι συγγραφείς του κειμένου που έχει την έμμεση έγκριση της ΕΚΤ αφού κρίνεται τόσο αξιόπιστο ώστε να δημοσιεύεται ως το πρώτο της σχετικής σειράς στην ιστοσελίδα της ΕΚΤ, σημειώνουν στην μελέτη τους ότι «καθώς η παραγωγή τροφίμων είναι αρκετά ενεργοβόρα, τα υψηλά ποσοστά πληθωρισμού των τροφίμων αντικατοπτρίζουν εν μέρει τις έμμεσες και καθυστερημένες επιπτώσεις των υψηλών τιμών της ενέργειας, για τις οποίες ο πόλεμος έχει διαδραματίσει βασικό ρόλο...». Και μάλιστα επισημαίνουν ότι ο ρυθμός έντασης του πληθωρισμού «αποκαλύπτει τον αντίκτυπο του πολέμου».
Και αναφέρεται συγκεκριμένα στις τιμές των τροφίμων όπως το σιτάρι (ως συστατικό του αλευριού, του ψωμιού και των ζυμαρικών) ή των ελαιούχικών σπόρων, για τους οποίους οι εισαγωγές από την Ουκρανία και τη Ρωσία είχαν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο πριν από τον πόλεμο και οι οποίοι κατέγραψαν ποσοστά πληθωρισμού πολύ υψηλότερα από τον μέσο πληθωρισμό των τροφίμων» με παράδειγμα το ηλιέλαιο και άλλα βρώσιμα έλαια «ήταν πάνω από 47% ακριβότερα για τους καταναλωτές της ζώνης του ευρώ τον Ιανουάριο του 2023 από ό,τι ένα έτος νωρίτερα».
Σήμερα ένα χρόνο μετά ο υψηλός πληθωρισμός, μεγάλο μέρος του οποίου «αντιπροσωπεύει η ενέργεια και τα τρόφιμα, εξακολουθεί να έχει σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο σε όλους τους τομείς της οικονομίας μας και στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων» και όπως παραδέχονται οι συγγραφείς του κειμένου αυτό «ισχύει ιδίως για τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος στα οποία τα τρόφιμα και η ενέργεια αποτελούν σημαντικό μερίδιο της κατανάλωσης».
Ο μηχανισμός του πληθωρισμού
Στην συνέχεια το κείμενο εξηγεί το πως αυτές οι συνέπειες του πολέμου έχουν δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την περαιτέρω αύξηση των τιμών και παρουσιάζει τον μηχανισμό με το οποίο αυτό γίνεται.
«Με βάση την υψηλή εξάρτηση της ζώνης του ευρώ από τις εισαγωγές ενέργειας, η άνοδος των τιμών των εισαγωγών ενέργειας οδηγεί σε μεγάλη και αναπόφευκτη απώλεια πραγματικού εισοδήματος λόγω της επιδείνωσης των όρων συναλλαγών μας. Σε μια τέτοια περίπτωση, οι επιχειρήσεις έχουν κίνητρο να προσπαθήσουν να ελαχιστοποιήσουν το μερίδιό τους στην επιβάρυνση προσαρμόζοντας τις τιμές τους προκειμένου να αποσβέσουν πλήρως τις αυξήσεις του κόστους των εισροών τους. Επιπλέον, οι εργαζόμενοι έχουν κίνητρο να προσπαθήσουν να ελαχιστοποιήσουν το μερίδιό τους στην επιβάρυνση προσαρμόζοντας τις μισθολογικές απαιτήσεις τους προκειμένου να ανακτήσουν πλήρως τις πραγματικές μισθολογικές απώλειες που συνδέονται με τον υψηλότερο πληθωρισμό. Η αμοιβαία ενισχυτική ανατροφοδότηση μεταξύ υψηλότερων περιθωρίων κέρδους, ονομαστικών μισθών και τιμών οδηγεί σε κινδύνους δευτερογενών επιδράσεων που μπορούν να προκαλέσουν την παγίωση του υπερβολικά υψηλού πληθωρισμού…».
Τα παράδοξα της ΕΚΤ
Και κάπου εκεί, στο σημείο αυτό, οι συγγραφείς του κειμένου, ενώ έχουν ξεκινήσει από τον πόλεμο (που άρχισε στις 24/2/2022) σαν αιτία του πληθωριστικού φαινόμενου και της αναπαραγωγής του, κάνουν ένα χρονικό και λογικό άλμα και σημειώνουν ότι «γι’ αυτό το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ ξεκίνησε διαδικασία εξομάλυνσης της πολιτικής τον Δεκέμβριο του 2021 (δηλαδή τρείς μήνες πριν ξεκινήσει ο πόλεμος) και δεσμεύτηκε να επαναφέρει τον πληθωρισμό στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2% εγκαίρως, σύμφωνα με την εντολή της ΕΚΤ».
Η παράδοξη πρωθύστερη λογική του κειμένου παραθέτει μάλιστα και οπτική επιβεβαίωση αυτής της παραδοξότητας με τα διαγράμματα που ακολουθούν. Το πρώτο εκ των οποίων δείχνει με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο ότι η κατακόρυφη ανοδική τάση του πληθωρισμού των τιμών έχει αρχίσει πολύ πριν μπει το 2022 και πολύ πριν ξεκινήσει ο πόλεμος στον οποίο εστιάζει το κείμενο σαν βασική αιτία του πληθωρισμού.
Το εντυπωσιακό είναι ότι το σχετικό διάγραμμα δείχνει ότι αυτή η στροφή στις τιμές έχει αρχίσει και στα ενεργειακά προϊόντα (φυσικό αέριο) πολύ πριν από το σημείο της δεύτερης εκτίναξης των τιμών.
Τα διαγράμματα συνοδεύουν το κείμενο και τα «συμπεράσματά» του…
