Ροή
Στις 9 Νοέμβρη, την περασμένη Πέμπτη, την ίδια ημέρα που στις Βρυξέλλες συνεδρίαζε το Eurogroup προσπαθώντας να βρει «λύση» στο αδιέξοδο της αναθεώρησης του Συμφώνου Σταθερότητας και στην Γάζα συνεχίζονταν οι βομβαρδισμοί των νοσοκομείων, βρισκόταν σε εξέλιξη και κάτι άλλο, φαινομενικά… αδιάφορο.
Το Insider.gr εξ αιτίας επισήμανσης φίλων στην Φρανκφούρτη, «πρόσεξε» το μάλλον αδιάφορο σε πρώτο προσέγγιση Συνέδριο, που είχε τίτλο «Central Banking liquidity: a macroeconomic perspective» και το οποίο είχε υπό την αιγίδα της η ΕΚΤ.
Σ’ αυτό το συνέδριο βασικός ομιλητής ήταν ο Φίλιπ Λέιν, ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ. Ο κ. Λέιν στην ομιλία του για το θέμα της διασφάλισης της ρευστότητας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ανέφερε μεταξύ άλλων μία συγκεκριμένη διατύπωση η οποία είναι η ακόλουθη. Η φράση παρατίθεται στα αγγλικά όπως διατυπώθηκε, για την αποφυγή παρεξηγήσεων στην ερμηνεία της:
«A mix of a structural bond portfolio and longer-term refinancing operations would provide longer-time liquidity to the banking system».
Στο πλαίσιο της λογικής που ακολουθούσε η ομιλία του, η ερμηνεία θα μπορούσε να είναι ότι «Ένας συνδυασμός χαρτοφυλακίου διαρθρωτικών ομολόγων και πράξεων μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης θα μπορούσε να παρέχει ρευστότητα μεγαλύτερης διάρκειας στο τραπεζικό σύστημα…».
Ο κ. Λέιν αναμφίβολα όταν μιλάει και αναφέρεται σε κάτι, ιδιαίτερα μπροστά σε εξειδικευμένο και περιορισμένο κοινό όπως στο συγκεκριμένο συνέδριο της ΕΚΤ δεν είναι τυχαίο. Και γι’ αυτό πάντα λαμβάνεται υπ’ όψη ως «λαγός» των προθέσεων της ΕΚΤ για τα επόμενα βήματά της.
Το Insider.gr μετά την «υπόδειξη» φίλων στην Φρανκφούρτη, έστρεψε την προσοχή στο συγκεκριμένο σημείο της ομιλίας καθώς σ’ αυτή φαίνεται να διατυπώνεται για πρώτη φορά μια πρόθεση της ΕΚΤ, η οποία αναθεωρεί το γνωστό μέχρι σήμερα ορίζοντα για την πολιτική της ΕΚΤ απέναντι στον κίνδυνο «κατακερματισμού» της ευρωπαϊκής αγοράς ομολόγων.
Ο μέχρι σήμερα «ορίζοντας» της πολιτικής της ΕΚΤ κινείται σε δύο επίπεδα.
Το ένα επίπεδο αφορά την μεταβολή των βασικών επιτοκίων τα οποία η ΕΚΤ έχει αυξήσει κατά 4,5 μονάδες σε χρόνο ρεκόρ σε μία προσπάθεια αναχαίτισης του πληθωρισμού. Πρόσφατα μάλιστα η κα Λαγκάρντ ξεκαθάρισε ότι τα επιτόκια θα μείνουν στα ύψη αυτά τουλάχιστον και τα δύο πρώτα τρίμηνα του 2024.
Το δεύτερο επίπεδο αφορά στην απόσυρση της ρευστότητας που έχει διοχετεύσει στην Ευρωζώνη μέσω του APP και του PEPP.
Έχει ήδη σταματήσει με αποφάσεις της την διοχέτευση νέας ρευστότητας και στα δύο προγράμματα και έχει παράλληλα αρχίσει την περιοριστική πολιτική απομειούμενης επανεπένδυσης των πόρων που προκύπτουν από τις λήξεις των δύο χαρτοφυλακίων.
