Πως οι μεγάλες υποδομές «χτίζουν» προσδοκίες και για… «brain gain»

Γιώργος Παπακωνσταντίνου
Viber Whatsapp Μοιράσου το
Πως οι μεγάλες υποδομές «χτίζουν» προσδοκίες και για… «brain gain»
Η προώθηση έργων δεκάδων δις ευρώ που σχετίζονται με όλο το φάσμα των υποδομών, κυρίως με τον κατασκευαστικό χώρο, τις ιδιωτικές επενδύσεις κ.α., απαιτεί κινητοποίηση δυνάμεων και εξειδικευμένο προσωπικό. Οι προσδοκίες για αντιστροφή του «brain drain».

Η προώθηση μεγάλων έργων που σχετίζονται με όλο το φάσμα των υποδομών, κυρίως με τον κατασκευαστικό χώρο, τις ιδιωτικές επενδύσεις, τα ενεργειακά projects και όχι μόνο αυτούς τους τομείς, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια έχουν δημιουργήσει μια προσδοκία που ξεπερνά τα όρια της ενίσχυσης των μεγεθών των επιχειρήσεων ή την τόνωση της οικονομίας, που βέβαια αποτελούν βασικότατα ζητούμενα.

Όπως σημειώνουν στελέχη της αγοράς, των κατασκευών αλλά και γενικότερα του επιχειρηματικού κόσμου και της οικονομίας, ο τομέας των υποδομών μέσω της προώθησης σημαντικών έργων εκτιμάται ότι μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στον επαναπατρισμό εργαζομένων, ιδίως εξειδικευμένου και αξιόλογου στελεχιακού δυναμικού.

Με άλλα λόγια, να προκύψει αντιστροφή της τάσης που καταγράφηκε τα προηγούμενα χρόνια, ιδίως μέσα στην τελευταία δεκαετίας της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα και της έλλειψης μαζικών επενδύσεων και έργων. Να προκύψει αντιστροφή του «brain drain» και σταδιακή επικράτηση του… «brain gain», του επαναπατρισμού χιλιάδων εργαζομένων και στελεχών που αποχώρησαν από τη χώρα τα προηγούμενα χρόνια.

Αυτό τουλάχιστον εκτιμούν, ή έστω προσδοκούν στελέχη του κλάδου και της αγοράς θεωρώντας ότι οι εξελίξεις στον ευρύτερο κλάδο των κατασκευών-υποδομών, τα μεγάλα έργα που έχουν συμβασιοποιηθεί, οι διαγωνισμοί που είναι σε διαφορετικά στάδια ωρίμανσης και διεργασιών, τα έργα που θα έρθουν (Ταμείο ανάκαμψης, ΕΣΠΑ κ.α.) εντός της δεκαετίας, οι ιδιωτικές επενδύσεις (εμβληματικότερη όλων το project στο ελληνικό), οι ιδιωτικοποιήσεις κ.α. θα μπορέσουν να «στρώσουν το χαλί» ώστε στελέχη που έφυγαν στο εξωτερικό τα προηγούμενα χρόνια να γυρίσουν στην Ελλάδα ή έστω να επανεξετάσουν με θετικότερη οπτική το ενδεχόμενο επιστροφής τους.

Ο λόγος για πολιτικούς μηχανικούς και μηχανικούς κάθε ειδικότητας και εξειδίκευσης, μελετητές, αρχιτέκτονες, μηχανολόγους, για στελεχιακό δυναμικό από κάθε τομέα του τεχνικού κλάδου, ακόμα και από χώρους όπως η τεχνολογία, οι συμβουλευτικές κ.α., που έφυγαν τα προηγούμενα χρόνια είτε για την Δυτική/Κεντρική Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο (ή τα Βαλκάνια δευτερευόντως) είτε για τις χώρες και αγορές της Μέσης Ανατολής και του αραβικού Κόλπου, στο πλαίσιο της αναζήτησης μιας καλύτερης τύχης, καλύτερων συνθηκών (οικονομικών, εργασιών) ή ακόμα… απλά και μιας δουλειάς. Καταρτισμένοι Έλληνες μηχανικοί (και κάθε παρεμφερής απασχόληση που σχετίζεται με τις υποδομές) έφυγαν για το εξωτερικό αφού στην Ελλάδα, στα χρόνια των μνημονίων, ξεχάστηκαν οι επενδύσεις, μειώθηκαν τα δημόσια έργα και «πάγωσαν» τα νέα εργοτάξια.

