Ροή
Νέα εμπόδια, στη δρομολογούμενη πορεία του Ταμείου Ανάκαμψης προκύπτουν, από την απαγόρευση του Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου της Καρλσρούη, με προσωρινή διάταξη, στον Γερμανό πρόεδρο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ να υπογράψει το νόμο για τη συμμετοχή της Γερμανίας στο Ταμείο.
Χωρίς να παρέχει περαιτέρω εξηγήσεις για την κίνηση αυτή, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Καρλσρούης «φρενάρει» εκ νέου τις εκταμιεύσεις του ισχυρότερου εργαλείου για την ανάκαμψη των ευρωπαϊκών οικονομιών. Σύμφωνα με την ING, η απόφαση αυτή θα μπορούσε να αποτελεί ένα ακόμη επεισόδιο στη μακρά ιστορία, του πώς το Δικαστήριο προσπαθεί να διαμορφώσει το δρόμο προς την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, ή του πώς οι ευρωσκεπτικιστές της Γερμανίας προσπαθούν να σταματήσουν ή και να υπονομεύσουν την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση.
Το βέβαιο είναι ότι αυτή η απόφαση, όπως εκτιμά ο Carsten Brzeski, παγκόσμιος επικεφαλής για τα μάκρο της ING, ενέχει ένα υψηλό κίνδυνο καθυστέρησης, αν όχι εκτροχιασμού, του μεγαλύτερου κοινού δημοσιονομικού έργου της ΕΕ. Εξάλλου, δεν είναι η πρώτη φορά που το Συνταγματικό Δικαστήριο προσπαθεί να «δέσει» τα χέρια του Γερμανού προέδρου, και όχι μόνο. Το 2012, είχε ζητήσει από τον πρόεδρο Γιόαχιμ Γκάουκ να καθυστερήσει την επικύρωση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) για μερικές εβδομάδες, ενώ πρόσφατα υπονόμευσε ευθέως την ανεξαρτησία της ΕΚΤ με φόντο το έκτακτο πρόγραμμα PEPP.
Έχοντας ως βάση αυτά, η ING εξετάζει τρία σενάρια για το πώς θα κινηθεί το Δικαστήριο και φυσικά τι επίδραση θα έχουν οι ενέργειές του στην απεμπλοκή του Ταμείου και στην πορεία των οικονομιών.
- Έτσι στην περίπτωση που το Δικαστήριο δεν εκδώσει προσωρινή διάταξη αλλά «ανάψει το πράσινο φως» στον πρόεδρο να υπογράψει το νόμο, ξεκινώντας την υπόθεση, θα υπάρξει μόνο μια καθυστέρηση μερικών εβδομάδων, ενώ θα μειωθούν αισθητά οι πιθανότητες ώστε το Ταμείο Ανάκαμψης να γίνει ένα πιο διαρθρωτικό εργαλείο στη μάχη της ΕΕ με την κρίση της πανδημίας.
- Στο δεύτερο σενάριο, το Δικαστήριο εκδίδει διάταξη, όπως στην περίπτωση του QE της ΕΚΤ και στρέφεται άμεσα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει στον Γερμανό πρόεδρο να υπογράψει το νόμο, αλλά θα μειώσει την εμπιστοσύνη στο ίδιο το όργανο.
- Στο χειρότερο ίσως σενάριο όπου το Δικαστήριο εκδίδει απόφαση και ξεκινά ένα παιχνίδι αναμονής, τότε θα υπάρξει ένα σφοδρό πλήγμα στην προσπάθεια ανάκαμψης της Ευρωζώνης και στην πίστη στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.
Πέραν αυτού, ο δρόμος που θα χαράξει το Δικαστήριο θα ανοίξει μια «βεντάλια» -διαφορετικής διαβάθμισης- επιπτώσεων για τις αγορές και ειδικότερα στα ομόλογα. Σύμφωνα με τον ολλανδικό οίκο, μια μικρή καθυστέρηση μερικών εβδομάδων ή μηνών δεν θα γίνονταν αισθητή στα ομόλογα παρά μόνο μέσω μια απότομης βραχυπρόθεσμης ανόδου στα yields της περιφέρειας (στις 90 μ.β το spread ιταλικού 10ετούς έναντι του bund) μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο, καθώς όπως επισημαίνει ο Antoine Bouvet επικεφαλής στρατηγικής της ING, μέχρι το τέλος του β' τριμήνου υπάρχει αρκετός χρόνος για να επιλυθούν οι όποιες νομικές διαφορές.
Από την άλλη, εάν το Δικαστήριο «ανάψει το πράσινο φως» διατηρώντας ωστόσο επιφυλάξεις ή παραπέμποντας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, τότε αναμένεται να υπάρξουν μεγαλύτερες καθυστερήσεις, θέτοντας ενδεχομένως σε κίνδυνο την προθεσμία επικύρωσης από τη Γερμανία μέχρι το β΄τρίμηνο. Έτσι η ING θα πρέπει να «σβήσει» την εκτίμησή της για την απόδοση του 10ετούς bund που θα προσέγγιζε το 0% μέχρι το τέλος του έτους, διαγράφοντας αντίθετη πορεία προς το -0,40%, καθώς οι επενδυτές θα προσέφευγαν εκ νέου στην «ασφαλή αγκαλιά» του bund.
Σαφώς ο αντίκτυπος θα είναι πιο ορατός στα ομόλογα των χωρών που επωφελούνται περισσότερο από το Ταμείο, όπως είναι η Ελλάδα και η Πορτογαλία και η Ιταλία. Έτσι έχοντας ως βάση το ιταλικό 10ετές, ο ολλανδικός οίκος εκτιμά πως το spread θα μπορούσε να επιμείνει σταθερά, υψηλότερα από τις 110 μ.β έως ότου να βρεθεί λύση.
