Στην αλλαγή της δομής της Εθνικής Αρχής Συντονισμού ΕΣΠΑ όπως αυτή διαμορφώθηκε το 2022 προχωρά το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τροπολογία που κατατέθηκε το βράδυ της Δευτέρας στο νομοσχέδιο για την ενίσχυση των υπηρεσιών των Αναπτυξιακών Προγραμμάτων το οποίο οδεύει σήμερα προς ψήφιση από την Ολομέλεια της Βουλής.
Με ρύθμιση που περιλαμβάνεται στην τροπολογία προβλέπεται η διοικητική αναδιάρθρωση των υπηρεσιών της Εθνικής Αρχής Συντονισμού, που υπάγεται στη Γενική Γραμματεία ΕΣΠΑ και η οποία έχει υπό την ευθύνη της όλες τις υπηρεσίες σχεδιασμού, συντονισμού και εκτέλεσης των κονδυλίων που προέρχονται από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ.
Ειδικότερα, προβλέπεται η δημιουργία δύο ειδικών υπηρεσιών, «Στρατηγικής και Σχεδιασμού» και «Συντονισμού της Εφαρμογής» με σκοπό όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση της τροπολογίας η «αναβάθμιση της συνολικής λειτουργίας της Εθνικής Αρχής Συντονισμού.
Ακόμη, αναδιαρθρώνονται οι ειδικές υπηρεσίες Διαχείρισης Προγράμματος «Τεχνική Βοήθεια και Υποστήριξη Δικαιούχων», «Συντονισμού των Περιφερειακών Προγραμμάτων» και «Συντονισμού Δράσεων Ευρωπαϊκού Ταμείου».
«Με δεδομένο ότι βρισκόμαστε στο μέσο της Προγραμματική Περιόδου ΕΣΠΑ 2021-2027 αναφορικά με την παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης των προγραμμάτων, η αναδιάρθρωση των υπηρεσιών της ΓΓ ΕΣΠΑ καθίσταται αναγκαία για τη αναβάθμιση της λειτουργίας όλων των αρμόδιων υπηρεσιών που ευθύνονται για τον συντονισμό, τον σχεδιασμό, τη θεσμική υποστήριξη και την πιστοποίηση των δαπανών των προγραμμάτων ΕΣΠΑ, δηλαδή την απορρόφηση των ενωσιακών πόρων», σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση της ρύθμισης.
Ντόμινο αλλαγών
Αξίζει να σημειωθεί ότι η κίνηση αυτή έρχεται σε συνέχεια των αλλαγών που ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 2024 σε ανώτατο επίπεδο όταν η γενική γραμματεία Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ «έσπασε» σε δύο γενικές γραμματείες (ΠΔΕ και ΕΣΠΑ) ενώ οι ειδικές γραμματείες για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο ενώθηκαν σε μια γενική γραμματεία.
Ο μέχρι τότε γενικός γραμματέας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, Δημήτρης Σκάλκος μεταφέρθηκε στην γενική γραμματεία Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων του ΥΠΕΞ και στη θέση του ανέλαβαν οι κυρίες Κατερίνα Οικονόμου ως γενική γραμματέας ΠΔΕ και Βασιλική Παντελοπούλου ως γενική γραμματέας ΕΣΠΑ. Λίγους μήνες αργότερα αντικαταστάθηκε ο γενικός γραμματέας διαχείρισης τομεακών προγραμμάτων Γιώργος Ζερβός από τον μέχρι τότε πρόεδρο της ΜΟΔ, Βασίλη Σιαδήμα.
Αντιδράσεις
Οι αλλαγές που προωθεί το ΥΠΕΘΟ και ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός Νίκος Παπαθανάσης έχουν προκαλέσει σημαντικές αντιδράσεις στο εσωτερικό των υπηρεσιών του ΕΣΠΑ. Μάλιστα οι αντιδράσεις εστιάζονται τόσο για τον τρόπο με τον οποίο προωθούνται οι αλλαγές, δηλαδή με μια τροπολογία της τελευταίας στιγμής χωρίς να έχει προηγηθεί διαβούλευση ή κάποια αξιολόγηση του υφιστάμενου σχήματος, όσο και για το σκεπτικό τους.
«Το υφιστάμενο μοντέλο έχει αποδείξει πως φέρνει αποτελέσματα όπως φαίνεται και από την πορεία υλοποίησης του ΕΣΠΑ 2021-2027 στα οποία μάλιστα κάνει ειδική αναφορά η κυβέρνηση τονίζοντας πως είμαστε στις πρώτες θέσεις στην ΕΕ σε ό,τι αφορά τις απορροφήσεις», σχολιάζει στο insider.gr έμπειρο στέλεχος παραθέτοντας το εξής ερώτημα: «Αρα ποια είναι η ανάγκη αλλαγής σε νέες δομές, οι οποίες δεν έχουν δοκιμαστεί στην πράξη και δεν είναι σίγουρο ότι θα επιφέρουν θετικά αποτελέσματα;».
Ερωτήματα υπάρχουν και για την χρονική επιλογή, καθώς βρισκόμαστε στο μέσο του ΕΣΠΑ 2021-2027, βρίσκεται σε εξέλιξη η διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ενδιάμεση αναθεώρηση και έχει ξεκινήσει ο σχεδιασμός για το επόμενο ΕΣΠΑ. Αρμόδια στελέχη τονίζουν πως μόνο για τα πρακτικά ζητήματα εσωτερικής οργάνωσης θα χρειαστούν τουλάχιστον έξι μήνες, χωρίς να υπολογίζεται ο χρόνος εξοικείωσης των στελεχών. Και όλα αυτά όταν η Εθνική Αρχή Συντονισμού θα πρέπει και πάλι να αλλάξει σε δύο χρόνια για να καλύψει τις απαιτήσεις της νέας προγραμματικής περιόδου.
