Μπορεί το 2016 να ήταν η χρονιά των Αγγλοσαξόνων, με την επικράτηση του Brexit και τη νίκη του Trump, αλλά το 2017 πρωταγωνίστρια θα είναι η Ευρώπη, εκτιμά το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο (IIF).
Στη Γαλλία θα κριθεί το «παιχνίδι» των εκλογών
Όπως υποστηρίζει ο επικεφαλής οικονομολόγος του IIF, Ulrik Bie, το ορόσημο της φετινής χρονιάς θα είναι οι εκλογές στη Γαλλία. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, σε περίπτωση επαναληπτικών εκλογών, ο συντηρητικός François Fillon θα νικήσει την ακροδεξιά Marine Le Pen. Ο ίδιος, πάντως, διατυπώνει επιφυλάξεις τόσο ως προς την ευστοχία των δημοσκοπήσεων, όσο και ως προς την προθυμία των Γάλλων να υιοθετήσουν τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που εξαγγέλλει ο Fillon.
Όσον αφορά στις προεδρικές εκλογές τον Απρίλιο, ο Bie «δίνει» πιθανότητα 40% σε μια νίκη της Marine Le Pen, το οποίο σημαίνει διενέργεια δημοψηφίσματος για παραμονή ή αποχώρηση της Γαλλίας από την Ευρωζώνη –ή ακόμη και την ΕΕ. Η Γαλλία έχει «βεβαρυμμένο παρελθόν» όσον αφορά στα δημοψηφίσματα που αφορούν στην ΕΕ, με χαρακτηριστικά παραδείγματα την παρ’ ολίγον απόρριψη της Συνθήκης του Μάαστριχτ το 2012 και την απόρριψη του Ευρωπαϊκού Συντάγματος το 2005 υπό προεδρία Chirac. Ο ίδιος εκτιμά, πάντως, ότι όσο απογοητευμένο και αν είναι το εκλογικό σώμα της Γαλλίας δύσκολα θα έπαιρνε την απόφαση της εξόδου από την ΕΕ ή το ευρώ.
Η διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αν και είναι ένας υπαρκτός κίνδυνος το 2017, δεν αποτελεί πιθανό ενδεχόμενο, υποστηρίζει ο Bie. Όσον αφορά στις εκλογές της Ολλανδίας και της Γερμανίας, εμφανίζεται πιο καθησυχαστικός. Στην Ολλανδία, το δεξιό λαϊκίστικο Κόμμα για την Ελευθερία προηγείται στις δημοσκοπήσεις με ποσοστό 20% αλλά οι εκλογές του Μαρτίου δεν αναμένεται να χαρίσουν αυτοδυναμία σε καμία παράταξη.
Όσον αφορά στη Γερμανία, το IIF αναμένει ανανέωση της θητείας της καγκελαρίου Merkel στις κάλπες του Φθινοπώρου, αν και «βλέπει» ενίσχυση του δεξιού λαϊκίστικου κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD).
Ο Trump ευκαιρία για συσπείρωση
Οι αιχμές του νέου Αμερικανού προέδρου κατά της Γερμανίας και της «παντοδυναμίας» της στην Ευρώπη ανοίγουν τον δρόμο για να ανακτήσει η Angela Merkel τη στήριξη που έχασε το 2016 τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Η ανάμιξη του Donald Trump στις ευρωπαϊκές εκλογές μπορεί πολύ εύκολα να γυρίσει μπούμερανγκ στις δυνάμεις που θέλει να υποστηρίξει, σημειώνει ο Bie.
Σύμφωνα με τον ίδιο, δεν αποκλείεται να δούμε κάλπες φέτος στην Ιταλία και, σε αυτή την περίπτωση, κανείς δεν ξέρει εάν ο Renzi θα επιχειρήσει το comeback στην πολιτική σκηνή ή εάν θα κερδίσει τις εκλογές ο Grillo. Στο δεύτερο σενάριο, ο κίνδυνος για την επιβίωση της ΕΕ θα είναι μεγάλος, αφού ο λαϊκιστής πολιτικός έχει και αυτός δεσμευτεί να οδηγήσει τη χώρα σε δημοψήφισμα σχετικά με την παραμονή στην Ευρωζώνη. Οι πρώτοι που θα νιώσουν τις επιπτώσεις από μια τέτοια εξέλιξη, πάντως, θα είναι όσοι έχουν ιταλικά ομόλογα, τονίζει.
Ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει στις εκλογές των κρατών της ΕΕ, η πολιτική στην Ευρώπη το 2017 θα είναι συνώνυμη της διαχείρισης κρίσεων (crisis management), υπογραμμίζει ο κορυφαίος οικονομολόγος. Η έναρξη των διαπραγματεύσεων για το Brexit, οι πιέσεις για επαναπροώθηση των μεταναστών που δεν εξασφάλισαν άσυλο, ο πόλεμος κατά της ακραιοποίησης των Ισλαμιστών και η ενίσχυση των μέτρων ασφαλείας στο ευρωπαϊκό μέγεθος είναι μερικές από τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες το 2017.
Όσο σημαντικό πρόβλημα και αν είναι η τρομοκρατία, δεν αναμένεται να αποτελέσει τροχοπέδη για την ανάπτυξη στην ΕΕ φέτος, εκτιμά το στέλεχος του IIF. Ειδικά για τη Βρετανία, η εξασθένηση της στερλίνας και η αβεβαιότητα σχετικά με την έξοδο από την ΕΕ αναμένεται να επιβαρύνουν τις αναπτυξιακές προοπτικές της χώρας.
Σε κάθε περίπτωση, το Brexit θα βρίσκεται για πολλούς μήνες στο προσκήνιο, με την ενεργοποίηση του Άρθρου 50 τον Μάρτιο. Ωστόσο, η διαδικασία εξόδου από την ΕΕ θα είναι «αργή και βασανιστική, αφού δεν αναμένεται εντυπωσιακή πρόοδος πριν το γ’ τρίμηνο του 2018. Το IIF, μάλιστα, δεν αποκλείει η πρωθυπουργός Theresa May να οδηγήσει τους Βρετανούς στις κάλπες προκειμένου να ανανεώσει τη λαϊκή εντολή προτού προχωρήσει στο δύσκολο –και ιστορικής σημασίας– έργο της.
