Ροή
Τις τελευταίες ημέρες καλλιεργείται ένα κλίμα ότι τα χειρότερα στο μέτωπο του πληθωρισμού αναφορικά με τα τρόφιμα μάλλον τα έχουμε δει και ότι τα χειρότερα είναι πίσω μας.
Το τόνισε με έμφαση και ο Πρωθυπουργός στην τελευταία του συνέντευξη τύπου για την οικονομία.
Την νοικοκυρά όμως την νοιάζει σε τι τιμές αγοράζει κάθε ημέρα στο σούπερ μάρκετ (επίπεδο τιμών) και όχι τόσο μόνο να μην αυξηθούν (πληθωρισμός) κι άλλο οι τιμές στο μέλλον. Εδώ που φτάσαμε, ποιος ζει ποιος πεθαίνει...
Η συνεχής αύξηση των τιμών τροφίμων τα τελευταία σχεδόν 2 χρόνια, οφείλεται ως γνωστό σε δύο παράγοντες: την αύξηση της τιμής της ενέργειας σε όλες τις μορφές, όπως καύσιμα και λιπάσματα, και τις μεταβαλλόμενες διεθνώς αγροτικές παραγωγές λόγω κλιματικής αλλαγής.
Οι τιμές της ενέργειας μοιάζει να τιθασεύονται, παραμένοντας όμως σε υψηλά επίπεδα στην αντλία. Οι διεθνείς γεωπολιτικές εξελίξεις αλλά και η παραμονεύουσα κερδοσκοπία, δεν μας επιτρέπει σίγουρες προβλέψεις επί του θέματος. Να επισημανθεί μόνο οτι οι βασικές χειμερινές καλλιέργειες, δηλαδή σιτηρά και κάποιες ζωοτροφές, έχουν σχεδόν ολοκληρώσει τα έξοδα καλλιέργειας με βάση τις παλαιές, ιδιαίτερα υψηλές τιμές πετρελαίου, δηλαδή 2 ευρώ το λίτρο στην αντλία και σχεδόν 40 ευρώ το τσουβάλι το λίπασμα από 15 που ήταν πριν 2 χρόνια.
Από την άλλη τα καπρίτσια του καιρού φαίνεται ότι θα συνεχίσουν. Ζούμε εδώ στην Ελλάδα, τον θερμότερο και πλέον άνυδρο χειμώνα των τελευταίων πολλών ετών, ίσως των καταγεγραμμένων ετών. Κάτι αντίστοιχο έζησε πέρυσι η Ιταλία και η Ισπανία με πρωτοφανείς συνέπειες στην αγροτική παραγωγή: η παραγωγή του σκληρού σιταριού στην Ιταλία έπεσε στα τάρταρα, ενώ στην Ισπανία είχαμε μέχρι και ξήρανση ελαιοδένδρων. Αποτέλεσμα η μεν Ιταλία να επανέλθει ως ο πλέον δυναμικός αγοραστής σκληρού σιταριού στις Καναδέζικες αγορές, που μόλις έχουν ανακάμψει από τη δικιά τους φάση ξηρασίας του 2021-2022, η δε Ισπανία να φτάσει να αγοράζει ελληνικά ελαιόλαδα για να καλύψει τις εμπορικές της ανάγκες!
Κατά το κοινώς λεγόμενο, μύλος!
