Άπιαστο όνειρο παραμένει η αγορά προσιτής κατοικίας για του Έλληνες, σύμφωνα με την σύγκριση τιμών και εισοδήματος που πραγματοποιεί ανάλυση του ΚΕΠΕ. Μάλιστα το όνειρο αυτό γίνεται ολοένα και πιο μακρινό καθώς οι τιμές των κατοικιών στην Ελλάδα αυξάνονται ταχύτερα από το διαθέσιμο εισόδημα από το 2018 έως και σήμερα.
- Διαβάστε επίσης: ΚΕΠΕ: Σε μετάβαση η ελληνική οικονομία - Ανάπτυξη 2,2% το 2025
Μάλιστα, όπως σημειώνεται στην ανάλυση που περιλαμβάνεται στο νέο τεύχος «Οικονομικών Εξελίξεων» του ΚΕΠΕ, το 2022 και 2023, η διαφορά μεταξύ των δύο μεταβλητών σημείωσε σημαντική αύξηση, ενώ το 2023 ο ρυθμός αύξησης των τιμών κατοικιών ήταν υψηλότερος από τον ρυθμό αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες, καταδεικνύοντας έτσι ένα αυξανόμενο ζήτημα εξασφάλισης προσιτής κατοικίας.
Τι δείχνουν τα στοιχεία
Την εικόνα της κατάστασης δείχνει ο Δείκτης Στεγαστικής προσιτότητας (Housing Affordability Index), ο οποίος συνδυάζει τις εξής μεταβλητές:
- τη μέση τιμή κατοικίας
- το εισόδημα του μέσου νοικοκυριού,
- το μέσο στεγαστικό επιτόκιο,
- τον δείκτη δανείου-αξίας ακινήτου (LTV) (δηλαδή σε τι ποσοστό της αξίας φτάνει το δάνειο)
- την τυπική διάρκεια ενός ενυπόθηκου δανείου
Ένας δείκτης στεγαστικής προσιτότητας ίσος με 100 σημαίνει ότι ένα νοικοκυριό με μέσο εισόδημα διαθέτει ακριβώς αρκετό εισόδημα για να πληροί τις προϋποθέσεις για ένα ενυπόθηκο δάνειο μιας κατοικίας μέσης τιμής.
Ένας δείκτης πάνω από 100 δηλώνει ότι το νοικοκυριό έχει παραπάνω από το εισόδημα που χρειάζεται για να πληροί τις προϋποθέσεις, ενώ ένας δείκτης κάτω από 100 δείχνει ότι το νοικοκυριό δεν έχει επαρκές εισόδημα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζονται στο παραπάνω διάγραμμα, η Ελλάδα βαθμολογείται κάτω από 100 σε σύγκριση με τις Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία, έχοντας ένα μέσο δείκτη 60 κατά την εξεταζόμενη περίοδο, ο οποίος είναι σημαντικά χαμηλότερος από τους αντίστοιχους μέσους δείκτες της Ιταλίας (113), της Πορτογαλίας (109) και της Ισπανίας (140).
Αυτό σημαίνει ότι το μέσο ελληνικό νοικοκυριό δεν διαθέτει επαρκές εισόδημα για να πληροί τις προϋποθέσεις για ενυπόθηκο δάνειο για μια μέσης τιμής κατοικία.
- Διαβάστε επίσης - Alpha Bank: Πάνω από το 30% του εισοδήματος των νοικοκυριών πηγαίνει στο στεγαστικό ή στο ενοίκιο – Ανέφικτη θεωρεί την αγορά κατοικίας το 54%
Αυτό το αποτέλεσμα υποστηρίζεται και από την πρόσφατη μελέτη της Alpha Bank με τίτλο «Decoding Housing Affordability in Greece», σύμφωνα με την οποία, 54% και 68% των ερωτηθέντων της έρευνας δήλωσε αντίστοιχα ότι η αγορά ή η ενοικίαση κατοικίας στις τιμές αγοράς στην Ελλάδα δεν είναι μια εφικτή επιλογή.
Άπιαστο και το ενοίκιο
Οι επιδεινούμενες συνθήκες για την εξασφάλιση προσιτής κατοικίας για τα ελληνικά νοικοκυριά είναι επίσης εμφανείς από την απότομη άνοδο των τιμών ενοικίασης κατοικίας από το 2018.
Σύμφωνα με στοιχεία από τους εναρμονισμένους δείκτες τιμών καταναλωτή (HICP) από την Eurostat, τα πραγματικά ενοίκια κατοικιών στην Ελλάδα κατέγραψαν μέση ετήσια αύξηση 4,8% το 2023 και 5,1% το 2024. Ως εκ τούτου, η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε πρόσφατα ότι μέρος της δημοσιονομικής υπεραπόδοσης σε όρους πρωτογενούς πλεονάσματος θα πάρει τη μορφή επιστροφής ενός μηνιαίου ενοικίου στους ενοικιαστές, το οποίο θα λαμβάνεται κάθε Νοέμβριο, με έναρξη από το 2025.
