Στη βάση των υφιστάμενων δικλείδων ασφαλείας, αλλά και πρόσθετων μηχανισμών θωράκισης, για τη μη κατάπτωση τμήματος των κρατικών εγγυήσεων του «Ηρακλή» θα κινηθεί το ρυθμιστικό πλαίσιο για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, το οποίο θα φέρει κούρεμα απαιτήσεων βάσει εισοδηματικών κριτηρίων και αξίας ακίνητης περιουσίας.
Πηγές με γνώση του θέματος, εκτιμούν πως, αναλόγως του κουρέματος και της συμμετοχής της δανειοληπτών στη δρομολογούμενη ρύθμιση θα υπάρχει κάποια επίπτωση σε ένα τμήμα συναλλαγών, καθώς το κούρεμα οφειλής θα θέσει σε κίνδυνο την εισπραξιμότητα από τις τιτλοποιήσεις (περί το 1,5 δισ. δανείων ελβετικού βρίσκεται στους servicers). Το πλαίσιο θα αφορά όλα τα δάνεια σε ελβετικό, είτε συνδεθεί μέρος αυτών με τον εξωδικαστικό, είτε υπάρξει ρύθμιση διμερώς με τράπεζες – funds.
Ωστόσο, στη βάση της «φόρμουλας» που προωθείται, που προβλέπει κούρεμα μεταξύ 10% - 25% (μετατροπή ισοτιμίας - διαφοροποίηση ανά κλίμακα κατά 5%) και μετατροπή του επιτοκίου, από κυμαινόμενο σε σταθερό, στη ζώνη του 2,9% - 2,3% (διαφοροποίηση ανά κλίμακα κατά 20 μονάδες βάσης), οι ίδιες πηγές, δεν εντοπίζουν άμεσα, κάποιο πρόβλημα.
Δύο σημεία που θα μπορούσαν να δοκιμάσουν τις αντοχές του «Ηρακλή» και να προκαλέσουν ανησυχίες είναι, 1) αν μερίδα δανειοληπτών που αποπληρώνουν κανονικά τις οφειλές τους, προβούν σε παύση πληρωμών και οι πιστωτές δεν βρουν περιουσιακά στοιχεία, προς ρευστοποίηση. Βέβαια, το σενάριο αυτό δεν προκρίνεται, καθώς οι πιστωτές γνωρίζουν την περιουσιακή κατάσταση των δανειοληπτών, 2) αν υπάρξει κούρεμα σε οφειλέτες που, ενώ έχουν τη δυνατότητα να αποπληρώνουν τις οφειλές τους, θα το αποφύγουν μέσω του κουρέματος. Αυτό το σενάριο δεν έχει βάσιμες πιθανότητες καθώς, τόσο η πλατφόρμα όσο και οι πιστωτές ελέγχουν τους οφειλέτες.
Την ίδια στιγμή, όπως σημειώνουν παράγοντες που γνωρίζουν το ζήτημα, οι οφειλέτες του ελβετικού φράγκου έχουν, ως επί το πλείστον, ακίνητα υψηλής αξίας. Συνεπώς, δεν τίθεται θέμα μη είσπραξης από τα funds και εκτροχιασμού του «Ηρακλή» (να καταστεί αδύνατη η πληρωμή κουπονιού τιτλοποίησης που θα επιφέρει κατάπτωση τμήματος κρατικών εγγυήσεων).
Ευρύτερα, η ισχύουσα ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία ορίζει ότι οι οφειλέτες υποχρεούνται να εξοφλήσουν τα δάνειά τους. Αν δεν πληρώσουν, τότε οι πιστωτές, τράπεζες και funds, εκκινούν μέτρα είσπραξης, όπως κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων των οφειλετών και των εγγυητών τους. Εάν κάποιοι οφειλέτες είναι οικονομικά αδύναμοι, δηλαδή δεν έχουν επαρκή εισοδήματα και επίσης δεν διαθέτουν περιουσιακά στοιχεία σημαντικής αξίας, τότε δύνανται να λάβουν ευεργετήματα, όπως η διαγραφή μέρους της οφειλής. Κάθε ρύθμιση οφειλής (με ή χωρίς διαγραφή) παρέχεται απο τους πιστωτές κατόπιν εξέτασης της οικονομικής κατάστασης του οφειλέτη. Κατά συνέπεια, υφίστανται αυστηρές δικλείδες ασφαλείας, έτσι ώστε να μην λαμβάνουν ευεργετήματα οι στρατηγικοί κακοπληρωτές, αλλά αυτά να παρέχονται μόνο σε ευάλωτους οφειλέτες.
