Ροή
Ο Ιανουάριος ήταν τελικά ένας μήνας που θύμιζε περισσότερο τα προβλήματα του 2020 και λιγότερο τις προσδοκίες για το 2021. Η ύφεση και ο ευρωπαϊκός τραγέλαφος με τα συμβόλαια για τα εμβόλια έχουν διαμορφώσει μία εικόνα που ανατρέπει τι προσδοκίες, και στην οποία έρχονται να προστεθούν και κάποια σημάδια για νέα... προβλήματα.
Σύμφωνα με το ακόλουθο διάγραμμα ο Ιανουάριος γνώρισε μία απότομη αναστροφή της τάσης του πληθωρισμού που αν και σε απόλυτους αριθμούς παραμένει μακριά από το όριο του 2% εν τούτοις θέτει ερωτηματικά για το αν πρόκειται για μία σπασμωδική κίνηση του δείκτη τιμών καταναλωτή ή πρόκειται για μία αναστροφή της μέχρι το 2020 αρνητικής τάσης. Ορισμένοι αναλυτές απέδωσαν και σωστά μέρος της κίνησης αυτής στην επαναφορά του ΦΠΑ στα φυσιολογικά επίπεδα στην Γερμανική οικονομία.
Υπάρχουν όμως και κάποια δυναμικά στοιχεία που αφορούν το κόστος εισαγωγών στην ευρωπαϊκή οικονομία, από την πλευρά της μεγαλύτερης σε εξαγωγές χώρα στην Ευρωζώνη, την Κίνα. Πέραν της μικρής αλλά αξιοπρόσεκτης αύξησης τιμών στα εισαγόμενα προϊόντα που κατά βάση είναι λαϊκής κατανάλωσης, καταγράφεται μία κατακόρυφη αύξηση στο κόστος μεταφορών με κοντέινερς. Η αύξηση του κόστους μεταφοράς σύμφωνα με τον δείκτη Shanghai Containerized Fraight Index είναι κυριολεκτικά κατακόρυφη από το φθινόπωρο του 2020 και μετά.
Η αύξηση αυτή καθυστερεί μεν να περάσει στην λιανική τιμή των προϊόντων. Επίσης δεν είναι δεδομένο αν στην τρέχουσα κατάσταση της οικονομίας οι εμπορικές εισαγωγικές επιχειρήσεις θα περάσουν αυτή την αύξηση στον καταναλωτή ή όχι.
Σε κάθε περίπτωση το Α' τρίμηνο του 2021 είναι το χρονικό διάστημα που τα πράγματα θα ξεκαθαρίσουν και θα φανεί αν η τάση του Ιανουαρίου είναι κάτι σταθερό ή πρόκειται για μία προσωρινή αναταραχή. Το ανησυχητικό στοιχείο βέβαια είναι ότι η πληθωριστική «κίνηση» που εντοπίζεται αφορά τόσο τον δείκτη τιμών καταναλωτή όσο και τον “core” δείκτη που δεν περιλαμβάνει ενέργεια και φρέσκα τρόφιμα.
Η ΕΚΤ μεταξύ... Σκύλλας και Χάρυβδης
Τα ερωτήματα αυτά διαμορφώνουν ένα δύσκολο περιβάλλον για αποφάσεις από πλευράς ΕΚΤ καθώς οι αστοχίες της διαχείρισης των εμβολίων από πλευράς Κομισιόν, πέραν των συνεπειών στην Υγεία με την καθυστέρηση των εμβολιασμών (όσο παρατείνεται η πανδημία αυξάνονται οι πιθανότητες για περισσότερα θύματα), θα έχουν δραματικές συνέπειες και στην οικονομίας και ειδικά στους δύο τομείς δραστηριότητας που θα στήριζε την επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας, ήτοι τον Τουρισμό και τις Μεταφορές.
Και στα δύο αυτά η Ελλάδα συγκεντρώνει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της οικονομίας της. Κάθε καθυστέρηση σ' αυτούς τους τομείς ισοδυναμεί με μεγαλύτερη ζημιά και μεγαλύτερες δυσκολίες επανεκκίνησης.
Επιπλέον όμως τα νέα στοιχεία για τον πληθωρισμό αναμένεται να προβληματίσουν και να επηρεάσουν τις παρεμβάσεις της ΕΚΤ καθώς το ταμείο Ανάκαμψης εξακολουθεί να καθυστερεί την ευρωπαϊκή δημοσιονομική κινητοποίηση.
Οι καθυστερήσεις των εμβολιασμών οδηγούν σε αναγκαστική παράταση των προγραμμάτων της ΕΚΤ στις συνθήκες αυτές με πολύ πιθανή πλέον την απώλεια της τουριστικής σαιζόν του 2021. Ήδη ακόμα και οι «σκληροί» της Ευρωζώνης όπως ο επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της Ολλανδίας και μέλος του Συμβουλίου της ΕΚΤ Κλάας Κνόοτ δείχνουν σε ετοιμότητα για νέες παρεμβάσεις. Πρόσφατα μάλιστα δήλωσε ότι «υπάρχει ακόμα περιθώριο για να μειωθούν τα επιτόκια» από πλευράς ΕΚΤ, αλλά αυτό «θα πρέπει να εξετασθεί σε συνάρτηση με άλλους παράγοντες της νομισματικής μας πολιτικής...». Και βασικός «άλλος» παράγοντας είναι ασφαλώς οι πληθωριστικές τάσεις, που όπως είπε επίσης ο Γάλλος Κεντρικός Τραπεζίτης Φρανσουά Ντε Γκαλό «στόχος μας είναι και παραμένει ο πληθωρισμός...».
Αν όμως εμφανισθεί μία σταθερή τάση ενίσχυσης των πληθωριστικών πιέσεων όπως έδειξε ο Ιανουάριος η ΕΚΤ θα πρέπει να επιλέξει το πως θα κινηθεί μεταξύ...«Σκύλλας και Χάρυβδης».
Και μάλιστα έχοντας απέναντι τον νέο πρωθυπουργό της Ιταλίας και μέχρι το 2019 πρόεδρό της Μάριο Ντράγκι, να προβάλλει ως μοναδική γραμμή δράσης «την αθρόα χρηματοδότηση των επιχειρήσεων μέσω των τραπεζών με μηδενικά επιτόκια και κρατική εγγύηση των δανείων, προκειμένου να εξασφαλισθεί η ρευστότητας επανεκκίνησης της οικονομίας με απόλυτη διασφάλιση των θέσεων εργασίας...».
Φωτογραφία: Getty Images / Ideal Image
