Άμεσος στόχος αυτή τη στιγμή για την Ελλάδα δεν πρέπει να είναι η επιστροφή στις αγορές, αλλά η τόνωση της ανάπτυξης και η εξωστρέφεια στις διεθνείς επενδύσεις, η εύλογη μακροοικονομική διαχείριση και η πολιτική σταθερότητα, τονίζει ο Nicolas Veron, ανώτερος συνεργάτης του Peterson Institute στην Ουάσιγκτον και του ερευνητικού ινστιτούτου Bruegel στις Βρυξέλλες. Όσον αφορά στο Brexit, ο ίδιος εκτιμά ότι δεν υπάρχει κίνδυνος για domino effect.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο insider.gr, ο διακεκριμένος αναλυτής –που έχει ασχοληθεί εκτενώς με την ελληνική οικονομία– τονίζει ότι προτεραιότητα της κυβερνητικής στρατηγικής δεν πρέπει να είναι το χρέος, αλλά η ανάπτυξη. Είναι λάθος η ελληνική πλευρά να αναλώνεται στα πλεονάσματα του νέου προγράμματος, καθώς «το μεγάλο ζήτημα που τίθενται σήμερα είναι η αναπτυξιακή προοπτική της ελληνικής οικονομίας και όχι το χρέος», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Οι δανειστές, εξηγεί, ζητούν υψηλά πλεονάσματα από την Ελλάδα [σ.σ. 3,5% του ΑΕΠ από το 2018] προκειμένου μέσω των πλεονασμάτων αυτών να πληρωθεί το χρέος, όμως χωρίς ανάπτυξη, αυτά δύσκολα θα επιτευχθούν.
Ωστόσο, για να επιστρέψει η χώρα σε αναπτυξιακή τροχιά, τονίζει ο κ. Veron, θα πρέπει να προβεί στις αναγκαίες διορθωτικές μεταρρυθμίσεις. Ο ίδιος εκτιμά ότι στην Ελλάδα χρειάζεται να γίνουν «όλων των ειδών οι μεταρρυθμίσεις», όπως η βελτίωση των συνθηκών για την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα και η στήριξη των νέων επιχειρήσεων.
Είναι εφικτή η επιστροφή στις αγορές εντός του 2017;
Όχι, πιστεύω ότι η Ελλάδα θα παραμείνει εκτός αγορών για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μην ξεχνάτε ότι έχει ακόμη capital controls. Αυτό, βέβαια, δεν είναι πρόβλημα εφόσον οι εταίροι της Ευρωζώνης είναι διατεθειμένοι να στηρίξουν τη χώρα με φτηνή χρηματοδότηση.
Προτεραιότητα της ελληνικής κυβέρνησης αυτή τη στιγμή δεν πρέπει να είναι η επιστροφή στις αγορές, αλλά η τόνωση της ανάπτυξης και η εξωστρέφεια στις διεθνείς επενδύσεις, η εύλογη μακροοικονομική διαχείριση και η πολιτική σταθερότητα.
Πιστεύετε ότι η Ελλάδα έχει ανακτήσει την εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων εταίρων της και των επενδυτών;
Δεν θεωρώ ότι υπάρχει μεγάλος βαθμός εμπιστοσύνης προς την Ελλάδα από τις κυβερνήσεις της ΕΕ και τους διεθνείς επενδυτές. Η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να δουλέψει πολύ σκληρά για να χτίσει σχέσεις εμπιστοσύνης και να λειτουργεί με αξιόπιστο και προβλέψιμο τρόπο. Εύχομαι η κυβέρνηση να διασφαλίσει την αναγκαία πολιτική σταθερότητα στη χώρα.
Υπάρχουν οι προϋποθέσεις για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων;
Υπάρχουν, αλλά χρειάζονται ισχυρές πολιτικές και εύλογη λήψη αποφάσεων εκ μέρους της κυβέρνησης, όπως η προώθηση των ιδιωτικοποιήσεων και η εξωστρέφεια προς διεθνείς επενδυτές, όπως οι Κινέζοι.
