Πρόοδο στην αντιμετώπιση των μακροχρόνιων προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας διαπιστώνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην ανάλυσή της για τις μακροοικονομικές ανισορροπίες της χώρας μας που σχετίζονται με το υψηλό δημόσιο χρέος, τα «κόκκινα» δάνεια και την ανεργία. Σημειώνει, ωστόσο, πως μένουν πολλά να γίνουν ειδικά στο θέμα της ανταγωνιστικότητας της εργασίας και καλεί για συνέχιση των μεταρρυθμίσεων.
Ξεκινώντας από τα δημοσιονομικά, η «εις βάθος ανάλυση» που ετοίμασε η επιτροπή οικονομικών υποθέσεων της Κομισιόν σημειώνει τη σταθερή πορεία μείωσης του δημοσίου χρέους ως προς το ΑΕΠ, αν και ο δείκτης αυτός παραμένει ο υψηλότερος στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η ισχυρή δημοσιονομική θέση της Ελλάδας με υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα σε συνδυασμό με την σταθερή αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ αναμένεται να διασφαλίσουν τη συνεχή μείωση του δείκτη χρέους ως προς το ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια.
Ένα ακόμη σημαντικό αγκάθι για την ελληνική οικονομία είναι το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, το οποίο αυξήθηκε στο 6,4% του ΑΕΠ το 2024, φτάνοντας πολύ πάνω από τα προ πανδημίας επίπεδα. Ωστόσο, χάρη στην ισχυρή αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ και την βελτίωση των αποτιμήσεων των ελληνικών περιουσιακών στοιχείων, η Καθαρή Διεθνής Επενδυτική Θέση (NIIP ) βελτιώθηκε το 2024, αν και παραμένει η πιο αρνητική στην ΕΕ.
Σε ό,τι αφορά το μέλλον, η έκθεση σημειώνει πως η ισχυρή αύξηση των επενδύσεων αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση των εισαγωγών τουλάχιστον στη διετία 2025-2026 οδηγώντας σε οριακή μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Ωστόσο, η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση συμπεριλαμβανομένου του Ταμείου Ανάκαμψης και τα ξένα ιδιωτικά κεφάλαια που έρχονται στην Ελλάδα αναμένεται να καλύψουν το μεγαλύτερο μέρος του εξωτερικού ελλείμματος, μετριάζοντας τους εξωτερικούς κινδύνους για τη βιωσιμότητα της ελληνικής οικονομίας.
Η αγορά εργασίας εξακολουθεί να βελτιώνεται, με την απασχόληση να αυξάνεται και την ανεργία να μειώνεται αλλά παραμένει μεταξύ των υψηλότερων στην ΕΕ. Η Κομισιόν σημειώνει πως θα πρέπει να προχωρήσει η μείωση του χάσματος που παρατηρείται σταθερά στις δεξιότητες που αναζητούν οι επιχειρήσεις και αυτές που έχουν οι υποψήφιοι εργαζόμενοι, αλλά και στην δημιουργία θέσεων εργασίας με υψηλότερη προστιθέμενη αξία.
Για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ) μειώθηκε περαιτέρω το 2024, η εξυγίανσή τους ειδικά αυτών που βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια των servicers παραμένει υποτονική, και έτσι τα «κόκκινα δάνεια» εξακολουθούν να επιβαρύνουν τους ισολογισμούς των επιχειρήσεων και τα νοικοκυριά.
«Κλειδί» η ανταγωνιστικότητα
Η παραγωγικότητα βάσει του κόστους βελτιώθηκε περαιτέρω το 2024 καθώς η αύξηση των πραγματικών μισθών ήταν αντίστοιχη της αύξηση της παραγωγικότητας, με αποτέλεσμα το κόστος ανά μονάδα να αυξηθεί με χαμηλότερο ρυθμό από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας που δεν σχετίζεται με το κόστος παραμένει πρόκληση για την ελληνική οικονομία.
Η παραγωγικότητα ανά ώρα εργασίας παραμένει στο 56,2% του ευρωπαϊκού μέσου όρου ως αποτέλεσμα κυρίως της μεγάλης εξάρτησης της οικονομίας σε πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις με χαμηλή εξαγωγική δραστηριότητα σε τομείς χαμηλής παραγωγικότητας όπως ο τουρισμός.
«Συνεχίστε τις μεταρρυθμίσεις»
Η έκθεση της Κομισιόν διαπιστώνει πρόοδο στην μεταρρυθμιστική πολιτική, αλλά σημειώνει πως η διατήρηση της μεταρρυθμιστικής δυναμικής τόσο στο πλαίσιο όσο και πέραν του Ταμείου Ανάκαμψης είναι το βασικό μέσο για την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών αδυναμιών της ελληνικής οικονομίας.
Η αύξηση της παραγωγικότητας είναι το κλειδί για τη βελτίωση των μακροπρόθεσμων προοπτικών ανάπτυξης, την ενίσχυση της εξαγωγικής ικανότητας και τη μείωση της εξάρτησης από τις εισαγωγές, και ως εκ τούτου, τη διευκόλυνση της χαλάρωσης των μακροοικονομικών ανισορροπιών.
Οι μεταρρυθμίσεις σε αυτόν τον τομέα θα μπορούσαν να συνεχίσουν να δίνουν περαιτέρω κίνητρα στις εταιρείες για συγχωνεύσεις και εξαγορές και να εξαλείψουν τα εναπομένοντα εμπόδια στον ανταγωνισμό και την πρόσβαση στην αγορά.
