Η πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας Τερέζα Μέι αντιμετωπίζει μια καταιγίδα διαμαρτυριών για τη μεταβατική συμφωνία που έκανε με τις Βρυξέλλες, αφού παραχώρησε μια σειρά από υψηλού επιπέδου απαιτήσεις για το Brexit και συμφώνησε με το σχέδιο «περιφρούρησης» διατηρώντας τη Βόρεια Ιρλανδία κάτω από τη νομοθεσία της ΕΕ, ώστε να αποφευχθεί ένα «σκληρό σύνορο» με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας.
Μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις ημερών, ο γραμματέας του Brexit, Ντέιβιντ Ντέιβις, χαρακτήρισε μια προσωρινή συμφωνία με όρους 21 μηνών, που λήγει στις 31 Δεκεμβρίου 2020, ως «σημαντική» στιγμή, δίνοντας στις επιχειρήσεις και στους πολίτες τη διαβεβαίωση που είχαν απαιτήσει να λάβουν.
Σύμφωνα με τη συμφωνία που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα, εκ των οποίων 75% συμφωνήθηκε ήδη, το Ηνωμένο Βασίλειο θα διατηρήσει τα οφέλη της ενιαίας αγοράς και τελωνειακής ένωσης για «αρκετά κοντά στα δύο χρόνια που ζητήσαμε», δήλωσε ο Ντέιβις, ενώ θα χάσει όποιον ρόλο έχει σε κάθε όργανο λήψης αποφάσεων.
Οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης σημείωσαν ότι ο Λίαμ Φοξ, ο γραμματέας του διεθνούς εμπορίου, θα μπορεί να υπογράψει νέες εμπορικές συμφωνίες που θα τεθούν σε ισχύ το 2021 και το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να επιλέξει να συμμετάσχει στις εξωτερικές πολιτικές και τις αμυντικές πρωτοβουλίες της ΕΕ.
Η ασφάλεια δικαίου για τις επιχειρήσεις του Ηνωμένου Βασιλείου θα τεθεί σε ισχύ μόλις υπογραφεί και επικυρωθεί η συμφωνία - πιθανότατα το 2019 - αλλά οι αγορές αντέδρασαν θετικά στα νέα, με την στερλίνα να ανεβαίνει στο υψηλότερο επίπεδο τις τελευταίες τρεις εβδομάδες.
Ωστόσο, καθώς άρχισαν να βγαίνουν στην επιφάνεια λεπτομέρειες σχετικά με τον βαθμό της συγκατάθεσης της βρετανικής κυβέρνησης στους όρους της ΕΕ, σε θέματα που κυμαίνονται από τη μετανάστευση έως την αλιεία, οι ανώτεροι υπάλληλοι των συντηρητικών, συμπεριλαμβανομένου του πρώην ηγέτη Ίεν Ντούκαν Σμίθ, έστρεψαν τα πυρά τους στη Downing Street.
Ο Σμιθ είπε στο BBC: «Φαίνεται ότι υπάρχει πραγματική ανησυχία ... Φαίνεται ότι τουλάχιστον μέσα σε αυτή την μεταβατική περίοδο δεν θα αλλάξει τίποτα και νομίζω ότι αυτό θα προκαλέσει μια ανησυχία την οποία η κυβέρνηση πρέπει σαφώς να αντιμετωπίσει γιατί πολλοί βουλευτές δεν αισθάνονται καλά με αυτό».
Η αποτυχία της Βρετανίδας πρωθυπουργού να καταλήξει σε συμφωνία για το πολύ δημόσιο και επίμονο αίτημά του ότι η Βρετανία θα μπορούσε να μεταχειριστεί τους πολίτες της ΕΕ που έφθασαν κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου διαφορετικά από αυτούς που ήταν ήδη στη χώρα, έφερε σε δύσκολη θέση την Μέι.
«Οι Βρετανοί πολίτες και οι Ευρωπαίοι πολίτες των 27 χωρών της Ενώσεως που θα φθάσουν κατά τη μεταβατική περίοδο θα λάβουν τα ίδια δικαιώματα και εγγυήσεις με εκείνους που έφθασαν πριν από την ημέρα του Brexit», δήλωσε ο επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ, Μισέλ Μπαρνιέ, σε δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Ντέιβις στις Βρυξέλλες.
