Προς ένα πιο βιώσιμο μοντέλο λειτουργίας κινούνται σταδιακά τα ελληνικά ξενοδοχεία, σε μια χώρα όπου η βιωσιμότητα δεν είναι πολυτέλεια αλλά απόλυτα επιτακτική ανάγκη.
Μάλιστα, ο κλάδος της φιλοξενίας κατέχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην προσπάθεια να κερδηθεί το κρίσιμο στοίχημα της βιωσιμότητας και αυτό αποτέλεσε το θέμα του συνεδρίου που πραγματοποιήθηκε στη Ρόδο, από το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο της Ελλάδος και την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.
Στο πλαίσιο του συνεδρίου παρουσιάστηκε η έρευνα του ΙΤΕΠ με τίτλο «ESG - Βιωσιμότητα του Ξενοδοχειακού Κλάδου», από τον Δρ. Γεώργιο Πετράκο, Καθηγητή Ποσοτικών Μεθόδων & Η/Υ, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Γενικό Διευθυντή του ΙΤΕΠ. Όπως προκύπτει, το 2024 οι επενδύσεις των ελληνικών ξενοδοχείων ξεπέρασαν το 1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 200 εκατ. ευρώ (ή το 19%) αφορούν σε δράσεις βιωσιμότητας.
Ο δρόμος για το καλύτερο αύριο περνάει από τη βιωσιμότητα, δήλωσε ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Αλέξανδρος Βασιλικός, σημειώνοντας ότι η βιωσιμότητα δεν ειναι επιλογή ειναι επιτακτική ανάγκη και έχει τρεις θεμελιώδεις προϋποθέσεις:
- Χρηματοδοτικοί πόροι και εργαλεία
- Συνεργασία
- Όραμα
«Η φιλοξενία ειναι Ελλάδα», είπε χαρακτηριστικά, δίνει αξία και ειναι το δυνατό χαρτί της Ελλάδας.
Από την πλευρά του, ο Ευρωπαίος Επίτροπος Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού, Απόστολος Τζιτζικώστας, έκανε λόγο για μια ολοκληρωμένη και συνεκτική στρατηγική για τη βιώσιμη ανάπτυξη του τουρισμού η οποία θα παρουσιαστεί το 2026 από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Θα είναι η πρώτη πραγματικά κοινή και αληθινά ευρωπαϊκή στρατηγική για τον τουρισμό, τόνισε, επισημαίνοντας πως «οι κορυφαίοι μας στόχοι είναι να ενισχύσουμε την αυθεντικότητα της τουριστικής εμπειρίας, να προστατέψουμε τη φυσική και πολιτιστική μας κληρονομιά, να ενισχύσουμε τις τοπικές μας επιχειρήσεις και να ωφελούνται πραγματικά οι κοινωνικές κοινωνίες».
Υποδομές και δράσεις των ξενοδοχείων
Το 72,5% των ξενοδοχείων έχει θέσει στόχους μείωσης της ενεργειακής κατανάλωσης, ενώ το 60,4% των ξενοδόχων θέτει στόχους για μείωση της κατανάλωσης νερού.
Σε επίπεδο θέρμανσης-ψύξης, 74,1% χρησιμοποιεί Α/C Συστήματα Υψηλής Ενεργειακής Κλάσης, το 36,2% αυτόνομη ρύθμιση θερμοκρασίας στα δωμάτια, το 21,9% αντλίες θερμότητας, το 6,8% ενεργειακά τζάκια δωμάτια/κοινόχρηστους χώρους και το 1,7% CHP (Σύστημα Συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας – ψύξης).
Παράλληλα, οι ενεργειακές υποδομές αφορούν:
- 54,4% Ενεργειακά Κουφώματα
- 50,2% Ενεργειακά Τζάμια
- 48,7% Τέντες/ Σκίαστρα
- 36,2% Θερμομόνωση τοίχων και ταρατσών
- 15,7% Σταθμοί Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων
- 13,6% Χρήση Ηλεκτρικών Οχημάτων
Όπως επισημαίνεται στην έρευνα, το ποσοστό των ξενοδοχείων που διαθέτουν σταθμό φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων αυξήθηκε στο 15,7% το 2024 από 5,3% το 2020, με την προσέλκυση περιβαλλοντικά συνειδητοποιημένων επισκεπτών να αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Στον τομέα της ανακύκλωσης, το 61,3% των ξενοδοχείων ανακυκλώνει χαρτί, 61% πλαστικό και 60% μπαταρίες, ενώ το 45,9% των ξενοδοχείων υλοποιεί προγράμματα εκπαίδευσης, επιμόρφωσης και ευαισθητοποίησης των εργαζομένων σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις αναφορικά με την ανακύκλωση.
Επίσης, σε ποσοστό 30,3% τα ελληνικά ξενοδοχεία υλοποιούν δράσεις για την ενημέρωση των επισκεπτών για τις δυνατότητες που τους παρέχει το ξενοδοχείο ώστε να ελαχιστοποιήσουν το ανθρακικό αποτύπωμα των διακοπών τους και να ωφελήσουν την τοπική κοινωνία και το φυσικό περιβάλλον.
