Η κεφαλαιακή κατάσταση των ελληνικών τραπεζών αναμένεται να αποτελέσει ζήτημα τριβής μεταξύ του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και των Ευρωπαϊκών θεσμών στην επικείμενη τρίτη αξιολόγηση, με πηγές κοντά στη διαπραγμάτευση να αναφέρουν πως το ΔΝΤ επιμένει στη διενέργεια επικαιροποιημένων ασκήσεων διαχείρισης ενεργητικού (asset quality review) και τεστ αντοχής (stress test) στα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα.
Το ΔΝΤ παγίως «αμφισβητεί» την εποπτική αποτελεσματικότητα της ΕΚΤ και του SSM και τις εκτιμήσεις τους για την κεφαλαιακή κατάσταση των τραπεζών, κάτι δεν έκρυψε στην έκθεση που δημοσιοποίησε στα τέλη Ιουνίου για την Ελλάδα, από την οποία προέκυψε ο προβληματισμός του Ταμείου για την κεφαλαιακή δομή των ελληνικών τραπεζών και για τις προκλήσεις που εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν λόγω των «κόκκινων» δανείων.
Η έκθεση του ΔΝΤ για την Ελλάδα αναφέρει πως δεδομένου του εξαιρετικά υψηλού επίπεδου μη εξυπηρετούμενων δανείων και της αδύναμης ποιότητα των τραπεζικών κεφαλαίων το Ταμείο θεωρεί πως θα πρέπει να παραμείνει ένα αποθεματικό ύψους περίπου 10 δισ. ευρώ (5,5% του ΑΕΠ του 2016) για να καλύψει ενδεχόμενες πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών. Μάλιστα, το ΔΝΤ σημειώνει στο DSA πως «το ποσό αυτό μπορεί να μην είναι επαρκές» και ως εκ τούτου, η ολοκλήρωση της αξιολόγησης της ποιότητας των τραπεζικών περιουσιακών στοιχείων πολύ πριν από το τέλος του προγράμματος θα είναι απαραίτητη για τον προσδιορισμό των συνεπειών για τη βιωσιμότητα του χρέους.
Η ΕΚΤ, ο SSM και η Τράπεζα της Ελλάδος θεωρούν πως το ΔΝΤ είναι εξαιρετικά απαισιόδοξο και πως ο πεσιμισμός του θέτει προσκόμματα στο πρόγραμμα, καθώς θα δέσμευε «προληπτικά» κεφάλαια του προγράμματος που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν επωφελέστερα.
Άλλωστε επανειλημμένα τις τελευταίες εβδομάδες η ΕΚΤ έχει ξεκαθαρίσει δημοσίως και μη στο ΔΝΤ πως δεν τίθεται ζήτημα επικαιροποιημένων ασκήσεων διαχείρισης ενεργητικού για τις ελληνικές τράπεζες, εκτός εάν αυτό το αιτηθεί η ελληνική κυβέρνηση.
«Η τραπεζική εποπτεία της ΕΚΤ έχει αποφασίσει για τις εποπτικές προτεραιότητές της, σχετικά με τις ελληνικές τράπεζες για τους επόμενους 12 μήνες. Είναι γνωστές και περιλαμβάνουν, για παράδειγμα, επιτόπιους ελέγχους σε συγκεκριμένους τομείς των διαφόρων ελληνικών τραπεζών. Εάν και όταν γίνει αίτημα για την προσθήκη επιπρόσθετων δραστηριοτήτων, σε αυτό το εποπτικό της πρόγραμμα, η τραπεζική εποπτεία της ΕΚΤ θα πρέπει να αποφασίσει σχετικά», είναι η απάντηση που έδωσε εκπρόσωπος της ΕΚΤ.
Η αντιπαράθεση ΔΝΤ- Ευρωπαίων έρχεται σε μια περίοδο που οι τράπεζες έχουν βελτιώσει τα επίπεδα ρευστότητα τους και δείχνουν μεγαλύτερη αποφασιστικότητα στην αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων. Αυτό που ανησυχεί τους τραπεζίτες είναι το ενδεχόμενο η αντιπαράθεση αυτή να θέσει προσκόμματα στις προσπάθειες εξόδου των τραπεζών στις αγορές, κάτι που οι διοικήσεις τους επιδιώκουν έως το τέλος του 2017.
Στο σχεδιασμό των τραπεζών περιλαμβάνεται αφενός η προσφυγή στις διεθνείς αγορές μέσω έκδοσης ομολόγων με στόχο να αντλήσουν περισσότερα από 1 δισ. ευρώ, αλλά και η έκδοση καλυμμένων ομολόγων (covered bonds), δηλαδή ομόλογων που καλύπτονται από χαρτοφυλάκια δανείων.
Με τις εκδόσεις αυτές οι τράπεζες επιδιώκουν να αντλήσουν ρευστότητα προκειμένου να μειώσουν την εξάρτησή τους από τον έκτακτο μηχανισμό ρευστότητας του ευρωσυστήματος, τον ELA. Το ανώτατο ορίου παροχής έκτακτης ενίσχυσης σε ρευστότητα προς τις ελληνικές τράπεζες ανέρχεται σε 38,9 δισ. ευρώ και από αυτό τα ιδρύματα κάνουν χρήση των 36 δισ. ευρώ.
Προϋπόθεση για να μειωθεί ο ELΑ είναι οι τράπεζες να μπορέσουν να δανειστούν από τις αγορές κοντά στο 1,55% που δανείζονται από το ευρωσυστήμα. Για να γίνει αυτό θα πρέπει αφενός να βελτιωθεί το κόστος δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου αφετέρου να μην έρθει στο προσκήνιο οποιοδήποτε θέμα που να κλονίζει την εμπιστοσύνη προς τις ελληνικές τράπεζες.
Σε διαφορετική περίπτωση ο σχεδιασμός των τραπεζών θα μετατεθεί για το 2018, δεδομένου ότι τις συμφέρει να εξακολουθήσουν να κάνουν χρήση της φθηνής ρευστότητας για όσο οι κανόνες της ΕΚΤ δεν θέτουν χρονικούς περιορισμούς στη χρήση του ELA.