Κατά τη γνώμη σας, έχουμε ξεπεράσει τον κίνδυνο του Grexit;
Πιστεύω πως ναι, αλλά όλα εξαρτώνται από την πολιτική σταθερότητα. Εάν υπάρχει πολιτική αβεβαιότητα, είναι πιθανό ο εφιάλτης του Grexit να ξαναζωντανέψει. Εκτιμώ, πάντως, ότι σε αυτή τη φάση ο κίνδυνος του Grexit δεν είναι ένας παράγοντας που συνεκτιμούν οι επενδυτές που σκέφτονται να επενδύσουν στην Ελλάδα.
«Το Brexit δεν θα φέρει την καταστροφή»
Όσον αφορά στο Brexit, ο Nicolas Veron, εκτιμά ότι δεν θα ενεργοποιήσει το φαινόμενο του ντόμινο (domino effect), αλλά τονίζει ότι ακόμη είναι νωρίς για να εκτιμηθούν οι ακριβείς διαστάσεις της αποχώρησης της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τόσο για την ίδια τη χώρα, όσο και για τους υπόλοιπους 27.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το Brexit δεν θα φέρει την καταστροφή στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τόσο σε επίπεδο αγορών όσο και σε πολιτικό επίπεδο. «Η ΕΕ πέρασε ήδη το μεγαλύτερο σοκ και ήδη παρατηρείται μια νέα δυναμική στην Ευρώπη, γεγονός που αποτυπώνεται και στο εκλογικό αποτέλεσμα στην Ισπανία, με την ενίσχυση του συντηρητικού κόμματος του Rajoy», σημειώνει.
Ειδικά ως προς τις αγορές, ο κ. Veron εκτιμά ότι οι τριγμοί από το αιφνιδιαστικό Brexit έχουν απορροφηθεί, τουλάχιστον σε λειτουργικό επίπεδο. Το θετικό είναι, τονίζει ότι δεν ακολούθησε πανικός μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος, μόνο διαχειρίσιμες διακυμάνσεις, και πλέον οι αγορές έχουν επιστρέψει στην κανονικότητα.
Αυτό που θα πρέπει να διερευνηθούν τώρα είναι οι επιμέρους παράμετροι στην οικονομία, όπως οι κινήσεις κεφαλαίων από τα funds, οι επιπτώσεις για τις βρετανικές εταιρείες και η πιθανότητα πολλές πολυεθνικές να μεταφέρουν την έδρα τους από τη Βρετανία σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις.
Εκτιμάτε ότι μπορεί να ανατραπεί το αποτέλεσμα υπέρ του Brexit;
Δεν είναι σαφές. Η λαϊκή εντολή όπως αποτυπώθηκε στο δημοψήφισμα είναι ξεκάθαρη, ωστόσο, οι τελευταίες δημοσκοπήσεις εμφανίζουν το 7% των Βρετανών που ψήφισαν Brexit να το έχουν μετανιώσει –και το ποσοστό αυτό δεν είναι καθόλου αμελητέο.
Το πιθανότερο σενάριο είναι ότι η Βρετανία θα αποχωρήσει από την ΕΕ –χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι το μόνο πιθανό σενάριο. Το σίγουρο είναι ότι για να ανατραπεί πολιτικά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, θα απαιτηθεί ένα δεύτερο δημοψήφισμα προς την αντίθετη κατεύθυνση, καταλήγει ο κ. Veron.
*Ο Nicolas Veron περιλήφθηκε στη λίστα του Bloomberg του 2012 με τους 50 ερευνητές που έχουν τη μεγαλύτερη επιρροή παγκοσμίως, για το ερευνητικό του έργο σχετικά με την ευρωπαϊκή τραπεζική ενοποίηση.
