Σε φάση οριστικοποίησης βρίσκονται τα μέτρα ελάφρυνσης του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας για τις βιομηχανίες και τις παραγωγικές επιχειρήσεις. Όπως επισημαίνουν στο Insider.gr αρμόδιες πηγές, που έχουν εκ του σύνεγγυς εικόνα για το πώς εξελίσσονται οι διαδικασίες, στόχος είναι να «κλειδώσουν» και να ανακοινωθούν σε συγχρονισμό με την κατάθεση του τελικού σχεδίου του κρατικού προϋπολογισμού για το 2026, η οποία αναμένεται στο τέλος της εβδομάδας (Πέμπτη ή Παρασκευή).
Ο λόγος είναι πως στο σχέδιο του προϋπολογισμού θα πρέπει να αποτυπώνεται η δημοσιονομική επιβάρυνση εκείνων των παρεμβάσεων που θα βασιστούν σε χρηματοδότηση από κρατικά κονδύλια. Επομένως, είναι απαραίτητο με την κατάθεση του σχεδίου να υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα για τις συγκεκριμένες πρωτοβουλίες.
Την ίδια στιγμή, δεν είναι ξεκάθαρο πώς θα γίνουν τα σχετικά αποκαλυπτήρια, δηλαδή αν θα συμπεριληφθούν στην ενημέρωση για τον προϋπολογισμό από το ΥΠΟΙΚ ή αν θα υπάρξουν ξεχωριστές ανακοινώσεις. Σε κάθε περίπτωση, όπως έχει γράψει ήδη το Insider.gr, σύμφωνα με υψηλόβαθμα στελέχη του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, πλέον έχει εγκαταλειφθεί το μοντέλο της «μίας λύσης για όλους τους δικαιούχους», καθώς πρόκειται να δημιουργηθεί ένα εξατομικευμένο μέτρο ανά κάθε κατηγορία επιχειρήσεων.
Τα εργαλεία στη φαρέτρα
Έτσι, αντί για μία «οριζόντια» φόρμουλα ελάφρυνσης, που θα εφαρμοστεί σε όλους τους δικαιούχους, θα αναπτυχθεί για κάθε κατηγορία ωφελούμενων επιχειρήσεων μία φόρμουλα «κομμένη και ραμμένη» στα δικά της χαρακτηριστικά. Ως συνέπεια, για κάποιες κατηγορίες θα επιστρατευθούν κρατικά κονδύλια και για κάποιες άλλες διαφορετικοί πόροι (π.χ. τα έσοδα από τα δικαιώματα CO2).
Προς αυτή την κατεύθυνση, από το ΥΠΕΝ βρίσκονταν στο τραπέζι ήδη από τις αρχές Νοεμβρίου 5-6 διαφορετικά εργαλεία, πάνω-κάτω κοντά στις υποψήφιες λύσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας. Κάθε εργαλείο έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, όπως και ένα αντίστοιχο κόστος, με βάση το οποίο θα επιλεγεί και το αντίστοιχο target group.
Για παράδειγμα, μία τέτοια tailor made λύση για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες θα μπορούσε να είναι η αύξηση της ενίσχυσής τους μέσω του μηχανισμού αντιστάθμισης για το κόστος των έμμεσων εκπομπών CO2 που αυτές προκαλούν. Για την αντιστάθμιση επιστρατεύονται έσοδα των πλειστηριασμών δικαιωμάτων ρύπων, με το σχετικό ποσοστό αυτή τη στιγμή να κινείται στο 12%.
Κριτήριο οι δημοσιονομικές αντοχές
Επομένως, υπάρχει η δυνατότητα το ποσοστό αυτό να αυξηθεί, με δεδομένο ότι οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί τοποθετούν το πλαφόν στο 25%. Μία αύξηση που, όπως είναι φυσικό, θα «μεταφραστεί» σε ελάφρυνση του ενεργειακού κόστους, για τις συγκεκριμένες βιομηχανίες.
