Ροή
Αλλαγή σελίδας στην κοστολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών στα νοσοκομεία φέρνει το σύστημα DRG (Diagnosis Related Groups – Σύστημα Διαγνωστικά Ομοιογενών Ομάδων). Το νέο μοντέλο, που διαδέχεται τα Κοινά Ενοποιημένα Νοσήλια (ΚΕΝ), εφαρμόζεται ήδη σε αρκετά ελληνικά νοσοκομεία, ενώ πρόκειται να επεκταθεί σε όλα τα νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας με την έκδοση της σχετικής ΚΥΑ, η οποία αναμένεται άμεσα.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Insider, ο πρόεδρος του Κέντρου Τεκμηρίωσης και Κοστολόγησης Νοσοκομειακών Υπηρεσιών (ΚΕ.ΤΕ.Κ.Ν.Υ.) – Ελληνικού Ινστιτούτου DRG, Δρ Παντελής Μεσσαρόπουλος, MD, Msc, PhD, εξηγεί πώς λειτουργεί το νέο σύστημα, τι έχει δείξει η εμπειρία από τη μέχρι τώρα εφαρμογή του, ποια είναι τα πλεονεκτήματά του και ποιες είναι οι αδυναμίες του. Παράλληλα, αναφέρεται στο πώς επιδρά στην ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών και στη διαχείριση των οικονομικών πόρων καθώς και στις προσδοκίες από τη χρήση του.
- Κύριε Μεσσαρόπουλε, βρισκόμαστε στην τελική ευθεία για την εφαρμογή του νέου συστήματος κοστολόγησης υπηρεσιών των νοσοκομείων. Τι ακριβώς είναι το σύστημα DRG και ποιος είναι ο στόχος του;
- Το Σύστημα DRG είναι ένα σύστημα ταξινόμησης νοσηλειών, ομαδοποιεί δηλαδή νοσηλείες που έχουν κοινά χαρακτηριστικά ώστε να μπορέσουν να κοστολογηθούν. Μία σειρά αναγκαίων πληροφοριών, όπως η κύρια διάγνωση, δευτερεύουσες διαγνώσεις και συννοσηρότητες, ιατρικές πράξεις, ώρες μηχανικού αερισμού για τους ασθενείς που νοσηλεύονται σε ΜΕΘ και τύπος εισαγωγής, εισάγονται στον ηλεκτρονικό φάκελο νοσηλείας του ασθενούς. Ο ηλεκτρονικός φάκελος υγείας του ασθενούς έχει διασυνδεθεί με το ειδικό λογισμικό του ΚΕΤΕΚΝΥ, το οποίο με τη σειρά του εξάγει αυτόματα το τελικό κοστολογημένο DRG. Το σύστημα DRG έχει τα εξής 4 βασικά χαρακτηριστικά:(1) βασίζεται στη συστηματική συλλογή δεδομένων από τον ιατρικό και διοικητικό φάκελο ασθενών κατά την έξοδό τους από το νοσοκομείο, με σκοπό (2) την ταξινόμησή τους σε έναν διαχειρίσιμο αριθμό ομάδων (δηλαδή τα DRG), (3) οι οποίες είναι ιατρικά ουσιώδεις και ομοιογενείς και (4) προσομοιάζουν σε επίπεδο χρήσης πόρων.
Στόχος όλων των συστημάτων DRG είναι καταρχήν η μέτρηση του παραγόμενου έργου των Νοσοκομείων καθώς και η δικαιότερη κατανομή των διαθεσίμων πόρων. Σε όλες τις χώρες που έχουν εφαρμοστεί σύγχρονα συστήματα DRG έχει επιτευχθεί μείωση του κόστους, με ταυτόχρονη αύξηση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Στόχος οποιουδήποτε συστήματος που εφαρμόζεται στον χώρο της Υγείας είναι η βελτίωση της υγείας των ασθενών καθώς και η βελτίωση του περιβάλλοντος εργασίας των επαγγελματιών υγείας.