Το τελευταίο διάστημα πάντως, σύμφωνα με τους ειδικούς, φαίνεται να καταγράφεται μια τάση επιστροφής, ίσως όχι για όλους τους μηχανικούς, αλλά ειδικά για όσους είχαν την ευκαιρία να αποκομίσουν τεχνική εμπειρία στο εξωτερικό και αποφάσισαν να πάρουν το… ρίσκο της επιστροφής ποντάροντας στην υλοποίηση ενός φιλόδοξου επενδυτικού προγράμματος, που θα «τρέξει» στην Ελλάδα μέχρι τα τέλη της δεκαετίας. Ενός πακέτου έργων και υποδομών δεκάδων δις ευρώ που θα απαιτήσει την κινητοποίηση όλων των εγχώριων δυνάμεων, εφόσον βέβαια όλα πάνε καλά, αλλά και επιπρόσθετα θα απαιτήσει πρόσθετες «φρέσκες δυνάμεις» για επιστήμονες και εξειδικευμένους ανθρώπους του τεχνικού κόσμου.

Πρόσφατα μόλις, τόσο στο πρόσφατο συνέδριο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος για τις υποδομές και το «green deal», όσο και στο πλαίσιο του 4ου συνεδρίου Υποδομών και Μεταφορών, έγινε λόγος, έστω και αποσπασματικά, για την ευκαιρία που ανοίγεται μέσα στα επόμενα χρόνια, μέσω της προώθησης μεγάλων έργων, για κατακόρυφη ενίσχυσης της ζήτησης για εξειδικευμένο προσωπικό και τεχνικά καταρτισμένα στελέχη. Για ανθρώπους που έφυγαν σε αναζήτηση ενός καλύτερου «αύριο» αλλά ενδέχεται να επιστρέψουν εφόσον βέβαια προχωρήσει αυτό το φιλόδοξο πλάνο δεκαετίας που ταυτόχρονα, όμως, αποτελεί και μια μεγάλη πρόκληση.
Προφανώς, για να γίνει το περίφημο «brain gain» χρειάζεται η προοπτική της εξεύρεσης εργασίας και μάλιστα με ορίζοντα ετών, όπως βέβαια και η διασφάλιση καλών συνθηκών, το πλήθος των επαγγελματικών ευκαιριών, η αξιοκρατία αλλά και τα κατάλληλα οικονομικά κίνητρα. Προφανώς και στην Ελλάδα υπάρχει πολύ ικανό ανθρώπινο δυναμικό, ωστόσο, ενόψει των νέων υποδομών που θα «βγούνε» μαζικά, στελέχη της αγοράς δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην αξιοποίηση της εμπειρίας και τεχνογνωσίας Ελλήνων μηχανικών που εργάζονται στο εξωτερικό και μπορούν, εφόσον επιστέψουν, να προσφέρουν τεχνογνωσία.

Μάλιστα, προ ημερών, στο συνέδριο Υποδομών και Μεταφορών, ο Αντιπρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της Νότιας Ευρώπης της Hill International, κ. Μανώλης Σιγάλας, σημείωνε, μεταξύ άλλων, ότι «η Ελλάδα καλείται να ωριμάζει υλοποιήσει ένα επενδυτικό πρόγραμμα που είναι πολλαπλάσιο από αυτό των Ολυμπιακών Αγώνων. Αυτό απαιτεί την ετοιμότητα τόσο του δημόσιο όσο και του ιδιωτικού τομέα καθώς προβλέπονται καταιγιστικοί ρυθμοί. Αυτό σημαίνει πως ο σύστημα παραγωγής έργων πρέπει να μετασχηματιστεί και να εξελιχθεί» σημείωσε ο κ. Σιγάλας. «Αυτό μεταφράζεται και ως brain gain, καθώς θα χρειαστούν πολλά και ικανά χέρια» επισήμανε το στέλεχος της αγοράς.