Σε κάθε περίπτωση, βασικός γνώμονας της κυβέρνησης είναι το σχήμα στήριξης να είναι μεν όσο το δυνατόν πιο διευρυμένο, ωστόσο να κινείται μέσα στα όρια των δημοσιονομικών αντοχών της οικονομίας. Έτσι, φαίνεται ότι θα κινείται σημαντικά χαμηλότερα από τα 285 εκατ. ευρώ ετησίως, και για μία 3ετία, της πρότασης του ΣΕΒ.
Από την άλλη πλευρά, η κυβέρνηση αναγνωρίζει ότι είναι απαραίτητη η στήριξη των παραγωγικών επιχειρήσεων και ότι αυτή επείγει. Ενδεικτικές ήταν οι αναφορές στην εξαγγελία των μέτρων από τον Πρωθυπουργό, στην ετήσια ΓΣ του ΣΕΒ της 7ης Οκτωβρίου, όπου έθεσε τις προϋποθέσεις εφαρμογής του μέτρου. «Η λύση πρέπει να έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, να ενισχύει ουσιαστικά την ανταγωνιστικότητα, να κινείται μέσα στα εθνικά δημοσιονομικά περιθώρια, και να ενισχύει μεν πρωτίστως τις ενεργοβόρες επιχειρήσεις, αλλά όσο αυτό είναι εφικτό να έχεις μεγαλύτερη περίμετρο ωφελουμένων».
Ερωτηματικά για το ιταλικό μοντέλο
Η βιομηχανία έχει κρούσει αρκετές φορές το τελευταίο διάστημα τον κώδωνα του κινδύνου αναφορικά με τις υψηλές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας και το γεγονός ότι με δεδομένο πως οι περισσότερες άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν λάβει μέτρα, αν δεν υπάρχει στήριξη από την ελληνική πολιτεία, τότε ο ανταγωνισμός των εγχώριων επιχειρήσεων θα γίνει άνισος.
Τελευταίο παράδειγμα, Ράνια Αικατερινάρη, Αντιπρόεδρος του ΔΣ και Πρόεδρος Εκτελεστικής Επιτροπής του ΣΕΒ, η οποία στο 29ο Εθνικό Συνέδριο Ενέργειας του ΙΕΝΕ «Ενέργεια & Ανάπτυξη 2025» υπογράμμισε ότι το ενεργειακό κόστος είναι καταλύτης για την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας, καθώς αντιστοιχεί στο 15-40% του συνολικού κόστους της.
Από την άλλη πλευρά, μένει να φανεί αν για κάποια κατηγορία ωφελουμένων θα υιοθετηθεί το ιταλικό μοντέλο που έχει προτείνει ο ΣΕΒ, δηλαδή το «Energy Industrial Reset». Πάντως, η ελληνική εκδοχή που μελετάται είναι προσαρμοσμένη στα ελληνικά ενεργειακά δεδομένα, καθώς στο εγχώριο ηλεκτρικό σύστημα ήδη βρίσκεται υπό ανάπτυξη ένα σημαντικό χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ. Επομένως, δεν έχει νόημα οι ωφελούμενοι να «επιτρέψουν» τη στήριξη, αναπτύσσοντας νέες μονάδες ανανεώσιμων πηγών.
Υπενθυμίζεται ότι το ιταλικό μοντέλο θα εξασφαλίσει σταθερή και ανταγωνιστική τιμή ρεύματος για ένα ποσοστό της κατανάλωσης των επιχειρήσεων για μία 3ετία, μέσω «ενεργειακού δανείου» πράσινου ρεύματος. Οι εταιρείες θα ξεπληρώσουν το «δάνειο» σε ορίζοντα 20ετίας, δρομολογώντας διπλάσιο χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ, από τους σταθμούς που εξασφάλισαν το φθηνό «πράσινο» ρεύμα με το οποίο αυτές τροφοδοτούνταν την πρώτη 3ετία. Αξίζει πάντως να σημειωθεί πως πηγές της βιομηχανίας εκφράζουν επιφυλακτικότητα για το αν το «μίγμα» των μέτρων που επελέγησαν θα μπορεί όντως να μειώσει το ενεργειακό κόστος στα επιθυμητά επίπεδα.
