Στη Φρανκφούρτη είναι στραμμένα σήμερα, Πέμπτη, τα βλέμματα των επενδυτών και των παραγόντων της αγοράς, όπου ο επικεφαλής της ΕΚΤ αναμένεται να ανακοινώσει τις νέες εκτιμήσεις για την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη και ενδεχομένως νέα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης.
Εκεί που ήταν έτοιμος να αναθεωρήσει τις εκτιμήσεις για την ανάπτυξη προς τα επάνω στην προηγούμενη συνεδρίαση της ΕΚΤ στις 21 Ιουλίου, το Brexit «έκοψε τα φτερά» του Mario Draghi. Οι δηλώσεις του διακατέχονταν από μια «παθητική επιθετικότητα» απέναντι στον νέο εφιάλτη της Ευρωζώνης, δίνοντας ταυτόχρονα έναν τόνο ψυχραιμίας απέναντι στην απροσδόκητη απόφαση του βρετανικού λαού. Η τράπεζα μετέθεσε στο μέλλον τον επανασχεδιασμό της πολιτικής της σύμφωνα με τα νέα, αιφνίδια δεδομένα.
Όπως εκτιμά το Bloomberg, στη σημερινή συνεδρίαση δεν πρόκειται να ακούσουμε συγκλονιστικές αλλαγές σε επίπεδο οικονομικής προοπτικής, ωστόσο, οι νέες εκτιμήσεις θα αντανακλούν την πραγματική εικόνα των κινδύνων που επιφυλάσσει το Brexit για την ευρωπαϊκή οικονομία, όπως αποτιμώνται με βάση τα σημερινά δεδομένα. Σύμφωνα με αξιωματούχο της Ευρωζώνης που επικαλείται το πρακτορείο –ο οποίος διατηρεί την ανωνυμία του, η κεντρική τράπεζα δεν αναμένεται να μεταβάλει τις εκτιμήσεις της για τον πληθωρισμό των ετών 2016-2018 σε σύγκριση με τον Ιούνιο, ενώ οι εκτιμήσεις για την ανάπτυξη θα αναθεωρηθούν ελαφρώς προς τα κάτω για την επόμενη διετία.
Οι αναλυτές που συμμετείχαν σε έρευνα του Bloomberg προβλέπουν στην πλειοψηφία τους ότι η ΕΚΤ θα αναγκαστεί να επεκτείνει το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) που κανονικά λήγει τον Μάρτιο του 2017, ενώ δεν αποκλείουν τα νέα μέτρα να εξαγγελθούν σήμερα κιόλας. Το σενάριο αυτό ακούγεται απολύτως λογικό, αφού το Brexit ήρθε να εντείνει ακόμη περισσότερο την αβεβαιότητα που ήδη είχε κλιμακωθεί εν μέσω της τραπεζικής κρίσης στην Ιταλία και την πολιτική αβεβαιότητα στην Ισπανία.
«Η χαλάρωση θεωρείται δεδομένη δεδομένης της αναιμικής ανάπτυξης και των ανεπαρκών ενδείξεων για αύξηση των υποκείμενων πληθωριστικών πιέσεων, σχολιάζει ο Νίκος Κουνής, κορυφαίος αναλυτής της ABN Amro Bank στο Άμστερνταμ. «Από την άλλη μεριά, βέβαια, η ΕΚΤ είναι διστακτική μέχρι την τελευταία στιγμή. Ίσως υπάρχουν ερωτηματικά για το κατά πόσο η μαζική αγορά ακόμη περισσότερων ομολόγων μπορεί να αλλάξει δραματικά το κλίμα», τονίζει.
Πόσο ωφέλιμη είναι, τελικά, η ποσοτική χαλάρωση;
Πράγματι, πολλοί αναλυτές διατυπώνουν έντονες αμφιβολίες για το πόσο αποτελεσματική είναι τελικά η πολιτική ποσοτικής χαλάρωσης που εφαρμόζουν οι κεντρικές τράπεζες με στόχο την παροχή φτηνής ρευστότητας για στήριξη της πραγματικής οικονομίας και τόνωση της ανάπτυξης.
