Από μηδενική βάση θα επανεξεταστούν όλες οι επιδοματικές παροχές και οι δικαιούχοι τους, προκειμένου να καταρτιστεί το Εθνικό Μητρώο Παροχών και Ενισχύσεων. Η πιλοτική λειτουργία του Μητρώου θα ξεκινήσει εντός του 2025, θα ενσωματωθεί σε πλατφόρμα gov.gr, υπό την εποπτεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) και θα διασυνδεθεί με το TAXISnet για διασταυρώσεις εισοδημάτων/περιουσίας.
Στόχος είναι η καταγραφή όλων των δικαιούχων των παροχών σε μια κεντρική βάση, η οποία θα επιτρέπει τη διενέργεια ελέγχων σε πολίτες που δεν δικαιολογεί το εισοδηματικό και περιουσιακό τους προφίλ τη χορήγηση πολλαπλών επιδομάτων.
H αναμόρφωση του συνόλου της προνοιακής πολιτικής αναμένεται να οδηγήσει σε γενναίες αυξήσεις σε ορισμένα δημοφιλή επιδόματα, αλλά και σε μείωση των δικαιούχων (με τους «κόφτες» εισοδήματος) προκειμένου να υπάρξει διαφάνεια και εξορθολογισμός των δαπανών και τα χρήματα να διατεθούν σε αυτούς που πραγματικά το έχουν ανάγκη.
Το νέο Μητρώο θα «παρακολουθεί» τα κρατικά επιδόματα και τις κοινωνικές ενισχύσεις που χορηγεί το Δημόσιο, προκειμένου να περιοριστούν σημαντικά τα περιθώρια για διπλές ή αδικαιολόγητες παροχές. Με αυτή τη δομική αναμόρφωση της προνοιακής πολιτικής, ο κάθε δικαιούχος θα διαθέτει «ψηφιακό προφίλ παροχών», με καταγεγραμμένα όλα τα επιδόματα που λαμβάνει, ανεξαρτήτως προέλευσης.
Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται πως θα διορθωθούν αδικίες που υφίστανται σήμερα, όπου δικαιούχοι λαμβάνουν πολλά και αλληλοεπικαλυπτόμενα επιδόματα και θα ενισχυθούν στοχευμένες κατηγορίες, όπως για παράδειγμα οι οικογένειες, η στήριξη των οποίων αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο των φετινών ανακοινώσεων του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ.
Σημειώνεται πως η Ελλάδα κατέχει την προτελευταία θέση στη λίστα με τις χώρες της ΕΕ όσον αφορά τις δαπάνες για οικογενειακά επιδόματα, σύμφωνα με την Εurostat.
Οι χώρες της ΕΕ δαπάνησαν κατά μέσο όρο 830 ευρώ ανά άτομο σε οικογενειακά επιδόματα, σημειώνοντας αύξηση 46,7% την τελευταία δεκαετία (από 566 ευρώ το 2012).
Οι χώρες με τις υψηλότερες δαπάνες ήταν το Λουξεμβούργο (3.789 ευρώ), η Δανία (1.878 ευρώ) και η Γερμανία (1.616 ευρώ). Στον αντίποδα, οι χαμηλότερες δαπάνες δόθηκαν σε Βουλγαρία (211 ευρώ), Ελλάδα (264 ευρώ) και Κύπρο (277 ευρώ).
Τι θα αλλάξει
Στο μικροσκόπιο των κυβερνητικών σχεδιασμών μπαίνει η αναδιαμόρφωση των παροχών, τόσο ως προς το ύψος τους όσο και ως προς τα κριτήρια χορήγησης. Ήδη εξετάζεται η καθιέρωση ενιαίων εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων, με στόχο την ισότιμη μεταχείριση όλων των δικαιούχων.
Επί τάπητος θα βρεθεί και ενδεχόμενη συγχώνευση επιδομάτων που σήμερα δίνονται για την ίδια αιτία, όπως για παράδειγμα το επίδομα στέγασης (έως 210 ευρώ) και το επίδομα στεγαστικής συνδρομής (360 ευρώ) που λαμβάνουν οι ανασφάλιστοι υπερήλικες.
Ήδη για τους δικαιούχους κοινωνικής κατοικίας (ενοικίαση διαμερισμάτων με χαμηλό ενοίκιο) προβλέπεται η εξαίρεσή τους από τη λήψη των δύο αυτών επιδομάτων.
Κατά την πιλοτική φάση του Μητρώου, θα απογραφούν όλοι οι δικαιούχοι επιδομάτων και θα ελεγχθεί η πολλαπλή λήψη ενισχύσεων από το ίδιο άτομο. Η λίστα περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα παροχών, μεταξύ των οποίων:
- Επιδοτήσεις ανεργίας
- Επίδομα θέρμανσης
- Επιδόματα παιδιών και γέννησης
- Ενισχύσεις για ορεινές και μειονεκτικές περιοχές
- Επίδομα για ανασφάλιστους υπερήλικες
- Ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα
- Επιδόματα στέγασης
- Αναπηρικά επιδόματα και ενισχύσεις για χρόνιες παθήσεις.
