Η διαδικασία ψήφισης του προϋπολογισμού παρήλθε χωρίς ιδιαίτερες εντάσεις και κάπως έτσι η κυβέρνηση επιστρέφει στη βάσανο της αξιολόγησης, ενώ και ο πρωθυπουργός με τη σειρά του ετοιμάζει τις βαλίτσες του, αποδυόμενος σε σωρεία επαφών σε κορυφαίο επίπεδο στο πλαίσιο της λεγόμενης πολιτικής διαπραγμάτευσης. Άλλωστε, το Μέγαρο Μαξίμου επιδιώκει μια συνολική λύση και μάλιστα γρήγορα, επιδιώκοντας να εκμεταλλευθεί τη συγκυρία της ευρωπαϊκής αβεβαιότητας για την κατάσταση στην Ε.Ε., ενώ παράλληλα έχει σπεύσει έγκαιρα να διαμηνύσει τα «όριά» του. Πάντως, αρμόδιες πηγές σπεύδουν να ξεκαθαρίσουν πως, παρά τη δραματοποίηση, μια συμφωνία είναι απολύτως εφικτή και μάλιστα, ορισμένα μέτρα, όπως ο «ενισχυμένος κόφτης» που απορρέει από το ανακοινωθέν του Eurogroup, θα μπορούσαν να αποτελούν τον…καμβά της.
Το ευρύτερο διακύβευμα
Πηγές του Μεγάρου Μαξίμου αναγνωρίζουν πως υπάρχει σχετική βιασύνη για το κλείσιμο της αξιολόγησης-maximum μέχρι το τέλος Ιανουαρίου με το επικαιροποιημένο χρονοδιάγραμμα, με δεδομένο το ότι η νέα κυβέρνηση στις ΗΠΑ αναλαμβάνει στις 20/1 και το ολλανδικό κοινοβούλιο που πρέπει να ψηφίσει για αποδέσμευση δόσης διαλύεται στις αρχές Φεβρουαρίου. Παράλληλα, οι ίδιες πηγές εξηγούν πως το ζήτημα δεν είναι απλά η χώρα να πάρει τα χρήματα της δόσης και να πάει παρακάτω-αντίθετα, το διακύβευμα είναι ευρύτερο, έχει να κάνει τόσο με την πολιτική κατάσταση της χώρας όσο και με τις προοπτικές της για την οικονομία, τη στιγμή μάλιστα που η Ευρώπη κάνει ένα διάλειμμα μόνο πριν τις κρίσιμες εκλογικές μάχες σε Ολλανδία (τον Μάρτιο) και Γαλλία (Απρίλιο και Μάιο) που θα μπορούσαν να…γεννήσουν τέρατα και να προκαλέσουν έτι μεγαλύτερη αποσταθεροποίηση.
Άλλωστε, όπως έχει γράψει το insider.gr και στο παρελθόν, το Μέγαρο Μαξίμου ποντάρει στην ανάγκη των Ευρωπαίων για πολιτική σταθερότητα στην Ελλάδα, σε μια εποχή αποσταθεροποίησης για την Ευρώπη, όπως έχουν διαπιστώσει. Βεβαίως, στο εσωτερικό της κυβέρνησης έχουν ανακύψει ξανά και με ένταση οι αμφιβολίες για τον ρόλο του Γερμανού ΥΠΟΙΚ Wolfgang Schaeuble, με τις εξηγήσεις για τη στάση του να ποικίλλουν. Κάποιοι εκτιμούν πως παίζει ένα power game με το ΔΝΤ, αναφορικά με το ποιος θα υπερισχύσει στην προκειμένη περίπτωση (who blinks first, όπως λέγεται στα Αγγλικά), ενώ άλλοι εκτιμούν πως δεν αποκλείεται να επαναφέρει από την πίσω πόρτα σενάρια Grexit μέσω αποσταθεροποίησης της ελληνικής κυβέρνησης.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο πρωθυπουργός επενδύει στην ανάγκη πολιτικής στήριξης και συζήτησης σε ανώτερο πολιτικό επίπεδο των ανοιχτών ζητημάτων που αφορούν την αξιολόγηση. Έτσι, πέρα από τις συζητήσεις που θα έχει στη Σύνοδο Κορυφής την Τετάρτη και την Πέμπτη στις Βρυξέλλες, θα δει στο περιθώριο αυτής της συνεδρίασης τον Γάλλο πρόεδρο Francois Hollande (για τον οποίο, συνεργάτες του πρωθυπουργού εκτιμούν πως, όντας απελευθερωμένος από το άγχος της επανεκλογής, θα στηρίζει πιο ανοιχτά τις ελληνικές προσπάθειες), αλλά και τον πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου Martin Schulz. Μάλιστα, στο Μαξίμου επεξεργάζονται με μεγάλη προσοχή τις πληροφορίες που έρχονται από το Βερολίνο για ενδεχόμενη υποψηφιότητα του κ. Schulz απέναντι στην κ. Merkel στις γερμανικές εκλογές του Σεπτεμβρίου. Παράλληλα, την Παρασκευή θα βρίσκεται στο Βερολίνο, όπου θα δει για γεύμα εργασίας την καγκελάριο Merkel, αλλά και τον αντικαγκελάριο Gabriel. Είναι σαφές πως το γεύμα με την κ. Merkel είναι βαρύνουσας σημασίας, μιας και στο Μέγαρο Μαξίμου εκτιμούν πως η Γερμανίδα καγκελάριος δεν επιθυμεί αποσταθεροποίηση στην παρούσα χρονική συγκυρία, με ό,τι και αν αυτό σημαίνει για το μέλλον του ελληνικού προγράμματος.