Όπως επισημαίνει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Fitch, Brian Coulton, «η ποσοτική χαλάρωση έχει κάποιες αρνητικές δυνητικά επιπτώσεις για την κερδοφορία των τραπεζών, αφού έχει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα τελικά σε επίπεδο αύξησης των χορηγήσεων από τις τράπεζες. Επιπλέον, επισημαίνει ο Coulton, το QE προκαλεί στρέβλωση στις αγορές, ακυρώνοντας τον θεμελιώδη μηχανισμό αναζήτησης τιμών που ισχύει για τις ελεύθερες αγορές.
Σε σημείωμά του προς του πελάτες της τράπεζας, ο Hans Lorenzen, υψηλόβαθμος αναλυτής της Citigroup, προειδοποιεί ότι η ποσοτική χαλάρωση «αποδεικνύεται ότι δεν είναι τόσο καλό πράγμα τελικά», αφού η αγορά «κρέμεται» πλέον από τα χείλη των κεντρικών τραπεζιτών, γεγονός που επιβεβαιώνει τη στρέβλωση. Επιπλέον, «στραγγίζει» την αγορά από τα διαθέσιμα στοιχεία ενεργητικού.
Πού θα βρει ομόλογα για να σβήσει τη «δίψα» του ο Draghi;
Την ίδια ώρα, πυκνώνουν οι ανησυχίες ότι η αγορά στερεύει σταδιακά από τους τίτλους που είναι επιλέξιμοι για ένταξη στο πρόγραμμα QE και πολλοί αναλυτές προειδοποιούν ότι ο Super Mario σύντομα θα «βρει τοίχο».
Ήδη, οι αγορές κρατικών ομολόγων από την κεντρική τράπεζα έχουν ξεπεράσει το 1 τρισ. ευρώ και οι τίτλοι που πληρούν τις προϋποθέσεις της απόδοσης έχουν αρχίσει να εξαντλούνται, επισημαίνουν σε δημοσίευμά τους οι Financial Times. Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι η ΕΚΤ θα αναγκαστεί να αλλάξει άμεσα τους όρους του παιχνιδιού για να μην βρεθεί στη δύσκολη θέση να ψάχνει ομολόγα και να… μην βρίσκει. Τα γερμανικά Bunds, όπου η απόδοση τους έχει υποχωρήσει υπό του μηδενός για πρώτη φορά στα χρονικά, κινδυνεύουν να καταστούν μη επιλέξιμα έως τον Νοέμβριο, προειδοποιούν οι αναλυτές της Citigroup.
«Διατυπώνονται διάφορες εκτιμήσεις για το πότε η ΕΚΤ θα ξεμείνει από τίτλους, αφού δεν είναι γνωστή η ακριβής κατανομή των τίτλων που έχει στην κατοχή της, ωστόσο όλοι συμφωνούν ότι κοντεύει να εξαντλήσει τα περιθώρια», σχολιάζει ο Aman Bansal, αναλυτής επιτοκίων της Citi.
Με την πληθωρισμό να παραμένει σε μηδενικά επίπεδα, τίθεται πλέον ζήτημα αξιοπιστίας. Όπως τονίζει ο Franck Dixmier από την Allianz Global Investors, «η συνεδρίαση της ΕΚΤ είναι μια ευκαιρία να επικοινωνήσει η κεντρική τράπεζα τα νέα σχέδιά της στην αγορά».
Μένει, λοιπόν, να δούμε εάν ο Mario Draghi θα «οπλίσει» ακόμη μια φορά το περίφημο μπαζούκα του, επεκτείνοντας τις αγορές ομολόγων, εάν θα αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού ή εάν θα περιμένει να δει πιο ξεκάθαρα τους κινδύνους που εγκυμονεί το Brexit για την Ευρωζώνη προτού κάνει την επόμενη κίνησή του στη σκακιέρα.
