Tην επιστροφή των ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων S-400 ώστε να άρει ένα από τα σοβαρότερα αγκάθια στις σχέσεις της με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, εξετάζει η Τουρκία, ανοίγοντας τον δρόμο για την απόκτηση των αμερικανικών μαχητικών F-35. Το ζήτημα έθεσε ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν, σύμφωνα με το Bloomberg.
Ειδικότερα, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το ειδησεογραφικό πρακτορείο, ο Ερντογάν έθεσε το ζήτημα των S-400 στον Πούτιν κατά τη διάρκεια συνάντησής τους στο Τουρκμενιστάν την περασμένη εβδομάδα, μετά από αντίστοιχες συζητήσεις που είχαν προηγηθεί μεταξύ αξιωματούχων των δύο χωρών. Η κίνηση του Ερντογάν έρχεται σε συνέχεια της αυξανόμενης πίεσης από την Ουάσιγκτον προς την Άγκυρα να εγκαταλείψει την προηγμένη ρωσική τεχνολογία.
Η κατοχή των πυραύλων από την Τουρκία, καθώς και η επιθυμία της να επανενταχθεί στο πρόγραμμα των F-35, τέθηκαν και κατά τη συνάντηση του Ερντογάν με τον Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο τον Σεπτέμβριο. Ο στενός σύμμαχος του Αμερικανού προέδρου, Τομ Μπάρακ, πρέσβης των ΗΠΑ στην Τουρκία, δήλωσε νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι η Άγκυρα βρίσκεται πιο κοντά στο να εγκαταλείψει τους S-400, εκτιμώντας ότι το ζήτημα θα μπορούσε να επιλυθεί μέσα στους επόμενους τέσσερις έως έξι μήνες.
Η εγκατάλειψη του ρωσικού στρατιωτικού εξοπλισμού θα μπορούσε να βελτιώσει σημαντικά τις σχέσεις με τις ΗΠΑ, ανοίγοντας τον δρόμο για την άρση των αμερικανικών κυρώσεων εις βάρος της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας και για την πρόσβαση της Άγκυρας στα μαχητικά F-35, ανέφεραν οι ίδιες πηγές. Ανώτατος Τούρκος διπλωμάτης δήλωσε πρόσφατα ότι αναμένει την άρση των κυρώσεων εντός του επόμενου έτους.
Η Τουρκία αγόρασε το σύστημα σε μια περίοδο αποξένωσης από τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ, η οποία ξεκίνησε κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Μπαράκ Ομπάμα στις ΗΠΑ και εντάθηκε μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος κατά του Ερντογάν το 2016. Την ίδια περίοδο, η Άγκυρα επιδίωκε επίσης την αγορά των αμερικανικών πυραύλων Patriot, υποστηρίζοντας ωστόσο ότι η Ουάσιγκτον δεν είχε δεσμευτεί για την ολοκλήρωση της συμφωνίας.
Στέιτ Ντιπάρτμεντ: Αμετάβλητη η θέση μας για τους S-400
Σε επιστολή του, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ διεμήνυσε ότι «η θέση των ΗΠΑ σχετικά με την απόκτηση και τη συνεχιζόμενη κατοχή από την Τουρκία του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400 παραμένει αμετάβλητη». Υπενθυμίζεται ότι οι ΗΠΑ ζητούν από την Τουρκία να απαλλαγεί από τους ρωσικούς S-400 προκειμένου να επιστρέψει στο πρόγραμμα των F-35 από το οποίο εκδιώχθηκε το 2019, όταν απέκτησε τα ρωσικά συστήματα.
Η Ουάσιγκτον ενημερώσει επισήμως την τουρκική κυβέρνηση για το ισχύον νομικό και πολιτικό πλαίσιο που διέπει την απόκτηση ρωσικού αμυντικού εξοπλισμού και τις συνέπειες που συνεπάγονται για τη δυνατότητα προμήθειας των F-35 ενώ η κυβέρνηση Τραμπ έχει καταστήσει σαφή τη δυσαρέσκειά της για την προμήθεια των S-400 από την Άγκυρα, καθώς και για τις δεσμευτικές νομικές υποχρεώσεις που απορρέουν από την τροπολογία που υπάρχει στο νομοσχέδιο για τον αμυντικό προϋπολογισμό (NDAA) και νόμο CAATSA.
Τέλος, επισημάνθηκε ότι η αμυντική σχέση ΗΠΑ–Τουρκίας παραμένει ζωτικής σημασίας για τα συμφέροντα ασφαλείας τόσο των ΗΠΑ όσο και του ΝΑΤΟ. Στο ίδιο πλαίσιο, η επιστολή σημειώνει ότι η Τουρκία εξακολουθεί να αποτελεί σημαντικό σύμμαχο της Συμμαχίας, έχοντας συμβάλει, μεταξύ άλλων, με την ανάπτυξη μαχητικών F-16 για την υποστήριξη της αεροπορικής επιτήρησης του ΝΑΤΟ στις Βαλτικές χώρες, καθώς και με την ανάπτυξη τουρκικού αεροσκάφους AWACS στη Λιθουανία, στο πλαίσιο των μέτρων διασφάλισης του ΝΑΤΟ μετά την παραβίαση του λιθουανικού εναέριου χώρου από τη Ρωσία τον Σεπτέμβριο.
