Το Σύστημα Υγείας για να είναι θωρακισμένο και να φτάνει σε όλους, όπου κι αν βρίσκονται οι πολίτες, απαιτεί την δημιουργία ενός δικτύου, συμπαγούς και αδιάρρηκτου, με κάποιους αφανείς ήρωες να αποτελούν την «κόλλα» η οποία συγκρατεί τις διαφορετικές Δομές του και καθοδηγεί τον πολίτη σε κάθε του «βήμα».
Μεταξύ αυτών των ανθρώπων, πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραματίζουν οι 2.200 επισκέπτες υγείας, στην συντριπτική τους πλειονότητα γυναίκες (άρα ουσιαστικά «επισκέπτριες υγείας») που εργάζονται στα κέντρα υγείας, τα ΤΟΜΥ, τις ΚΟΜΥ, σε όλη την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, τους ΟΤΑ (δημοτικές δομές και υπηρεσίες) και στέκονται δίπλα στον πολίτη για την παροχή υπηρεσιών υγείας, εστιάζοντας κυρίως στις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού όπως είναι οι μονογονεϊκές οικογένειες, οι ηλικιωμένοι και οι μειονοτικοί πληθυσμοί.
Όπως εξηγεί η πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Επισκεπτών Υγείας Μαρία Σακουφάκη, οι επισκέπτες υγείας συνέβαλαν καθοριστικά στην εκστρατεία εμβολιασμού κατά της covid 19 και συμμετέχουν στα εμβολιαστικά προγράμματα και τα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου, φέρνοντας ακόμα και τις υπηρεσίες περίθαλψης στην πόρτα του πολίτη. Η συμβολή τους στον εμβολιασμό υλοποιείται στα Κέντρα Υγείας, τις κινητές μονάδες υγείας, τις κοινοτικές δομές, τις αίθουσες των δημαρχείων, τα πολιτιστικά κέντρα και τα σχολεία, όπου για παράδειγμα σε παλαιότερες δεκαετίες διενεργούνταν εκεί από επισκέπτες υγείας το μαντού για τη φυματίωση στους μαθητές.
Κατ’ οίκον υπηρεσίες φροντίδας υγείας προσφέρουν οι επισκέπτες υγείας μετά από παραπεμπτικό του οικογενειακού γιατρού ή αίτημα του ίδιου του πολίτη (που μπορεί να καλέσει απευθείας στο Κέντρο Υγείας και να ζητήσει βοήθεια) και όταν βρίσκονται στο οικείο περιβάλλον του πολίτη παρέχουν πρωτίστως υποστήριξη και καθοδήγηση. Αυτό σημαίνει ότι εντοπίζουν-για παράδειγμα- αν ένα περιβάλλον είναι ευάλωτο, αν μια γυναίκα που μεγαλώνει μόνη της τα παιδιά της δεν διαθέτει στήριξη και χρειάζεται για παράδειγμα εκπαίδευση στον θηλασμό ή στην φροντίδα του μωρού (στο μπάνιο ή το τάισμά του), αν ένας ηλικιωμένος, που έχει και κινητικά προβλήματα και δεν μετακινείται εύκολα είναι παραμελημένος από την οικογένειά του και αν υπάρχουν ψυχικά προβλήματα σε κάποιο μέλος της οικογένειας. Ειδικά τα τελευταία χρόνια με την αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας, της βίας μεταξύ των ανηλίκων και του μπούλινγκ, η συμβολή των επισκεπτών Υγείας στην πρόληψη και την καταπολέμηση τέτοιων φαινομένων είναι καταλυτική.
Οι επισκέπτες υγείας δεν παρέχουν νοσοκομειακού τύπου φροντίδα στο σπίτι. Έτσι, δεν κάνουν ενέσεις, ούτε κατ’ οίκον εμβολιασμούς. Αν βρεθούν στο σπίτι ενός ηλικιωμένου διαβητικού, θα τον ζυγίσουν, θα τον φέρουν σε επαφή με το Ιατρείο Διαβήτη και το Ιατρείο Διαβητικού Ποδιού, για να διασφαλίσουν ότι ο ασθενής θα παίρνει την αγωγή του και θα κάνει τις πρέπουσες εξετάσεις.
Από την δική της μεριά η γενική γραμματέας του Πανελλήνιου Συλλόγου Επισκεπτών Υγείας Δέσποινα Τοπάλη, επισημαίνει ότι οι 2.200 επισκέπτες υγείας δεν επαρκούν για τις ανάγκες της επικράτειας και απαιτείται περαιτέρω στελέχωση των ΤΟΜΥ, των ΚΟΜΥ και των Κέντρων Υγείας με εργαζόμενους του κλάδου. Παράλληλα, πάγιο αίτημα του Πανελλήνιου Συλλόγου Επισκεπτών Υγείας είναι η διοικητική ένταξη των ΤΟΜΥ και των ΚΟΜΥ στο ΕΣΥ, ώστε να διασφαλιστούν οι επισκέπτες υγείας μακροπρόθεσμα, ανεξάρτητα από το αν η μισθοδοσία τους θα καλύπτεται από το τρέχον ΕΣΠΑ, το Ταμείο Ανάκαμψης ή τον κρατικό Προϋπολογισμό. Στη δεδομένη συγκυρία για παράδειγμα τα ΤΟΜΥ χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα ΕΣΠΑ.
Οι εργαζόμενοι αυτού το κλάδου σπουδάζουν στην Σχολή Δημόσιας και Κοινοτικής Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής (ΠΑΔΑ), στην οποία περνούν από το Πεδίο Επιστημών Υγείας αλλά στην συνείδηση του κοινού, το επάγγελμά τους δεν είναι διασαφηνισμένο και πολλοί συμπολίτες μας τους συγχέουν με τους ιατρικούς επισκέπτες των φαρμακευτικών εταιριών. Ο ρόλος τους πάντως είναι κομβικής σημασίας ειδικά στην Περιφέρεια (που οι κοινωνίες είναι πιο υποστηρικτικές) και υπάρχει μεγάλη προσέλευση στα κέντρα υγείας, τα ΤΟΜΥ και τις ΚΟΜΥ από μειονοτικούς πληθυσμούς (όπως είναι για παράδειγμα και οι Πομάκοι στην Ξάνθη).
Το κράτος μέσω της γενικής γραμματέως Δημόσιας υγείας Μαρίας Χριστίνας Κράββαρη, που πρόσφατα ανέλαβε τα καθήκοντά της, υποσχέθηκε ότι η πόρτα του υπουργείου Υγείας είναι ανοικτή για την συζήτηση των αιτημάτων του Πανελλήνιου Συλλόγου και υπογράμμισε ότι οι Επισκέπτες Υγείας αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας των πολιτών.