Παράλληλα έχει αρχίσει την απόσυρση των προγραμμάτων TLTROs από το τραπεζικό σύστημα.
Ακριβώς στο δεύτερο αυτό σκέλος, η συγκεκριμένη φράση του κ. Λέιν ανατρέπει τον ορίζοντα καθώς δηλώνει σαν ενδεχόμενο ότι «Ένας συνδυασμός χαρτοφυλακίου διαρθρωτικών ομολόγων και πράξεων μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης θα μπορούσε να παρέχει ρευστότητα μεγαλύτερης διάρκειας στο τραπεζικό σύστημα…».
Δεν εξηγεί βέβαια ούτε αναφέρει το πως θα γίνεται αυτό.
Αν δηλαδή κάποιο μέρος του χαρτοφυλακίου του PEPP και του APP (είναι σήμερα πάνω από 1,7 τρισ. ευρώ) θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται από την ΕΚΤ σαν εργαλείο αποτροπής πιέσεων «κατακερματισμού» της αγοράς κρατικών ομολόγων, σε περίπτωση που οι αγορές δοκιμάσουν να σπάσουν τις αντοχές κάποιας χώρας μέλους ή αυτό θα γίνει μέσω κάποιου άλλου μέσου.
Αλλά ο υπαινιγμός είναι τόσο σαφής που μπορεί να πει κανείς ότι δεν είναι υπαινιγμός, αλλά σαφής δήλωση προθέσεων.
Το Insider.gr ζήτησε την εκτίμηση αρμόδιου παράγοντα της ΤτΕ, αλλά δεν πήρε ούτε καταφατική ούτε αρνητική απάντηση.
Σε κάθε περίπτωση η κα Λαγκάρντ πρόσφατα υπενθύμισε με δήλωσή της ότι η ΕΚΤ έχει την δυνατότητα να χρησιμοποιήσει επαρκή «εργαλεία» για να αντιμετωπίσει μία πίεση από την πλευρά των αγορών για να αποτρέψει μία νέα κρίση χρέους. Γιατί αυτό ακριβώς κρύβεται πίσω από την αποκαλούμενη απειλή «κατακερματισμού» της ευρωπαϊκής αγοράς ομολόγων, μια νέα κρίση χρέους.
Από μόνη της όμως αυτή η παραδοχή, ότι δηλαδή η ΕΚΤ διατηρεί σε επιφυλακή τέτοια «εργαλεία» κατά την κα Λαγκάρντ ή ότι η ΕΚΤ μπορεί να συνεχίσει την χρήση εργαλείων αναχρηματοδότησης του χρέους τόσο για το κρατικό όσο και το ιδιωτικό χρέος κατά τον κ. Λέιν, αποτελούν σαφή φωτογράφηση του κινδύνου μιας νέας κρίσης χρέους στον οικονομικό ορίζοντα.
Έναν ορίζοντα ο οποίος προσδιορίζεται κατά τον κ. Ντράγκι, σύμφωνα με την τελευταία δήλωσή του, από το ότι η Ευρωζώνη από την 1/1/2024 εισέρχεται σε κατάσταση ύφεσης τουλάχιστον για το Α και το Β τρίμηνο του έτους.
Δηλαδή την ίδια περίοδο στην οποία επανέρχεται σε ισχύ το αναθεωρημένο (;) Σύμφωνο Σταθερότητας.
Δηλαδή την ίδια περίοδο στην οποία η ΕΚΤ θα συνεχίσει να κρατάει στα σημερινά υψηλά επίπεδα τα επιτόκια και το κόστος του χρήματος…
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, μπορεί να πει κανείς ότι η «ιδέα» του κ. Λέιν που διατυπώθηκε στο συγκεκριμένο σχετικά αδιάφορο συνέδριο της ΕΚΤ, πέρα από «φυσιολογική», μοιάζει ιδιαίτερα κρίσιμη έως και καθοριστική…
Ιδιαίτερα για τις οικονομίες που παραμένουν δέσμιες στο υψηλό δημόσιο και ιδιωτικό χρέος.