Τα «όρια» και οι εκλογές
Σε όλα αυτά τα ραντεβού όμως, υπάρχει μια υποσημείωση. Ο κ. Τσίπρας θα εμφανίζεται ως έχων τηρήσει όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το ελληνικό πρόγραμμα, συνδυαστικά με την υπερψήφιση δύσκολων νομοσχεδίων με «μασίφ» κοινοβουλευτική πλειοψηφία και χλιαρές κοινωνικές αντιδράσεις-έχει σημειωθεί σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες-και θα ζητά από τους συνομιλητές του να αρθεί η αβεβαιότητα που απορρέει από τη σύγκρουση Γερμανίας-ΔΝΤ. Υπενθυμίζοντας κομψά πως, αν λόγω αυτής της σύγκρουσης, η αξιολόγηση τελματώσει, τότε και ο ίδιος δεν θα μείνει άπραγος δεχόμενος απλά τη νομοθέτηση μιας ακόμα πλειάδας σκληρών μέτρων, κάτι που θα μεταφράζεται εκ νέου σε συγκρουσιακή πορεία.
Πάντως, το Μέγαρο Μαξίμου επιμένει πως οι εκλογές δεν είναι στην ατζέντα του πρωθυπουργού, με τον ίδιο μάλιστα να το τονίζει εμφατικά και κατά την ομιλία του στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό. Η βασική εκτίμηση των πρωθυπουργικών συνεργατών είναι πως, παρά το όλο…δράμα, εν τέλει θα υπάρξει εκτόνωση μέσω αμοιβαίων συμβιβασμών, με δεδομένο πως η πλειοψηφία στην Ευρώπη επιθυμεί απεμπλοκή στο ελληνικό πρόγραμμα, κατά τον ίδιο συλλογισμό. Βέβαια, για να είναι καθ’ όλα έτοιμοι, από το Μέγαρο Μαξίμου έχουν διαμηνύσει «όπου δει», όπως λένε, και σε προγενέστερο χρόνο «τα όρια» της κυβέρνησης. Άλλωστε, όπως σε ένα νόμισμα υπάρχουν δύο όψεις, έτσι και η κυβέρνηση μπορεί να οδεύει για συμφωνία, όμως, αν χρειαστεί, μπορεί να καταφύγει και στην αντίδραση δια της σύγκρουσης. Κατά τα πρότυπα του λατινικού, si vis pacem para bellum (άμα επιδιώκεις ειρήνη, ετοίμαζε πόλεμο), περίπου.
Ο κόφτης plus
Σε αυτό το σκηνικό, το οποίο εκ νέου έχει στοιχεία δράματος, ψύχραιμοι παρατηρητές εκτιμούν πως υπάρχει διέξοδος, εφόσον το επιθυμούν όλες οι πλευρές. Κάπως έτσι, η εκτίμηση είναι πως το «κλειδί» της λύσης στη συζήτηση για τα πλεονάσματα και τα έξτρα μέτρα μετά το 2018 θα είναι ο «κόφτης plus», ο μηχανισμός αυτόματης προσαρμογής δηλαδή, που θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί στο μεσοπρόθεσμο διάστημα. Σύμφωνα με πηγές με γνώση σχετικών συζητήσεων, το design και οι λεπτομέρειες αυτού του ενισχυμένου κόφτη, με ειδική έμφαση στο «ενισχυμένου», θα είναι θέμα συζήτησης μεταξύ της ελληνικης πλευράς και των δανειστών, μόλις αυτοί επιστρέψουν τις προσεχείς μέρες στην Αθήνα. Όσο για το πλεόνασμα, η κυβέρνηση δια στόματος Ευκλείδη Τσακαλώτου επιμένει στο 2,5%+1%: πλεόνασμα 2,5% για το μεσοπρόθεσμο διάστημα, με το 1% να απευλεθερώνεται στην αγορά. Έτσι, στο Μαξίμου εκτιμούν πως μπορούν να συγκεράσουν τόσο την άποψη της Γερμανίας, περί ανάγκης μεγαλύτερης ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας, όσο και του ΔΝΤ περί μη βιώσιμων πλεονασμάτων στο 3,5% για αρκετά χρόνια. Και, όπως έλεγε κυβερνητική πηγή στο Insider.gr, αυτός ο ποσοτικός στόχος θα μπορούσε να προκύψει, ακόμα και αν αρχικά συμφωνηθεί το 3,5%-δια της αναθεώρησης των μεσοπρόθεσμων στόχων σε ύστερο σημείο, υπό το φως νέων στοιχείων για το πλεόνασμα και τα μέτρα για το χρέος.
Πάντως, στην όλη συζήτηση με τους δανειστές, το Μαξίμου συνεχίζει να απορρίπτει κατηγορηματικά: ψήφιση νέων, συγκεκριμένων μέτρων, a priori για μετά το 2018, όπως απαιτεί το ΔΝΤ και μπορεί να δεχθεί το Βερολίνο, παραμονή του ΔΝΤ με ένα πρόγραμμα που θα υπερβαίνει κατά πολύ αυτό των Ευρωπαίων (π.χ. το Μαξίμου δεν δέχεται ένα πρόγραμμα του ΔΝΤ που θα εκτείνεται έως το 2020), ενώ ισχύει και η «κόκκινη γραμμή» των συλλογικών συμβάσεων στα εργασιακά, με όλες τις άλλες όμως κόκκινες γραμμές (ομαδικές απολύσεις, συνδικαλιστικός νόμος κλπ.), όπως έγκαιρα έχει γράψει το Insider.gr, να τείνουν προς το…ροζ.
