Ροή
Παρόλη την έντονη αντιπαράθεση που διαφαίνεται στις σχέσεις των δύο χωρών, η συνάντηση που είχε εξαγγελθεί εδώ και καιρό έδειξε ότι οι δύο δυνάμεις θέλουν να κάνουν ένα λελογισμένο rapprochement, πάντα φροντίζοντας να δίνουν και τα απαραίτητα (λιγότερο ή περισσότερο) συμβολικά «χτυπήματα» για να διατηρείται το status quo. Πάντως, σε αυτόν τον γύρο κερδισμένη είναι η Ρωσία αφού τελικά οι ΗΠΑ θα παραιτηθούν -όπως όλα δείχνουν- από τις κυρώσεις απέναντι στην εταιρεία κατασκευής του ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου, Nord Stream ΙΙ, από την Αρκτική στη Γερμανία. Οι ΗΠΑ θα επιβάλουν κυρώσεις σε ορισμένες οντότητες που εμπλέκονται στην κατασκευή, αλλά σε μια έκθεση προς εστάλη προς το Κογκρέσο, ο Μπλίνκεν κατέληξε στο συμπέρασμα ότι παρόλο που η εταιρεία ενδέχεται να έχει παραβιάσει κανόνες που θα επέβαλαν την επιβολή κυρώσεων, το εθνικό συμφέρον των ΗΠΑ, τελικά επιβάλλει να μη γίνει αυτό.
Έχει μεγάλο συμβολισμό το γεγονός ότι οι δύο ισχυροί άνδρες της διεθνούς εξωτερικής πολιτικής επέλεξαν να συναντηθούν στο Αρκτικό Συμβούλιο, ένα φόρουμ που έχει αποκτήσει μεγάλο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια. Κάπου εδώ να θυμίσουμε ότι η περιοχή του Αρκτικού Κύκλου θα είναι το νέο θέατρο της αντιπαράθεσης μεταξύ ΗΠΑ, Ε.Ε. και Ρωσίας-Κίνας το επόμενο διάστημα. Οι λόγοι είναι κυρίως τα αποθέματα υδρογονανθράκων και σπάνιων γαιών και η εναλλακτική οδός για το εμπόριο μέσω της Βόρειας Θάλασσας. Ας μην ξεχνάμε επίσης, ότι μόλις πρόσφατα, η κλιματική αλλαγή και τα αποτελέσματά της στην Αρκτική, λόγω του λιωσίματος των πάγων, επέτρεψαν στη Ρωσία να ωθήσει γρηγορότερα και αποτελεσματικότερα το στρατό και το ναυτικό της εκεί, εκμεταλλευόμενη σταδιακά τις πρόσφατα ελευθερωμένες ναυτιλιακές θαλάσσιες ζώνες. Χοντρικά, αυτή τη στιγμή η Ρωσία έχει κηρύξει μεγάλο μέρος της Αρκτικής ως ρωσικό έδαφος.
Εκτός των γεωπολιτικών εξελίξεων, στο Συνέδριο του Αρκτικού Κύκλου, αυτή τη στιγμή προεδρεύει η Ισλανδία και το επόμενο διάστημα θα αναλάβει την προεδρία η Ρωσία. Άρα, η εικόνα ότι οι δύο υπερδυνάμεις προσπαθούν να ρίξουν «γέφυρες επικοινωνίας» πρέπει περισσότερο να μας κάνει να νιώθουμε καχύποπτοι παρά ασφαλείς.