- Πότε ξεκίνησε η εφαρμογή του σε παγκόσμιο επίπεδο και σε πόσες χώρες εφαρμόζεται σήμερα;
- Το σύστημα DRG αναπτύχθηκε και εφαρμόστηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες τη δεκαετία του ‘70 (Robert Fetter - John D. Thompson, Πανεπιστήμιο Yale), με θεαματικά αποτελέσματα ως προς την αναβάθμιση των παροχών υγείας και την αποτελεσματικότητα κάλυψης των δαπανών του συστήματος υγείας (Centers for Medicare and Medicaid Services (CMS), HHS 2006;2008; 2009). Μετά τις τροποποιήσεις που ενσωμάτωσε μέχρι το 1983 που έλαβε την τελική του μορφή, θεωρήθηκε πρότυπο σύστημα αποζημίωσης νοσοκομειακών υπηρεσιών και, σταδιακά, υιοθετήθηκε από πολλά άλλα συστήματα υγείας. Πλέον, εφαρμόζεται σχεδόν στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες όπως Αυστραλία, Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Πορτογαλία, Αυστρία, Ελβετία, Εσθονία, Φιλανδία, Γαλλία, Ιρλανδία, Ολλανδία, Πολωνία, Ισπανία, Σουηδία, Κύπρος, Μάλτα, Σλοβενία κ.α.
- Σε πόσα νοσοκομεία εφαρμόζεται πιλοτικά στην Ελλάδα; Πότε αναμένεται να επεκταθεί η χρήση του σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας;
- Αυτή τη στιγμή δεν μιλάμε για πιλοτική εφαρμογή, καθώς ένας μεγάλος αριθμός Δημόσιων Νοσοκομείων (18) αλλά και Ιδιωτικών Κλινικών (6) είχε ενταχθεί σε πιλοτική εφαρμογή από το 2018, με σκοπό να αντληθούν στοιχεία ώστε να παραμετροποιηθεί το ειδικό λογισμικό που προμηθεύτηκε το ΚΕΤΕΚΝΥ από το Γερμανικό Ινστιτούτο DRG, μέσω ευρωπαϊκής χρηματοδότησης.
Από το 2021 ολόκληρη η 7η ΥΠΕ και από το 2022 ολόκληρη η 3η ΥΠΕ καθώς και το Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ από την 4η ΥΠΕ, το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας, το Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας, το Γενικό Νοσοκομείο Βόλου από την 5η ΥΠΕ, το Γενικό Νοσοκομείο Σύρου και το Θριάσιο Νοσοκομείο από την 2η ΥΠΕ, το Νοσοκομείο Κο1ργιαλένειο – Μπενάκειο Ε.Ε.Σ και το Νοσοκομείο Ανδρέας Συγγρός από την 1η ΥΠΕ, έχουν ενταχθεί πλήρως στο σύστημα DRG. Αναμένεται η υπογραφή της ΚΥΑ για την πλήρη ένταξη όλων των Νοσοκομείων της χώρας εντός του μήνα. Το ΚΕΤΕΚΝΥ μαζί με το Υπουργείο Υγείας, τις Υγειονομικές Περιφέρειες και τον ΕΟΠΥΥ έχει προχωρήσει σε όλες τις απαιτούμενες αλλαγές, ώστε να ενταχθούν τα Νοσοκομεία στο νέο σύστημα κοστολόγησης.
- Ο ιδιωτικός τομέας θα συμπεριληφθεί εξαρχής ή σε δεύτερο χρόνο;
- Με την έκδοση της ΚΥΑ (εντός του μήνα) εντάσσονται στο νέο σύστημα κοστολόγησης όλα τα νοσοκομεία της χώρας, σε καθεστώς ουδέτερου προϋπολογισμού, ενώ οι δύο ήδη ενταγμένες ΥΠΕ (7η και 3η) εισέρχονται σε καθεστώς αποζημίωσης με DRG. Αρχές του 2024 όλα τα Νοσοκομεία της χώρας εντάσσονται σε καθεστώς αποζημίωσης με DRG κάτι που σημαίνει ότι ο ΕΟΠΥΥ θα λειτουργεί πλέον με μοναδικό σύστημα αποζημίωσης το σύστημα DRG.