Τα νέα ότι το Ηνωμένο Βασίλειο έκανε επίσης πίσω στην αναδιαπραγμάτευση των αλιευτικών ποσοστώσεων για το τελευταίο έτος της μεταβατικής περιόδου, έλαβε μεγάλες αντιδράσεις από τους συντηρητικούς στη Σκωτία.
Ο αρχηγός των συντηρητικών της Σκωτίας, Ρουθ Ντέιβιντσον, δήλωσε: «Αυτό που πρέπει τώρα να περιμένουμε μέχρι το 2020 για να αναλάβουμε τον πλήρη έλεγχο, είναι μια αναμφισβήτητη απογοήτευση. Έχοντας μιλήσει σήμερα στους ηγέτες της αλιείας, ξέρω ότι είναι βαθύτατα απογοητευμένοι από αυτό το αποτέλεσμα».
Ο Ντάγκλας Ρος, ένας ακόμη βουλευτής των συντηρητικών δήλωσε: «Δεν υπάρχει καμιά περιστροφή για να παρουσιαστεί αυτό ως ένα καλό αποτέλεσμα. Θα ήταν ευκολότερο να πείσετε κάποιον να πιει ένα μπουκάλι εμετό, από το να προσπαθήσετε να το πουλήσετε αυτό ως επιτυχία».
Σκωτσέζοι βουλευτές που ανησυχούν για την αλιεία αναμένεται να συναντηθούν με την Μέι σήμερα, Τρίτη.
Ο πρώην ηγέτης του Ukip Νάιτζελ Φάρατζ ζήτησε την απομάκρυνση της Βρετανίδας πρωθυπουργού από το αξίωμα, χαρακτηρίζοντάς την ως «Theresa the appeaser» (η Τερέζα που κάνει τα χατίρια).
Σε σχέση με τη Βόρειο Ιρλανδία, ο Μπάρνιερ δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δέχτηκε ότι η συμφωνία απόσυρσης θα έπρεπε να έχει μια λύση για να αποφευχθεί ένα «δύσκολο σύνορο», μεταξύ Βόρειας και Νότιας Ιρλανδίας.
Μετά τη δημοσίευση του τελευταίου σχεδίου της συμφωνίας των 53.000 λέξεων, συμπεριλαμβανομένης της «υποστήριξης των συνόρων», η Μέι επιμένει ότι κανένας Βρετανός πρωθυπουργός δεν θα μπορούσε να υπογράψει ένα κείμενο που περιείχε πρόταση που θα μπορούσε να «απειλήσει τη συνταγματική ακεραιότητα του Ηνωμένου Βασιλείου με τη δημιουργία ενός τελωνείου και ρυθμιστικά σύνορα στη Θάλασσα της Ιρλανδίας ».
Η ΕΕ και η Ιρλανδία επέμειναν ως απάντηση ότι η επιλογή "back stop" ήταν απλώς η μετάφραση μιας συμφωνίας που επετεύχθη σε κοινή έκθεση μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τον Δεκέμβριο. Η έκθεση αυτή υποδεικνύει ότι η εναρμόνιση των κανονισμών θα ήταν απαραίτητη, εάν μια μελλοντική εμπορική συμφωνία ή μια εξειδικευμένη τεχνολογική λύση αποτύγχαναν να προσφέρουν το ίδιο πλεονέκτημα της αποφυγής ενός σκληρού συνόρου.
Με το θέμα να απειλεί τη συμφωνία για τη μεταβατική περίοδο, τελικά βρέθηκε λύση, δήλωσε ο Μπάρνιερ, αν και χρειάστηκε περισσότερη δουλειά. «Συμφωνούμε σήμερα ότι η λύση περιφρούρησης πρέπει να αποτελεί μέρος του νομικού κειμένου της συμφωνίας απόσυρσης», δήλωσε στους δημοσιογράφους.
Το Ηνωμένο Βασίλειο επιμένει ότι παρόλο που έχει αποδεχτεί ότι η τελική συμφωνία θα συμπεριλαμβάνει το μέτρο, δεν δέχθηκε την τρέχουσα διατύπωση που πρότεινε η ΕΕ.