Αβρότητες κι απειλές
Ο Μπλίνκεν ξεκίνησε αποκαλώντας τον Λαβρόφ με το μικρό του, Σεργκέι, για να απαντήσει αργότερα ο Λαβρόφ αποκαλώντας τον Τόνι. Στη συνέχεια οι λόγοι των δύο ανδρών ήταν σύντομοι και περιεκτικοί. «Υπάρχουν πολλοί τομείς στους οποίους τα συμφέροντά μας τέμνονται και αλληλεπικαλύπτονται και πιστεύουμε ότι μπορούμε να συνεργαστούμε και όντως να χτίσουμε πάνω σε αυτά τα συμφέροντα», είπε ο Μπλίνκεν, περιλαμβάνοντας στα συμφέροντα την αντιμετώπιση της πανδημίας και της κλιματικής αλλαγής, ενώ τόνισε στη συνέχεια ότι «επιδιώκουμε μια προβλέψιμη, σταθερή σχέση με τη Ρωσία». Πριν από αυτό βέβαια είχε φροντίσει να δηλώσει με στόμφο ότι οι δύο χώρες έχουν τις διαφορές τους και οι ΗΠΑ έχουν αποδείξει ότι «εάν η Ρωσία δρα επιθετικά εναντίον μας, οι συνεργάτες, οι σύμμαχοί μας, θα απαντήσουμε».
Ο Λαβρόφ, αγνοώντας επιδεικτικά την επιθετική ατάκα του Μπλίνκεν, δήλωσε ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να συζητήσει όλα τα θέματα που οι ΗΠΑ βάζουν στο τραπέζι: την πανδημία, την κλιματική αλλαγή, το Αφγανιστάν, την Κορέα και το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν χωρίς αποκλεισμούς. Επέμεινε να τονίζει ότι όλα τα παραπάνω έχουν συζητηθεί στις τηλεφωνικές επικοινωνίες μεταξύ Πούτιν και Μπάιντεν, κάτι που δείχνει ότι θα υπάρξουν σίγουρα εξελίξεις στο ζήτημα.
Πίσω από τις κουρτίνες κερδίζει έδαφος η Ρωσία
Η κλειστή συνάντηση των δύο ανδρών διήρκησε κάτι λιγότερο από δύο ώρες και τα αποτελέσματα είναι ενδιαφέροντα. Πέρα από τη μεγάλη είδηση για τον Nord Stream II, οι ΗΠΑ έκαναν διάβημα στη Ρωσία να απελευθερώσει δύο πολίτες των ΗΠΑ (τους Πωλ Ουέλαν και Τρέβορ Ριντ) που κρατούνται σε ρωσικές φυλακές για κατασκοπία και επίθεση σε αστυνομικούς, το οποίο από ότι φαίνεται θα αποβεί θετικό.
Οι ΗΠΑ, επίσης, επέδωσαν στη Ρωσία μια λίστα για ζητήματα προς διερεύνηση, που αφορούν την ανάγκη συμφωνίας για αποστρατιωτικοποίηση του Αρκτικού Κύκλου και οργάνωσης των θαλάσσιων διαδρομών. Οι ΗΠΑ (όπως κι η Ρωσία) διαβλέπουν να ωφεληθούν από τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής και το λιώσιμο των πάγων. Ήδη σε επίσημα fora οι ΗΠΑ κάνουν δηλώσεις περί «Αρκτικού Ωκεανού», ως του νέου πεδίου γεωπολιτικής σημασίας που αναδύεται.
Συνδυάζοντας την υποχώρηση των ΗΠΑ στο θέμα του Nord Stream II προς όφελος της συμμαχίας με τη Γερμανία, με τις εξελίξεις στον Αρκτικό Κύκλο, διαφαίνεται ότι για την ώρα η Ρωσία κερδίζει έδαφος, εφόσον δεν είναι εύκολο ούτε να πειστεί να αλλάξει τη θέση των στρατιωτικών δυνάμεων που έχει αναπτύξει και βεβαίως, οι συζητήσεις για τους κανόνες ναυσιπλοΐας στον αναδυόμενο Αρκτικό Ωκεανό περιλαμβάνουν πολλούς περισσότερους παίκτες. Φυσικά, οι εξελίξεις αυτές είναι έτσι μέχρι τον Ιούνιο, όπου και αναμένεται οι Πούτιν και Μπάιντεν να κάτσουν στο ίδιο τραπέζι. Μόνο που ως τότε ο Πούτιν ίσως έχει μαζέψει έναν - δύο άσους παραπάνω στο δικό του μανίκι.
φώτο: associated press
