Ροή
Άρδην αλλάζει τον χάρτη του real estate στην Ελλάδα η κρίση του κορονοϊού, με την εγχώρια αγορά ακινήτων να μπαίνει στον «πάγο», καθώς η πανδημία που έχει πλήξει ολόκληρο τον πλανήτη οδηγεί αναπόφευκτα σε παράλυση νευραλγικών τομέων της ελληνικής οικονομίας.
Τα έκτακτα μέτρα που λαμβάνει η κυβέρνηση για την ανάσχεση της οικονομικής «καταιγίδας» που σηκώνει στο πέρασμά του ο κορονοϊός βάζουν στην «εντατική» ολόκληρη την οικονομία, συμπαρασύροντας και την αγορά ακινήτων.
«Δεν πρόκειται να βγούμε αλώβητοι από όλη αυτή την ιστορία και σίγουρα η κτηματαγορά για ένα διάστημα θα καταγράψει αρνητική θέση. Οι μεγάλες επενδύσεις στο real estate στη χώρα μας πραγματοποιήθηκαν από εισηγμένα funds σε χρηματιστηριακές αγορές. Αν κάποιος παρακολουθεί τους δείκτες των διεθνών χρηματιστηρίων, τότε εύκολα αντιλαμβάνεται ότι τα διαθέσιμα κεφάλαια επένδυσης δεν θα είναι πλέον τα ίδια» εξηγεί, μιλώντας στο insider.gr, o πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου Κτηματομεσιτών e-Real estates, Θεμιστοκλής Μπάκας.
«Άφαντοι» οι ξένοι επενδυτές
Από τις αρχές του νέου έτους, η εγχώρια κτηματαγορά χαρακτηρίστηκε από υποτονικότητα και αναβλητικότητα, στη σκιά των όσων συνέβαιναν στις χώρες των ξένων επενδυτών και λόγω των φόβων για νέα παγκόσμια οικονομική ύφεση.
Όπως επισημαίνει ο κ. Μπάκας, η κίνηση στα εγχώρια μεσιτικά γραφεία από Κινέζους, Ισραηλινούς και από άλλες χώρες (Γερμανία, Βρετανία, Ιταλία, Βαλκάνια) επενδυτές είναι σχεδόν ανύπαρκτη, σχεδόν από τότε που ο φόβος του κορονοϊού έκανε την εμφάνισή του στη ζωή της Κίνας και ουσιαστικά πολύ πριν η πανδημία χτυπήσει την πόρτα της Ελλάδας.
«Μουδιασμένοι» οι εγχώριοι αγοραστές
Την ίδια στιγμή, σχεδόν στο μηδέν περιορίζεται και η κινητικότητα από πλευράς εγχώριων αγοραστών ακίνητης περιουσίας. Καθώς πρόκειται κυρίως για οικογενειάρχες που ενδιαφέρονται να καλύψουν τη στεγαστική τους ανάγκη, οι νέες συνθήκες που δημιουργεί η κρίση του κορονοϊού τους υποχρεώνουν σε αναβολή των όποιων σχεδίων τους για το μέλλον.
«Η ψυχολογία αποτελεί τον μεγαλύτερο παράγοντα της οικονομίας. Ο φόβος για το αύριο έχει κατακλύσει τους εγχώριους αγοραστές, καθώς γνωρίζουν ότι η επόμενη μέρα θα είναι πολύ δύσκολη, αν η πανδημία του κορονοϊού δεν περιοριστεί άμεσα», σχολιάζει ο κ. Μπάκας.
«Έρχονται κανόνια στα μισθώματα»
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Πανελλαδικού Δικτύου Κτηματομεσιτών e-Real estates, το μεγαλύτερο πλήγμα που θα δεχθεί η κτηματαγορά και ιδιαίτερα οι ιδιοκτήτες ακινήτων είναι η μη καταβολή των μισθωμάτων το επόμενο διάστημα τόσο για τις οικιστικές μισθώσεις, όσο και για τις επαγγελματικές μισθώσεις εμπορικών καταστημάτων και καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, δεδομένης της «καραντίνας» στην οποία έχει μπει το τελευταίο διάστημα η ελληνική οικονομία.
Προσεχώς, όπως επισημαίνει, τόσο οι ενοικιαστές, όσο και οι ιδιοκτήτες που δεν εντάσσονται σε μέτρα προστασίας, θα βρεθούν αντιμέτωποι με μια πολύ δύσκολη κατάσταση. Οι ενοικιαστές δεν θα μπορούν να καταβάλουν το μηνιαίο μίσθωμα και οι ιδιοκτήτες στην καλύτερη περίπτωση θα κληθούν είτε οικειοθελώς να μειώσουν το μηνιαίο μίσθωμα, είτε να το απαιτήσουν τους επόμενους μήνες με ένδικα μέσα εφόσον δεν καταβληθεί. «Τα κανόνια στα μισθώματα είναι αναπόφευκτα», επισημαίνει ο κ. Μπάκας.
Πιέσεις στις τιμές ακινήτων «βλέπει» η ΤτΕ
«Οι πρόσφατες εξελίξεις που σχετίζονται με την πανδημία του κορονοϊού και την αβεβαιότητα αναφορικά με τις ευρύτερες επιπτώσεις στην εγχώρια και την παγκόσμια οικονομία διαμορφώνουν νέες συνθήκες, με ενδεχομένως σημαντικές, βραχυπρόθεσμα τουλάχιστον, επιδράσεις στην αγορά ακινήτων.