Άρα οι διεθνείς αγορές αγροτικών προϊόντων εξαρτώνται από δύο ιδιαίτερα ευαίσθητους και κυρίως απρόβλεπτους παράγοντες. Πως θα κινηθεί άραγε το πετρέλαιο εάν οι εμπόλεμοι στην Ουκρανία εντείνουν τις ενέργειές τους με τον ερχομό της άνοιξης; Θα διατηρηθεί η συμφωνία των σιτηρών; Θα ξαναλειτουργήσουν τα κλειστά εργοστάσια λιπασμάτων στην Ευρώπη τώρα που πέφτουν οι τιμές στο αέριο ή θα περιμένουν να δουν ποιο χειροπιαστά αποτελέσματα;
Από την άλλη, ποια θα είναι η παραγωγή μας φέτος σε σιτηρά με τον χειμώνα έντονα ελλειμματικό σε βροχές; Ακούμε ότι ελιές, αμυγδαλιές και ροδακινιές έχουν πιθανόν ξεγελαστεί και ανθίζουν πρόωρα με άγνωστες συνέπειες. Τρωκτικά, που πολλαπλασιάζονται με καλοκαιρινούς ρυθμούς, κατατρώνε εκτάσεις σιτηρών και μηδικής -τριφυλλιού- στην Κωπαΐδα, και προφανώς και αλλού σε μικρότερη έκταση, με μεγάλες συνέπειες όχι τόσο στην αναμενόμενη ποσότητα παραγωγής σε εθνικό επίπεδο, αλλά στην καταρρέουσα ψυχολογία των αγροτών. Με τι κουράγιο να πας να ρίξεις σε λίγες ημέρες πανάκριβο λίπασμα σε ένα χωράφι που έχει γίνει... γραβιέρα από τις τρύπες των αρουραίων;
Φαίνεται λοιπόν, ότι είμαστε ακόμη σε μεγάλη αστάθεια ώστε να προβλέψουμε το πως θα κινηθούν οι τιμές των αγροτικών προϊόντων το επόμενο διάστημα. Το να φθάσει να γίνει όμως ένα αγροτικό προϊόν τρόφιμο, δηλαδή το σιτάρι ψωμί, πρέπει να περάσει χίλια κύματα: μεταφορές, επεξεργασίες, τυποποιήσεις, συσκευασίες, ψήσιμο, προβολή, διάθεση.
Το διάστημα που μας πέρασε, φαίνεται ότι οι κλάδοι που σχετίζονται με την όλη αυτή διαδικασία, έκαναν αρκετή υπομονή και δεν πέρασαν ολόκληρες τις αυξήσεις κόστους στις τιμές των προϊόντων. Θα αντέξουν άραγε οικονομικά να απορροφήσουν κι άλλο το όποιο επιπλέον κόστος έχει συσσωρευθεί; Διαβάζοντας σποραδικά ισολογισμούς και ανακοινώσεις εταιρειών τροφίμων, φαίνεται ότι η κερδοφορία τους έχει δεχθεί πλήγμα. Τι μπορεί να σημαίνει αυτό άραγε για την ομαλή συνέχιση της λειτουργίας τους;
Οι τράπεζες θα το αξιολογήσουν αρνητικά ή θα θεωρήσουν ότι έπραξαν σωστά με βάση την κοινωνική ευθύνη των εταιρειών και την προστασία των εμπορικών σημάτων στα μάτια του καταναλωτή;
Μοιάζει λοιπόν πιθανόν ότι ο κύκλος του πληθωρισμού στα τρόφιμα να δείχνει σημάδια ότι πιθανόν θα υποχωρήσει σε ορμή όχι όμως ότι θα κλείσει. Άλλωστε τις τελευταίες ημέρες βρίσκεται σε εξέλιξη στα ράφια μια ραγδαία αύξηση τιμών σε δύο από τα βασικότερα προϊόντα του ελληνικού τραπεζιού: του ελαιολάδου και της φέτας. Το μεν πρώτο μετά από μια εξαιρετική σε όγκους παραγωγή, είδε παράλληλα και τις τιμές να αυξάνουν, πράγμα παράξενο, λόγω των μεγάλων αγορών από ξένους αγοραστές. Και όταν λέμε να αυξάνουν οι τιμές παραγωγού, εννοούμε σχεδόν να διπλασιάζονται από πέρυσι. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τη φέτα: οι τιμές της πρώτη ύλης έχει κι αυτή εκτοξευθεί ενώ σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα κόστη ενέργειας, έχουν εκτινάξει τη τιμή στο ράφι σε πάνω από 12 με 13 ευρώ το κιλό. Για μεν το ελαιόλαδο φαίνεται ότι η ανοδική πορεία των τιμών έχει ακόμη μέλλον μπροστά της για δε τη φέτα ίσως αυτό να είναι το τελικό της επίπεδο.
Ελάτε όμως στη θέση της νοικοκυράς, μισθοσυντήρητης ή και οικονομικά καλοστεκούμενης που θα πρέπει να πληρώσει μια μικρή περιουσία κάθε φορά που επισκέπτεται ένα κατάστημα τροφίμων. Η υποχώρηση του πληθωρισμού δεν σημαίνει ότι οι τιμές επανέρχονται σταδιακά εκεί που ήταν. Σημαίνει οτι σταμάτησαν να αυξάνονται με τους τρελούς ρυθμούς του παρελθόντος και συνεχίζουν την άνοδό τους ηπιότερα. Τρόπος του λέγεις ηπιότερα το 8%...Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με το εισόδημά της, άρα η θέση της θα συνεχίσει να χειροτερεύει.
