Τη συνδρομή της… «νέας Ψυττάλειας» στη «μάχη» κατά της λειψυδρίας στο Λεκανοπέδιο της Αττικής, ή έστω της πιο ορθής διαχείρισης υδάτων και λυμάτων, «έβαλε στον κύκλο» της σχετικής συζήτησης ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, κ. Χ. Σαχίνης, συμμετέχοντας σε πάνελ με θέμα τη «συμβολή των μπλε και πράσινων επενδύσεων στη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων», στο πλαίσιο του 2ου συνεδρίου Redefining the Future Horizons: Σχεδιάζοντας τις βιώσιμες στρατηγικές του αύριο», που διοργανώνει το ΤΜΕΔΕ.
Ως γνωστόν, το Κέντρο Επεξεργασίας Λυμάτων της Ψυττάλειας (ΚΕΛΨ) λειτουργεί από το 1994 και σήμερα είναι σε πλήρη λειτουργία. Η επεξεργασία λυμάτων στο ΚΕΛΨ περιλαμβάνει προεπεξεργασία, πρωτοβάθμια επεξεργασία και προχωρημένη δευτεροβάθμια βιολογική επεξεργασία με απομάκρυνση αζώτου, επεξεργασία ιλύος και συμπαραγωγή ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας. Όπως αναφέρεται και στην ιστοσελίδα της ΕΥΔΑΠ, πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα ΚΕΛ στην Ευρώπη και διεθνώς, με δυναμικότητα κάλυψης πληθυσμού 5.600.000 κατοίκων. Η μέση παροχή των εισερχόμενων λυμάτων είναι της τάξεως των 730.000 κ.μ. ημερησίως. Σύμφωνα με τον κ. Σαχίνη, «χάνονται» στη θάλασσα 300 εκατ. κυβικά μέτρα, όταν το «κενό» που έχουμε είναι στα 250 εκατ. κυβικά, κατά συνέπεια, με μια διαφορετική προσέγγιση και διαχείριση ενδεχομένως να μπορούσε να υπάρξει συνδρομή της Ψυττάλειας, προφανώς με σχετικές επεξεργασίες λυμάτων και υδάτων κ.α., για κάποιου είδους χρήση που θα «μείωνε μέρος της τρύπας» των αποθεμάτων (π.χ. άρδευση, βιομηχανικό νερό). Βέβαια, ο επικεφαλής της ΕΥΔΑΠ έβαλε και το θέμα του κόστους, για το πώς θα μεταφερθεί το προϊόν από τη θάλασσά στην πόλη, τους αγωγούς κ.α..
Προφανώς, γίνεται λόγος για συμπληρωματικά σχέδια, όχι εύκολα στην υλοποίηση, που απαιτούν, παράλληλα, χρόνο ωρίμανσης, άρα δεν μιλάμε για άμεσα "όπλα" κατά του προβλήματος.
Ο κ. Σαχίνης αναφέρθηκε στο έργο «Ψυττάλεια 3.0» ,το οποίο πρόκειται να κάνει τεταρτοβάθμια επεξεργασία των υδάτων. «Κάνουμε ένα master plan για τις ανάγκες βιομηχανικού νερού και νερού άρδευσης για επαναχρησιμοποίηση καθαρού νερού που χάνεται στη θάλασσα, ενώ στόχος είναι να μετατραπεί η Ψυττάλεια σε net zero σε ενέργεια και εκπομπές ρύπων, σημείωσε, κάνοντας λόγο και για σχετικό διαγωνισμό που έρχεται προσεχώς και θα συζητηθεί σε Δ.Σ. της εισηγμένης. Υπενθυμίζεται ότι το insider.gr από πέρυσι κιόλας είχε αναδείξει τα σχέδια της ΕΥΔΑΠ για την «Ψυττάλεια της νέας εποχής», καθώς στην ΕΥΔΑΠ ετοίμαζαν ένα νέο σχέδιο περαιτέρω αξιοποίησης εστιάζονται στις νέες τεχνολογίες διαχείρισης ιλύος και ενεργειακής αξιοποίησης, στη διαχείριση προϊόντων επεξεργασίας (φώσφορος, κ.λπ.), στην επαναχρησιμοποίηση ανακτημένου νερού, στην περαιτέρω ενεργειακή βελτιστοποίηση του ΚΕΛΨ αλλά και στην εναρμόνιση με τη νέα και πολύ αυστηρή Ευρωπαϊκή Οδηγία που θα διέπει τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων.
Στόχος είναι η βελτιστοποίηση αξιοποίησης ιλύος και προϊόντων επεξεργασίας (βιοαερίου, βιομεθανίου, ηλεκτρικής ενέργειας, υδρογόνου, φωσφόρου κ.λπ.), άλλα έργα ενεργειακής βελτιστοποίησης (βιοαέριο, φωτοβολταϊκά), η βέλτιστη παραγωγή και εκμετάλλευση του ανακτημένου νερού, έργα αναβάθμισης για συμμόρφωση με τη νέα Ευρωπαϊκή οδηγία επεξεργασίας αστικών λυμάτων, η επέκταση της δραστηριότητας στην ενεργειακή εκμετάλλευση στερεών αποβλήτων. Όλα τα παραπάνω θα αποτελέσουν τη βάση για το τεχνικό τεύχος για την μεικτή σύμβαση έργων και υπηρεσιών της επόμενης σύμβασης για τη συντήρηση και λειτουργία της Ψυττάλειας, έργο που σηματοδοτεί έναν ακόμη επενδυτικό κύκλο για την ΕΥΔΑΠ.