- Ποια είναι τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματα των DRG's, σε σχέση με τα ΚΕΝ;
- Tα KEN:
• Βασίστηκαν σε μια αντιγραφή ενός συστήματος χωρίς δυνατότητα συνεχούς προσαρμογής του εργαλείου σε νέα δεδομένα
• Αδυναμία συστήματος να καταλήξει αυτόματα σε ένα και μοναδικό ΚΕΝ
• Αναντιστοιχία μεταξύ κόστους νοσηλείας και τιμής ΚΕN, αλλά και Μέσης Διάρκειας Νοσηλείας
• Δεν λαμβάνουν υπόψη το μείγμα των περιστατικών, τις μεταβολές κόστους και κλινικής πρακτικής
• Ανυπαρξία εύχρηστων οδηγιών, εκπαίδευσης
• Ανεπαρκής εξοικείωση, προετοιμασία και κωδικοποίηση
• Μη ύπαρξη ειδικού φορέα για την συντήρηση και εκσυγχρονισμό του συστήματος – το σύστημα κοστολόγησης πρέπει να είναι δυναμικό
Τα DRG:
• Χρηματοδότηση των νοσοκομείων βάσει της δραστηριότητάς, τους δίκαιη και ορθολογική κατανομή πόρων
• Μέτρηση της νοσοκομειακής δραστηριότητας («παραγόμενο έργο») και benchmarking (σ.σ. συγκριτική αξιολόγηση)
• Ενίσχυση της διαφάνειας
• Σχεδιασμός και τεκμηριωμένη λήψη αποφάσεων
• Βελτίωση της αποδοτικότητας
• Έγκαιρη τιμολόγηση, απλοποίηση διαδικασιών και μείωση γραφειοκρατίας
• Δυναμικό σύστημα το οποίο εξελίσσεται και γίνεται δικαιότερο
• Ψηφιακός μετασχηματισμός, καθιέρωση ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου
- Η βιβλιογραφία έχει αναδείξει ορισμένες αδυναμίες του συστήματος. Ποιες είναι αυτές και τι δικλείδες ασφαλείας υπάρχουν;
- Στα πρώτα χρόνια έναρξης λειτουργίας του συστήματος όλες οι χώρες αντιμετώπισαν προβλήματα υπο – κωδικοποίησης των περιστατικών (τουλάχιστον 5 χρόνια), λόγω μη επαρκούς εκπαίδευσης και αδυναμίας ελέγχων από τους παρόχους. Τα επόμενα χρόνια λόγω γνώσης του συστήματος παρατηρήθηκαν φαινόμενα υπερ – κωδικοποίησης, με σκοπό να «ξεγελαστεί» το σύστημα. Το ΚΕΤΕΚΝΥ, μελετώντας την διεθνή βιβλιογραφία και θέλοντας να μειώσει τον χρόνο «κακής» κωδικοποίησης, προχώρησε σε ευρύτατες εκπαιδεύσεις, όχι μόνο του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού αλλά και διοικητικών με στόχο την γνωριμία με το σύστημα καθώς και την εκμάθηση των κατευθυντήριων οδηγιών κωδικοποίησης από τους χρήστες. Πέραν των διαδικτυακών ή δια ζώσης συνεχόμενων εκπαιδεύσεων το ΚΕΤΕΚΝΥ έχει δημιουργήσει πλατφόρμα ασύγχρονης εκπαίδευσης για την συνεχιζόμενη εκπαίδευση των χρηστών. Επίσης, το ΚΕΤΕΚΝΥ, εντός του έτους, προχωράει στην κατάρτιση και πιστοποίηση 4.200 κωδικοποιητών μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Τέλος, μέχρι το τέλος Δεκέμβριου και μέσω του τρέχοντος ΕΣΠΑ, προχωράει στον έλεγχο της ιατρικής κωδικοποίησης όλων των περιστατικών της 7ης ΥΠΕ, μέσω ειδικής πλατφόρμας ελέγχων και τεχνητής νοημοσύνης, με στόχο την βελτίωση της κωδικοποίησης αλλά και στοχευμένων εκπαιδεύσεων όπου παραστεί ανάγκη.
Είναι σημαντικό να τονιστεί πως όλα τα συστήματα καθορίζονται από την είσοδο αξιόπιστης πληροφορίας. Γι’ αυτό το λόγο το ΚΕΤΕΚΝΥ χρησιμοποιεί σύγχρονα, καινοτόμα εργαλεία με στόχο την διασφάλιση αξιόπιστης πληροφορίας (διασύνδεση ιατρικού φακέλου, flags, medical coding auditing).