Η έρευνα καταγράφει πως σε όλες τις κατηγορίες ξενοδοχείων τα επίπεδα ευαισθητοποίησης είναι υψηλά, ωστόσο η πρόοδος κυρίως σε τεχνολογικό επίπεδο είναι ανομοιογενής, καθώς τα μεγάλα και υψηλής κατηγορίας ξενοδοχεία, σε υψηλά ποσοστά, προχωρούν με σημαντικές επενδύσεις σε νέες τεχνολογίες και συστήματα για την μέτρηση και την υλοποίηση των στόχων τους σχετικά με τη βιωσιμότητα. Αντίθετα, τα μικρότερα και χαμηλότερης κατηγορίας ξενοδοχεία προτιμούν άμεσες, ορατές και οικονομικά αποδοτικές λύσεις, ενώ πιο τεχνικά απαιτητικά έργα και επενδύσεις εφαρμόζονται περιορισμένα.
Διαφορετικές ταχύτητες στην ενεργειακή διαχείριση
Βάσει των 4 κατηγοριών ενεργειακής απόδοσης, Energy Profs (8%) αποδεικνύονται κυρίως τα ξενοδοχεία 4ης και 5ης κατηγορίας καθώς χρησιμοποιούν εξειδικευμένα εργαλεία και μεθόδους. Οι πολυσχιδείς (32%) δίνουν έμφαση στην ηλιακή ενέργεια και τα συστήματα ελέγχου (κάρτες ενεργοποίησης, παγίδες παραθύρων για AC) και είναι κυρίως 3ης και 4ης κατηγορίας.
Η πλειοψηφία των ξενοδοχείων, με 90% μικρά/οικογενειακά ξενοδοχεία 1ης & 2ης κατηγορίας χαρακτηρίζονται αδιάφοροι/εποχικοί (37%) και χρησιμοποιούν μόνο ηλιακό θερμοσίφωνα, ενώ οι μικρο-επενδυτές (23%) βασίζονται σε παραδοσιακά καύσιμα (Diesel, Βενζίνη, Τζάκι) με κάποιες αναβαθμίσεις και βρίσκονται συχνότερα σε μεγαλύτερα υψόμετρα.
Σύμφωνα με το ΙΤΕΠ, αυτή η ανομοιογένεια υπογραμμίζει την άμεση ανάγκη για ενημέρωση και επιμόρφωση, για κίνητρα και επιδοτήσεις σε έργα τεχνολογικής αναβάθμισης με στόχο τη βιώσιμη ανέλιξή τους, και για στρατηγική υποστήριξη από την πολιτεία και τους τοπικούς φορείς.
Ρόδος: Ο πρώτος βιώσιμος τουριστικός προορισμός στον κόσμο
Ο τουρισμός και η δημογραφική άνθιση του νοτίου Αιγαίου δεν είναι αποτέλεσμα συγκυρίας, είναι αποτέλεσμα της αισιοδοξίας που δίνει ο κλάδος της φιλοξενίας, επεσήμανε ο πρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος (ΕΝΠΕ) και Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος.
Τα στοιχήματα στον κλάδο της φιλοξενίας δεν είναι μόνο ποσοτικά αλλά και ποιοτικά. Η Ρόδος είναι η μόνη περιοχή στην Ελλάδα με αύξηση στον πληθυσμό, ενώ όλοι οι ποιοτικοί δείκτες της περιοχής είναι εξαιρετικοί, τόνισε, σημειώνοντας ότι είναι η μόνη περιοχή που έχει ξεκινήσει δειλά αλλα σταθερά την αντιστροφή του brain drain της προηγούμενης δεκαετίας των μνημονίων.
«Στο νότιο Αιγαίο ζούμε και αναπνέουμε από τον κλάδο της φιλοξενίας, καταλαβαίνουμε πολύ καλά και τις προκλήσεις αυτής της εποχής που έχουν να κάνουν με την κλιματική αλλαγή, με το περιβάλλον, με την κοινωνική συνοχή. Δεν σχεδιάζουμε για τη σεζόν που έρχεται, τη σεζόν που φεύγει, σχεδιάζουμε για ένα μέλλον πιο έξυπνο, πιο ανθεκτικό, πιο δίκαιο, με ωριμότητα, με υπευθυνότητα, ξεκινώντας από πολύ μικρά ίσως παραδείγματα, όπως αυτό της Αστυπάλαιας, πηγαίνοντας σε λίγο πιο φιλόδοξα όπως αυτό της Χάλκης, σε ακόμα πιο φιλόδοξα όπως αυτο της Τήλου», είπε.
«Αποκομίζοντας όλη αυτή την εμπειρία ερχόμαστε στη Ρόδο, στο τέταρτο κατά σειρά μεγάλο σχέδιό μας που έχει να κάνει με τον μετασχηματισμό αυτού του πάρα πολύ μεγάλου τουριστικού προορισμού σε βιώσιμο. Στον πρώτο βιώσιμο τουριστικό προορισμό στον κόσμο αυτού του μεγέθους», συμπλήρωσε.
Ο κ. Χατζημάρκος κατέληξε πως ο μόνος τρόπος και ο μόνος δρόμος για ένα βιώσιμο αύριο είναι η προσπάθεια να ειναι συλλογική, αναφερόμενος σε απίθανες επιθέσεις που δέχεται ο κλάδος της φιλοξενίας και τρομακτική στοχοποίηση.