Δεδομένης της υψηλής εξάρτησης της αγοράς ακινήτων από τον τουρισμό και από άλλους επιμέρους κλάδους της οικονομίας, αναμένεται ότι κατά τους πρώτους μήνες του 2020 οι τιμές των ακινήτων θα παραμείνουν στάσιμες ή και σε ορισμένες περιπτώσεις θα δεχθούν πιέσεις, το μέγεθος των οποίων θα εξαρτηθεί κυρίως από τη διάρκεια των τρεχουσών ειδικών συνθηκών», προειδοποιεί και η Τράπεζα της Ελλάδας, όπως προκύπτει από την έκθεση νομισματικής πολιτικής που έδωσε στη δημοσιότητα την Παρασκευή.
Στοίχημα ο χρόνος
«Η ταχύτητα της αποκατάστασης της επενδυτικής ζήτησης από το εξωτερικό και της βελτίωσης της εγχώριας ζήτησης θα εξαρτηθεί από την ταχύτητα επαναφοράς της ομαλότητας», υποστηρίζει στην έκθεσή της η Τράπεζα της Ελλάδας.
«Σημαντικό παράγοντα θα αποτελέσει ο χρόνος περιορισμού της πανδημίας και επιστροφής στην κανονικότητα. Θετική εξέλιξη για τη χώρα μας θα είναι να περιοριστεί άμεσα η πανδημία του κορονοϊού και να μην καταγράψουμε αλματώδη αύξηση των κρουσμάτων, όπως η Ιταλία και ταυτόχρονα να μην χάσουμε άλλους συνανθρώπους μας», συναινεί και ο κ. Μπάκας.
«Αν επικεντρωθεί η αγορά των ακινήτων στην προσέλκυση νέων επενδυτών με γνώμονα πάντα την κατασκευή μοναδικών σε αρχιτεκτονική και υψηλών σε προδιαγραφές ακίνητα, μπορεί ο σκόπελος του κορονοϊού να αποφευχθεί και η Ελλάδα, ως σταθερός επενδυτικός προορισμός να συγκεντρώσει ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον», σημειώνει σε άρθρο του σχετικά με τις επιπτώσεις του COVID - 19 στην αγορά ακινήτων ο Πάνος Δανός, της Δανός Διεθνείς Σύμβουλοι και Εκτιμητές Ακινήτων.
Η αγορά ακινήτων το 2019
Όπως διαπιστώνει στην έκθεσή της η Τράπεζα της Ελλάδος, στη διάρκεια του 2019 η αγορά ακινήτων συγκέντρωσε ενισχυμένο επενδυτικό ενδιαφέρον τόσο για οικιστικές όσο και για επαγγελματικές χρήσεις. Οι τιμές των ακινήτων σε αρκετές περιπτώσεις αυξήθηκαν με αξιοσημείωτους ρυθμούς.
Το 2019 για δεύτερη συνεχή χρονιά στην αγορά των κατοικιών σημειώθηκε αύξηση των τιμών, αν και σε τοπικό επίπεδο καταγράφηκαν μικτές τάσεις με σημαντικές αυξήσεις σε περιοχές με έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον.
Ειδικότερα, βάσει των στοιχείων-εκτιμήσεων που συλλέγονται από τα πιστωτικά ιδρύματα, οι ονομαστικές τιμές των διαμερισμάτων το 2019 αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 7,2%, ενισχυμένες σημαντικά λόγω του έντονου επενδυτικού ενδιαφέροντος ειδικά στον τομέα των βραχυχρόνιων μισθώσεων κατοικιών σε σχέση με το 2018 (1,8%). Στα επιμέρους τρίμηνα του 2019 παρατηρείται σημαντική σταδιακή επιτάχυνση του ετήσιου ρυθμού αύξησης των τιμών στα τρία πρώτα τρίμηνα και μικρή επιβράδυνση στο τέταρτο τρίμηνο.
Οι τιμές των «νέων» διαμερισμάτων το 2019 αυξήθηκαν με ετήσιο ρυθμό 7,7%, μεγαλύτερο σε σχέση με αυτό των «παλαιών» διαμερισμάτων (6,9%). Με διάκριση κατά γεωγραφική περιοχή, οι υψηλότεροι ετήσιοι ρυθμοί αύξησης στις τιμές διαμερισμάτων καταγράφηκαν στην Αθήνα (10,4%) και στη Θεσσαλονίκη (6,8%), ενώ οι ρυθμοί αύξησης στις άλλες μεγάλες πόλεις και στις λοιπές ημιαστικές και αγροτικές περιοχές ήταν ηπιότεροι (4,1% και 4,6% αντίστοιχα).
Τα μισθώματα γραφείων και καταστημάτων, το πρώτο εξάμηνο του 2019, κατέγραψαν υψηλότερους ρυθμούς αύξησης σε σχέση με τα αμέσως προηγούμενα εξάμηνα. Ειδικά στον τομέα των καταστημάτων, σε επίπεδο συνόλου χώρας σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2018, καταγράφηκε θετικός ρυθμός μεταβολής (0,9%) για πρώτη φορά από την έναρξη της δημοσίευσης του αντίστοιχου δείκτη της Τράπεζας της Ελλάδος, το 2010. Ο υψηλός ρυθμός αύξησης των μισθωμάτων καταστημάτων της υπόλοιπης χώρας (2,9%), σε σύγκριση με τις αντίστοιχες μεταβολές στην Αθήνα (-0,2%) και στη Θεσσαλονίκη (0,0%), αποτυπώνει τη δυναμική των τουριστικών περιοχών. Η αντίστοιχη αύξηση των μισθωμάτων στα γραφεία έναντι του πρώτου εξαμήνου του 2018, για το σύνολο της χώρας, ανέρχεται σε 3,0%, ελαφρώς ενισχυμένη σε σχέση με τα προηγούμενα εξάμηνα.