Μέχρι εδώ το όλο θέμα είναι γνωστό και πολυσυζητημένο. Αυτό όμως που είναι άγνωστο στο πλατύ κοινό είναι τι θα κάνουν οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι; Αυτοί δηλαδή που παράγουν το σιτάρι, το λάδι, το γάλα για τη φέτα, τα λαχανικά και τα φρούτα.
Η απάντηση είναι κατά τη γνώμη μας σαφής: ότι τους φωτίσει ο θεός!!!
Έρμαια της αύξησης των τιμών, των πρωτόγνωρων καιρικών φαινομένων, της μη διαχειρίσιμης αύξησης των τιμών των συντελεστών παραγωγής, της εγκατάλειψης της υπαίθρου, των λαθών στην επιλογή εξοπλισμού και τεχνολογίας εδώ και πολλά χρόνια, της άγνοιας για τις νέες εξελίξεις στην τεχνολογία μηχανημάτων ( γεωργία ακριβείας) και βιοτεχνολογίας (βιοδιεγερτες και νέες ποικιλίες), της έλλειψης εργατικών χεριών έστω και για τις χοντρές δουλειές.
Δείχνουν να ατενίζουν το μέλλον με βλέμμα απλανές!!!
Παρατηρούνται εμπειρικά δύο τάσεις: όσοι έχουν κάποια χρήματα στην άκρη, κάποιοι τα κρατάνε περιμένοντας τις εξελίξεις, μένοντας όμως πίσω επενδυτικά και κάποιοι άλλοι επενδύουν με κριτήρια του παρελθόντος. Δηλαδή και οι δύο αναμένεται σε λίγο καιρό να βρεθούν σε δυσμενέστερη θέση από την σημερινή τους.
Το χειρότερο είναι ότι μαζί με αυτούς θα βρεθείτε κι εσείς που δεν έχετε στη κατοχή σας ούτε μια σπίθα γης σε χειρότερη θέση: διότι θα θέλετε να δοκιμάσετε κάτι καινούργιο ποιο λειτουργικό ψωμί με λιγότερη γλουτένη και το αντίστοιχο σιτηρό το επονομαζόμενο σταροκρίθαρο ή tridorteum, δεν θα είναι διαδεδομένη όμως η καλλιέργειά του και θα κοστίζει ένα σωρό λεφτά. Διότι θα θέλετε να αγοράσετε κάτι παλιό κι αγαπημένο όπως η φέτα και θα το αναβάλλετε για την άλλη εβδομάδα, αφού θα κοστίζει μισό ημερομίσθιο. Διότι θα θέλετε να αγοράσετε ένα καλό ελαιόλαδο από αυτά που παίρνουν τελευταία τα διεθνή βραβεία και θα το μετανιώνετε όταν δείτε τις τιμές.
Δυστυχώς το σύστημα παραγωγής μας κατέρρευσε!!! Και μάλιστα με πάταγο.
Μια βόλτα στην ύπαιθρο αυτή την εποχή θα σας πείσει: τα πάντα πράσινα=τα πάντα σιτάρια, η πιο απλή και φθηνή καλλιέργεια. Τα μισά μάλιστα από αυτά μισοκίτρινα αφού οι παραγωγοί τους δεν είχαν όλα τα χρήματα για λίπανση κι έριξαν τα μισά λιπάσματα.
Και όλα αυτά συμβαίνουν ενώ το επίπεδο τιμών βρίσκεται στα ύψη και ο πληθωρισμός συνεχίζει να ανεβαίνει, έστω και με μικρότερο ρυθμό.
Ένα είναι βέβαιο: οι αγρότες από μόνοι τους δεν έχουν τη δυνατότητα να βγάλουν το φίδι της διατροφής από τη τρύπα. Χρειάζονται βοήθεια όχι για να τα «κονομήσουν» όπως άλλοτε αλλά για να μπορέσουν να θρέψουν την κοινωνία με ότι χρειάζεται. Και μη μου πείτε ότι θα τα εισάγουμε, αφού το ισοζύγιο εξωτερικών μας συναλλαγών έχει χτυπήσει κόκκινο και περιμένει βοήθεια από τους κωδικούς “Λίπη κι Έλαια” και “Τρόφιμα επεξεργασμένα” μήπως κι ανακάμψει...