Αλλά και ο κ. Αλέξανδρος Μιχαηλίδης, μέλος Δ.Σ και εντεταλμένος σύμβουλος της ΤΕΡΝΑ Α.Ε, κατά τη διάρκεια της συζήτησης στη «Στρογγυλή Τράπεζα των Κατασκευών», σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι «πρόκειται για μια σημαντική πενταετία, καθώς οι επενδύσεις που θα υλοποιηθούν θα αφήσουν παρακαταθήκη τόσο στη χώρα όσο και στις εταιρείες. Ο επαναπατρισμός όσων έφυγαν στο εξωτερικό, η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και σύγχρονων πρακτικών και οι επενδύσεις σε ειδικό εξοπλισμό που θα υποστηρίξει την εκτέλεση συνθέτων έργων αποτελούν τους τρεις άξονες των προκλήσεων που έχουν μπροστά τους οι εταιρείες του κατασκευαστικού κλάδου, ενόψει των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης».

Προ ημερών επίσης, με αφορμή την υπογραφή της σύμβασης ανάμεσα στο ΤΑΙΠΕΔ και τη Lamda για το Ελληνικό, στελέχη της αγοράς σημείωναν ότι «με έργα άνω των 2-2,5 δισ. ευρώ στην πρώτη πενταετία και μόνο της ανάπτυξης, μαζί με τις επιπρόσθετες επενδύσεις που είναι βέβαιο ότι θα δούμε από τρίτους και ιδιώτες, το project θα οδηγεί τον κατασκευαστικό κλάδο και την οικονομία σε ανάπτυξη, φέρνοντας προσδοκίες για σημαντικό brain gain».

Σημειώνεται ότι σχετικά πρόσφατες έρευνες είχαν κάνει λόγο για κύμα αποχωρήσεων και μαζική φυγή στο εξωτερικό ενός σημαντικού τμήματος του ανθρώπινου δυναμικού με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, δεξιότητες και επαγγελματικά προσόντα. Μάλιστα, παλιά έκθεση της ΤτΕ σημείωνε ότι στην Ελλάδα, το 2010 καταγράφηκε ένα μεγάλο κύμα μετανάστευσης νέων επιστημόνων και επαγγελματιών. Το κύμα αυτό εντάθηκε το 2012 και μονιμοποιήθηκε τα επόμενα έτη λαμβάνοντας διαστάσεις μεγάλης φυγής, με τις ετήσιες εκροές ατόμων στην ηλικιακή ομάδα των 25-44 ετών να ξεπερνούν τις 50 χιλιάδες (προφανώς διαφόρων ειδικοτήτων). Ενώ έρευνα της ICAP (τέλη 2019) ανέφερε ότι στα χρόνια της κρίσης περισσότεροι από 500.000 νέοι έφυγαν από την Ελλάδα.

Πάντως, υπάρχουν και πλευρές που σημειώνουν ότι παρά τις προσδοκίες για την προώθηση μεγάλων υποδομών αλλά και την κατακόρυφη αύξηση της ζήτησης για ειδικευμένο προσωπικό, παράμετροι όπως η αξιοκρατία, η εργασιακή ασφάλεια, οι περισσότερες ευκαιρίες, οι συνθήκες δουλειάς, ο μισθός, η ποιότητα ζωής, η καλύτερη οργάνωση κ.α. δεν αποκλείεται να αποτελέσουν ανάχωμα για την προοπτική επιστροφής στην Ελλάδα. Αλλά όπως λένε και στην αγορά, «μακάρι να επικρατήσουν οι συνθήκες που θα βοηθήσουν το brain gain».

Ακολουθήστε το insider.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.

gazzetta
gazzetta reader insider insider