Σε DG Comp το θέμα μετά τις ανακοινώσεις
Όπως έχει υποστηρίξει το insider.gr, η διαδικασία για την διαμόρφωση της κατάλληλης φόρμουλας θα πάρει χρόνο, ώστε να περάσει σε φάση υλοποίησης οδεύοντας προς Σεπτέμβριο, σύμφωνα και με πηγές του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Εάν και εφόσον το Δημόσιο καλύψει μέρος του λογαριασμού - κάτι που θα σημάνει και μικρότερο κόστος για τις τράπεζες - θα πρέπει να αναζητήσει την κατάλληλη «μαγιά» καθώς απαιτείται το «πράσινο φως» από DG Comp σε επιδοτήσεις κάθε είδους. Από την ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν επιτρέπονται ευεργετήματα σε οφειλέτες που έχουν εισοδήματα ή - και περιουσία, ενώ η ύπαρξη ακίνητης περιουσίας είναι το «Νο 1» εμπόδιο κάθε φορά που εξετάζεται μια λύση με «κούρεμα». Ωστόσο, πηγές με γνώση του θέματος, εκτιμούν πως δεν θα υπάρξει προβληματισμός από πλευράς DG Comp.
Πόσο θα «κοστίσει» στις τράπεζες το κούρεμα δανείων σε ελβετικό φράγκο
Ευρύτερα, ο συνολικός όγκος δανείων σε ελβετικό που κατέχουν στα χαρτοφυλάκιά τους οι τράπεζες διαμορφώνεται στα 2,463 δισ. ευρώ. Παράλληλα, όσα δάνεια αυτού του είδους, πωλήθηκαν σε funds, ήταν ήδη «κόκκινα» ή όδευαν προς τα εκεί. Συνεπώς, οι τράπεζες έχουν ήδη διώξει αυτά που ήταν υψηλότερου ρίσκου και κόστους πρόβλεψης, με περί τα 1,5 δισ. ευρώ να βρίσκονται στους servicers.
Πρόκειται για στεγαστικά και δάνεια επαγγελματικής στέγης ύψους κυμαινόμενου επιτοκίου, πέριξ του 2,5% (κάποια που ρυθμίστηκαν πέρασαν σε σταθερό) που δόθηκαν την τριετία 2006 – 2009, με αιχμή το 2007, σε μια ισοτιμία 1,67 (ευρώ – ελβετικό φράγκο). Σχεδόν το 66% είναι δάνεια της Eurobank, ύψους 1,623 δισ. ευρώ, ενώ στα 531 (21,56%) εκατ. ευρώ διαμορφώνεται η περίμετρος για Πειραιώς, στα 183 εκατ. ευρώ για Εθνική (7,43%) και στα 126 εκατ. ευρώ για Alpha (5,11%).
Η «φόρμουλα» που προωθείται προβλέπει κούρεμα απαίτησης με βάση κλιμακωτή ρύθμιση τεσσάρων επιπέδων, με εισοδηματικά κριτήρια και κριτήρια ακίνητης περιουσίας. Το κούρεμα θα είναι μεταξύ 10% - 25% (μετατροπή ισοτιμίας - διαφοροποίηση ανά κλίμακα κατά 5%) και μετατροπής του επιτοκίου, από κυμαινόμενο σε σταθερό, στη ζώνη του 2,9% - 2,3% (διαφοροποίηση ανά κλίμακα κατά 20 μονάδες βάσης).
Έτσι, προκύπτει μεσοσταθμική επίπτωση (βελτίωση της ισοτιμίας για τους δανειολήπτες) της τάξεως του 17,5%, με μέσο επιτόκιο 2,6%. Σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, όμως, το μεγαλύτερο τμήμα των δανειοληπτών σε ελβετικό φράγκο βρίσκεται στις χαμηλότερες κατηγορίες βελτίωσης ισοτιμίας, ήτοι κοντά στο 15%. Έτσι, ο λογαριασμός για τη Eurobank αναμένεται, μεταξύ 56,8 – 284 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τραπεζικά στελέχη, στα 18,58 – 92,9 εκατ. ευρώ για την Πειραιώς, στα 6,4 – 32,02 εκατ. για την Εθνική και στα 4,41 – 22,05 εκατ. για την Alpha. Το εύρος καθορίζεται με βάση, την πιθανή συμμετοχή των δανειοληπτών, από 20% (χαμηλό άκρο) έως και 100% (υψηλό άκρο).