Τα έργα
Από κει και πέρα, ο κ. Σαχίνης αναφέρθηκε και στις γνωστές εξελίξεις, για κήρυξη της Αττικής, μεταξύ άλλων περιοχών, σε κατάσταση «κόκκινου συναγερμού» για τη λειψυδρία, ώστε να «τρέξουν» γρήγορα οι διαδικασίες για τα έργα και το σχέδιο «Εύρυτος», άνω των 500 εκατ. ευρώ, αλλά και στις λύσεις που ήδη υλοποιούνται (π.χ. γεωτρήσεις κ.α.) ή είναι υπό σκέψη (π.χ. αφαλατώσεις, αν και ακριβές, κ.λπ.). «Τα έργα που έχουν σχέση με το νερό θέλουν σχεδιασμό και απαντήσεις. Ο λόγος που η Αττική κηρύχθηκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης είναι προκειμένου τα απαιτούμενα έργα να γίνουν με ταχύτητα», ανέφερε ο κ. Χαράλαμπος Σαχίνης, Διευθύνων Σύμβουλος ΕΥΔΑΠ. Επεσήμανε το έλλειμμα της τάξης των 250 εκ. κυβικών μέτρων νερό ανά έτος που παρατηρήθηκε στο λεκανοπέδιο και συμπλήρωσε ότι «εδώ και δύο χρόνια κάνουμε ήδη ενέργειες ενώ έχουμε αναθέσει συγκεκριμένα έργα και μελέτες».
Στόχος μας είναι η εφαρμογή των βέλτιστων διεθνών πρακτικών είπε ο κ. Σαχίνης και επεσήμανε την ανάγκη διατήρησης χαμηλού κόστους παράλληλα με τα αναγκαία έργα που θα διασφαλίζουν την υδροδότηση. Σύμφωνα με τον κ. Σαχίνη, το έργο του “Ευρύτου” είναι προτεραιότητα για την ΕΥΔΑΠ, σύμφωνα με το οποίο προβλέπεται η εκτροπή πλεονάζοντος νερού από τους ποταμούς Κρικελιώτη και Καρπενησιώτη, που θα εμπλουτίζει τον Μόρνο. Όπως είπε, εκεί που ρέουν 3,5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως εμείς θα εκμεταλλευτούμε ένα μικρό μέρος, περί τα 250 εκατ.. Και συνέχισε λέγοντας ότι πρόκειται για ένα έργο απλό χωρίς περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Προβλέπεται η κατασκευή δύο μικρών σηράγγων 14 χλμ. και 6 χλμ., ενώ χάρη στην βαρύτητα δε θα υπάρχει κόστος λειτουργίας. Ταυτόχρονα, όπως είπε, εξετάζεται η λύση της αφαλάτωσης, το οποίο είναι περισσότερο κοστοβόρο.
Η κλιματική αλλαγή και η έλλειψη υποδομών
Ο κ. Νίκος Βέττας, Γενικός Διευθυντής ΙΟΒΕ, Καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, που επίσης συμμετείχε στο πάνελ, ανέφερε ότι στη χώρα υπάρχει ένα σημαντικό έλλειμμα στις υποδομές συνολικά. Όπως είπε, αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι η χώρα για δέκα χρόνια μπήκε στη «βαθιά κατάψυξη». Σήμερα «αγκομαχάμε» να φτάσουμε στο μισό των επενδύσεων που ήμασταν το 2007 και στον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Οικονομικά τα πράγματα δεν είναι «μία βόλτα στο πάρκο», ανεφερε ο κ. Βέττας και πρόσθεσε ότι «εάν η αναβολή έργων σημαίνει κόστος, τότε δεν πρέπει να τα αναβάλουμε», συμπληρώνοντας το υψηλό κόστος δανεισμού. Τόνισε ότι οι απώλειες στα συστήματα ύδρευσης στη χώρα είναι τεράστιες, ενώ και στην αγορά ενέργειας εάν είχαμε υιοθετήσει τους «έξυπνους μετρητές», τόσο πιο πολύ θα εκλογικεύαμε το σύστημα. Κλείνοντας ο καθηγητής τόνισε την ανάγκη συνέχισης των σχεδιασμών και της υλοποίησης των έργων σε μακροχρόνιο ορίζοντα.
Από την πλευρά του ο κ. Κωνσταντίνος Καρτάλης, Καθηγητής Φυσικής Περιβάλλοντος και Κλίματος, ΕΚΠΑ, μέλος επιστημονικής επιτροπής ΕΕ για την κλιματική αλλαγή, αναφέρθηκε στην ανάγκη προσαρμογής του αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας με ένα κλίμα που διαφοροποιείται. Ο κ. Καρτάλης επεσήμανε την ανάγκη να ληφθούν υπόψη τα κλιματικά μοντέλα και η επιστημονική γνώση στη λήψη πολιτικών αποφάσεων. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στην ανάγκη εφαρμογής βιώσιμων λύσεων για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας στην Αττική. Απαιτείται ένας σχεδιασμός για το μέλλον για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης που αφορά τις δασικές πυρκαγιές, τους καύσωνες, τις πλημμύρες και την ξηρασία, με αναγωγή στο μέλλον. Όπως είπε «Πρέπει να κάνουμε έναν σχεδιασμό που να μας φέρει χωρίς προβλήματα μέχρι το 2040, ξεπερνώντας τους εκλογικούς κύκλος με εμπιστοσύνη στην επιστημονική γνώση» και επεσήμανε τις ευρωπαϊκές πολιτικές για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, τονίζοντας ότι υπάρχει χρόνος να διορθωθούν τα πράγματα με μεγαλύτερο κόστος. Τέλος, ο κ. Καρτάλης τόνισε την ανάγκη μητροπολιτικού σχεδιασμού στα μεγάλα αστικά κέντρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