- Έχει το σύστημα επίδραση στην ποιότητα της παρεχόμενης ιατρικής φροντίδας; Αν ναι, ποιο είναι το αποτύπωμα;
- Στόχος όλων των συστημάτων πρέπει να είναι η αναβάθμιση των υπηρεσιών και η καλύτερη υγεία των ασθενών, διασφαλίζοντας πάντα καλύτερες συνθήκες στους επαγγελματίες υγείας για να προσφέρουν ποιοτικότερες υπηρεσίες. Εξαρχής, το ΚΕΤΕΚΝΥ κινήθηκε με γνώμονα την βελτίωση των υπηρεσιών. Για τον λόγο αυτό όλα τα Νοσοκομεία τα οποία εντάχθηκαν και εντάσσονται στο σύστημα DRG, εκτός από την αναβάθμιση των πληροφοριακών τους συστημάτων και την απόκτηση ψηφιακής ωριμότητας, βελτίωσαν αρκετές διαδικασίες, οι οποίες αφορούν στη ροή του ασθενούς μέσα στο σύστημα.
- Πόσο αναμένεται να διαρκέσει η μετάβαση από το ένα σύστημα στο άλλο και τι προβλήματα ενδέχεται να δημιουργηθούν στη λειτουργία των νοσοκομείων στο στάδιο αυτό; Υπάρχει πρόβλεψη για τον περιορισμό τους;
- Η μετάβαση στο νέο σύστημα θα διαρκέσει μέχρι τις αρχές του 2024, οπότε και όλα τα Νοσοκομεία θα ενταχθούν σε καθεστώς αποζημίωσης με DRG. Η στάθμιση και προτυποποίηση συγκεκριμένων διαδικασιών από το ΚΕΤΕΚΝΥ έχει μειώσει στο ελάχιστο τα προβλήματα που μπορεί να επιφέρει η εφαρμογή ενός νέου συστήματος κοστολόγησης.
- Πώς αναμένεται να επηρεάσει η εφαρμογή του συστήματος τη χρηματοδότηση και τη διαχείριση των διαθέσιμων πόρων των νοσοκομείων;
- Τα DRG δεν αποτελούν ένα εργαλείο για τη μείωση ή περικοπή πόρων στα νοσοκομεία, αλλά διαθέτουν τους πόρους που ήδη υπάρχουν με δικαιότερο τρόπο. Το ΚΕΤΕΚΝΥ έχει, επίσης, προβλέψει την πριμοδότηση νησιωτικών Νοσοκομείων η Νοσοκομείων σε απομακρυσμένες περιοχές μέσω της θέσπισης ειδικής μεταβλητής για τη στήριξη Νοσοκομείων, όπου αυτό επιβάλλεται.
- Ποιες είναι οι προσδοκίες από την πλήρη εφαρμογή του συστήματος και πότε αναμένονται απτά αποτελέσματα;
- Οι προσδοκίες μας είναι:
• Χρηματοδότηση των νοσοκομείων βάσει της δραστηριότητάς τους, δίκαιη και ορθολογική κατανομή πόρων
• Μέτρηση της νοσοκομειακής δραστηριότητας («παραγόμενο έργο») και benchmarking
• Ενίσχυση της διαφάνειας
• Σχεδιασμός και τεκμηριωμένη λήψη αποφάσεων
• Βελτίωση της αποδοτικότητας
• Έγκαιρη τιμολόγηση, απλοποίηση διαδικασιών και μείωση γραφειοκρατίας
• Δυναμικό σύστημα το οποίο εξελίσσεται και γίνεται δικαιότερο
• Ψηφιακός μετασχηματισμός, καθιέρωση ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου
Μέσω ειδικής εφαρμογής συλλογής δεδομένων τα πρώτα αποτελέσματα ήδη φαίνονται και μπορούν να αξιοποιηθούν άμεσα. Επίσης, ήδη τα Νοσοκομεία που έχουν ενσωματωθεί έχουν προχωρήσει σε αξιοποίηση ηλεκτρονικού φακέλου ασθενούς και κατάργηση φυσικού αρχείου προς τον ΕΟΠΥΥ.
